ذوالثفنات
از مواضع سجود امام سجاد(ع) هر ساله هفت پینه برگرفته می‌شد چرا که حضرت بسیار نماز می‌خواند؛ این پینه‌ها را جمع می‌کرد و چون که درگذشت همراه با او دفن کردند.[۲]
ذوالثَّفِنات به‌معنای صاحب پینه‌ها و کسی که پیشانی‌اش پینه بسته، از القاب امام سجاد(ع) چهارمین امام شیعیان است.
امام سجاد(ع) را که بر اثر سجده زیاد، در پیشانی[۳] یا دیگر مواضع سجده‌اش اثری می‌ماند، ذو الثفنات می‌نامیدند.[۴] چرا که مواضع سجودش مانند زانوی شتر، پینه می‌بست.[۵] ثَفِنه، به‌معنای پینه زانو و سینۀ شتر است.[۶]
بر پایه روایتی که در بحار الانوار نقل شده، پینه‌های مواضع سجده امام سجاد(ع) به دلیل کثرت نماز وی بوده است.[۷] به‌گفته یعقوبی، تاریخ‌نگار قرن سوم قمری علی بن حسین(ع) هر شبانه‌روز ۱۰۰۰ رکعت نماز می‌خواند.[۸] همچنین بر پایه روایتی که در علل الشرائع از امام محمدِ باقر نقل شده، امام چهارم هر سال دو بار پینه‌ها را از بدنش جدا می‌کرد.[۹] چرا که به هنگام سجده، مانع از رسیدن پیشانی‌اش به زمین بودند[۱۰] او پینه‌ها را جمع می‌کرد و هنگامی که به شهادت رسید، آنها را با او دفن کردند.[۱۱]
همچنین عبداﷲ بن وهَب راسبی،[۱۲] از سران خوارج و علی بن عبدالله بن عباس[۱۳] نیز به ذوالثفنات مشهور بودند.[۱۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «ذوالثفنات»، صفحه محمد المشرفاوی در پینترس.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۶، ص۶۱.
- ↑ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۳۳.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۸۰.
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷۸(ذیل واژه ثفن).
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۶، ص۶۱.
- ↑ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۳۰۳.
- ↑ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۳۳.
- ↑ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۲۱۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۶، ص۶۱.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۳۶۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۷۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۸ق، ج۴، ص۷۱.
- ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۷۹؛ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۲۵۵.
منابع
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق: احمد فارس، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق.
- ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ۱۴۰۴ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف(ج۲)، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۹۷۴م/۱۳۹۴ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الأشراف(ج۴)، تحقیق: عبدالعزیز الدوری، بیروت، جمعیة المستشرقین الألمانیة، ۱۹۷۸م/۱۳۹۸ق.
- خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق.
- «ذو الثفنات»، صفحه محمد المشرفاوی در پینترس، تاریخ بازدید: ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ش.
- صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، تحققیق: سید محمدصادق بحرالعلوم، نجف، منشورات المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۶م.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۱۷ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
- مدرس تبریزی، میرزا محمدعلی، ریحانة الادب، تهران، تهران، انتشارات خیام، ۱۳۶۹ش.
- یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.