اماکن تخییر: تفاوت میان نسخه‌ها
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←نامگذاری: ویرایش صوری |
P.motahari (بحث | مشارکت‌ها) جز ←حکم |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
به [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] و [[ابن جنید|ابن‌جُنَید]] نسبت داده‌اند که حکم تخییر و [[مستحب|مُستَحَب‌بودن]] کامل‌خواندن [[نماز]] را نزد قبر همه [[امامان معصوم|امامان معصوم،]] جاری می‌دانستند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> [[صاحب جواهر|صاحب‌ْجواهر]] این دیدگاه را بی‌دلیل دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> | به [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] و [[ابن جنید|ابن‌جُنَید]] نسبت داده‌اند که حکم تخییر و [[مستحب|مُستَحَب‌بودن]] کامل‌خواندن [[نماز]] را نزد قبر همه [[امامان معصوم|امامان معصوم،]] جاری می‌دانستند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> [[صاحب جواهر|صاحب‌ْجواهر]] این دیدگاه را بی‌دلیل دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.</ref> | ||
== | == احکام فقهی== | ||
فقیهان شیعه از اماکن تخییر در احکام نماز<ref>برای نمونه رجوع کنید به: شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> و | [[فقیه|فقیهان]] شیعه از اماکن تخییر در احکام نماز<ref>برای نمونه رجوع کنید به: شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.</ref> و [[عبادت استیجاری]] سخن گفته‌اند.<ref> انصاری، المکاسب (المحشی)، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۴.</ref> بنابر نظر مشهور میان آنان، [[مسافر]] در اماکن تخییر، هم می‌تواند نماز را شکسته بخواند و هم کامل؛ اما [[مستحب]] است که کامل بخواند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.</ref> | ||
برخی دیگر از احکام اماکن تخییر عبارتند از: | برخی دیگر از [[احکام فقهی]] اماکن تخییر عبارتند از: | ||
*حکم تخییر | * حکم تخییر به نماز اختصاص دارد و [[روزه]] را دربر نمی‌گیرد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸و۶۲۴.</ref> | ||
* | * بیشتر فقیهان گفته‌اند: احتیاط آن است که نمازی که از مسافر در اماکن تخییر [[قضا]] می‌شود، شکسته خوانده شود.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.</ref> | ||
* به‌فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر در اماکن اربعه، استمراری است؛ یعنی نمازگزار می‌تواند هنگام خواندن نماز، نیتش را از نماز شکسته به نمکاز کامل یا از کامل به شکسته تغییر دهد.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۶؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸.</ref> | |||
* | * طبق فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر تنها در محدوده قدیم این اماکن جاری است.{{مدرک}} | ||
برخی | |||
== پانویس== | == پانویس== | ||
نسخهٔ ۱۴ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۳۱
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
|---|
 |
 | این مقاله یک نوشتار توصیفی درباره یک مفهوم فقهی است و نمیتواند معیاری برای اعمال دینی باشد. برای اعمال دینی به منابع دیگر مراجعه کنید. |
اماکن تخییر یا اماکن اربعه، مکان‌هایی که مسافر می‌تواند در آنجا نماز را تمام یا شکسته بخواند. بنابر آنچه که به مشهور فقهای شیعه نسبت داده‌اند، این مکان‌ها عبارت است از: مکه، مدینه، مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع). البته برخی از فقها این مکان‌ها را شامل مسجدالنبی، مسجدالحرام، مسجد کوفه و حرم امام حسین دانسته و برخی دیگر شهر کوفه را نیز از اماکن تخییر برشمرده‌اند.
برخی از فقها در محدوده قدیم و جدید این اماکن تفاوت قائل شده و حکم تخییر را فقط در محدوده قدیم آنها جاری می‌دانند.
نامگذاری
اماکن تخییر به مکان‌هایی گفته می‌شود که مسافر می‌تواند در آنجا نماز را شکسته یا تمام بخواند. به جهت اینکه مسافر در این مکان‌ها میان قصر (شکسته‌خواندن نماز) و تمام خواندن نماز مخیر است، از آنها به اماکن تخییر یاد می‌شود. همچنین به‌لحاظ تعداد این مکان‌ها، آنها را اماکن اربعه (چهارگانه) می‌نامند.[۱]
مصادیق
گفته‌اند طبق دیدگاه مشهور فقیهان شیعه، شهرهای مکه و مدینه،[۲] و نیز مسجد کوفه و حرم امام حسین(ع) از اماکن تخییرند.[۳] شیخ طوسی گفته است: بنابر برخی روایات
حکم تخییر، شهر کوفه[۴] و نجف[۵]را نیز دربرمی‌گیرد. برخی از فقیهان نیز شهر کوفه را از اماکن تخییر دانسته‌اند[۶] و برخی دیگر، آن را در مکه و مدینه به مسجد الحرام و مسجدالنبی منحصر کرده‌اند.[۷]
به سیدِ مرتَضی و ابن‌جُنَید نسبت داده‌اند که حکم تخییر و مُستَحَب‌بودن کامل‌خواندن نماز را نزد قبر همه امامان معصوم، جاری می‌دانستند.[۸] صاحب‌ْجواهر این دیدگاه را بی‌دلیل دانسته است.[۹]
احکام فقهی
فقیهان شیعه از اماکن تخییر در احکام نماز[۱۰] و عبادت استیجاری سخن گفته‌اند.[۱۱] بنابر نظر مشهور میان آنان، مسافر در اماکن تخییر، هم می‌تواند نماز را شکسته بخواند و هم کامل؛ اما مستحب است که کامل بخواند.[۱۲]
برخی دیگر از احکام فقهی اماکن تخییر عبارتند از:
- حکم تخییر به نماز اختصاص دارد و روزه را دربر نمی‌گیرد.[۱۳]
- بیشتر فقیهان گفته‌اند: احتیاط آن است که نمازی که از مسافر در اماکن تخییر قضا می‌شود، شکسته خوانده شود.[۱۴]
- به‌فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر در اماکن اربعه، استمراری است؛ یعنی نمازگزار می‌تواند هنگام خواندن نماز، نیتش را از نماز شکسته به نمکاز کامل یا از کامل به شکسته تغییر دهد.[۱۵]
- طبق فتوای برخی از فقیهان، حکم تخییر تنها در محدوده قدیم این اماکن جاری است.
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.
- انصاری، مرتضی بن محمدامین، المکاسب (المحشی)، قم، مؤسسه مطبوعاتی دار الکتاب، ۱۴۱۰ق.
- حسینی عاملی، سید جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، تصحیح: محمدباقر حسینی شهیدی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
- سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، قم، دفتر حضرت آیة‌الله سیستانی، ۱۴۱۷ق.
- شهید اول، محمد بن مکی، البیان، تحقیق: محمد حسون، قم، ۱۴۱۲ق.
- شهید اول، محمد بن مکی، ذکری الشیعه فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، ۱۴۱۹ق.
- طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، تصحیح: سید محمدتقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
- طوسی، محمد بن حسن، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتب العربی، ۱۴۰۰ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علیمه قم، ۱۴۱۳ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۲ق.
- نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرايع الاسلام، تحقیق: عباس قوچانی-علی آخوندی، بیروت، ۱۴۰۴ق.
- همدانی، آقا رضا بن محمدهادی، مصباح الفقیه، تصحیح: محمد باقری-محمد میرزایی-سید نورالدین جعفریان، قم، مؤسسة الجعفریه لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.
- یزدی طباطبایی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المحشی)، تصحیح: احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق.
- ↑ برای نمونه رجوع کنید به: یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲۴.
- ↑ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۴۹۱.
- ↑ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.
- ↑ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.
- ↑ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۵.
- ↑ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۰۳-۳۰۲؛ علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۳۸.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۴، ص۳۳۹.
- ↑ برای نمونه رجوع کنید به: شهید اول، البیان، ۱۴۱۲ق، ص۱۵۳.
- ↑ انصاری، المکاسب (المحشی)، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۴.
- ↑ طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴.
- ↑ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸و۶۲۴.
- ↑ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۶۲-۶۳؛ حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، داراحیاء التراث العربی، ج۳، قسم۱، ص۳۹۸.
- ↑ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۰۶؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشّٰی)، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۱۸.