زین العابدین
زَیْنُ الْعابدین به‌معنای زینت عبادت‌کنندگان، از مشهورترین لقب‌های امام سجاد(ع) امام چهارم شیعیان است.
ملقب‌شدن امام سجاد(ع) به زین‌العابدین را، به‌دلیل کثرت زهد و عبادت دانسته‌اند.[۱] از مالک بن اَنس، فقیه و محدث اهل‌سنت نقل شده که او در شبانه‌روز هزار رکعت نماز می‌خواند و به‌دلیل عبادتش او را زین‌العابدین خوانده‌اند.[۲] همچنین در منابع حدیثی از او با عنوان سیدالعابدین نیز یاد شده است.[۳] گفته شده در تاریخ اسلام، کسی جز علی بن الحسین(ع) به زین العابدین ملقب نشده است.[۴]
برپایه روایتی که در کتاب عِلَلُ الشرایع نقل شده از قرن دوم قمری از امام سجاد(ع) به این لقب یاد می‌شده است.[۵] ابن‌شهاب زُهری، فقیه و محدث اهل‌سنت هر گاه روایتی از علی بن حسین نقل می‌کرد از او به لقب زین العابدین یاد می‌نمود. سُفیان بن عُیینَة (۱۰۷-۱۹۸ق) پرسید چرا او را زین العابدین می‌خوانی؟ زهری در پاسخ به روایتی از پیامبر(ص) اشاره کرد که در روز قیامت وقتی که منادی فریاد می‌دهد زین العابدین کجاست، گویا فرزندم علی بن حسین را می‌بینم که در میان صف‌ها قدم برمی‌دارد.[۶]
در کتاب کَشْفُ الغُمَّه بدون ذکر سند، درباره ملقب‌شدن امام چهارم به «زین العابدین» آمده است که شبی در محراب عبادت به تَهَجُّد مشغول بود، صدایی را شنید که سه مرتبه او را ندا کرد: «أنْتَ زَینُ الْعابدین؛ تویی زینت عبادت‌کنندگان»، پس از این در میان مردم به این لقب مشهور گشت.[۷] [یادداشت ۱]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ قرشی، حیاة الامام زین‌العابدین، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۴۵و۱۴۶.
- ↑ ذهبی، العبر، دار الکتب العلمیه، ج۱، ص۸۳.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، علل الشرابع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۳۲.
- ↑ قرشی، حیاة الامام زین‌العابدین، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۸۷.
- ↑ صدوق، علل الشرابع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۰.
- ↑ صدوق، علل الشرابع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۰.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۱۹.
یادداشت
- ↑ بر اساس این گزارش حضرت در محرابِ عبادت به تَهَجُّد مشغول بود، که شیطان در صورت مار بزرگی برای او متمثل شد تا او را از عبادتش مشغول سازد ولی حضرت به او توجهی نکرد پس به سمت انگشت ابهام پای (انگشت شصت) او را در دهان گرفت، باز به او توجهی نکرد شیطان با گزیدن، حضرت را متألم و دردمند ساخت اما او نمازش را قطع نکرد و چون نمازش به پایان رسید، خداوند حقیقت را برایش آشکار نمود و دانست که او شیطان است او را لطمه زد و فرمود که دور شو ای ملعون!! و برای تمام کردن اذکارش ایستاد در این هنگام صدایی را شنید ولی گوینده آن را نمی‌دید که سه مرتبه تکرار می‌کرد: «انت زین‌العابدین حقاً» ، تو حقیقتاً زینت عبادت‌کنندگان هستی، پس از این در میان مردم به این لقب مشهور گشت. (اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۱۹.)
منابع
- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، رضی، ۱۴۲۱ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، تحقیق: ابوهاجر محمد سعید بن بسیونی زغلول، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
- صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۶م.
- قرشی، باقر شریف، حیاة الامام زین العابدین، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۹ق.