کَشفُ الغِطاء عَنْ مُبْهَماتِ الشّریعَةِ الغَرّاء کتابی فقهی و به زبان عربی تألیف عالم شیعه قرن سیزدهم جعفر کاشف الغطاء (متوفای ۱۲۲۸ق) است. او این کتاب را در سه بخش اصول عقاید، اصول فقه و ابواب فقهی تألیف کرده است. این اثر، دارای شهرت و امتیازات ویژه‌ای است به گونه‌ای که مؤلف آن به کاشف الغطاء مشهور شده است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | جعفر کاشف‌الغطاء |
| موضوع | فقه |
| سبک | استدلالی |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | بوستان کتاب |
| تاریخ نشر | ۱۴۲۲ق |
درباره مؤلف
جعفربن خضر بن یحی جناجی حلّی نجفی ملقب به کاشف الغطاء(۱۱۵۶-۱۲۲۸ق)، از مراجع تقلید شیعه در قرن سیزدهم قمری. آل کاشف الغطاء، از خاندان‌های علمی شیعی قرن ۱۳ و ۱۴ق، به وی منسوب‌اند. شیخ جعفر پس از استادش علامه بحرالعلوم، مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت. او همچون استاد دیگرش وحید بهبهانی به مبارزه با اخباریان پرداخت. و آثاری در ردّ آرای آنان نگاشت.
انگیزه تألیف
مؤلف در مقدمه کتاب می‌نویسد که بعد از تألیف یک رساله مختصر در احکام دین، برای مراجعه استفاده عموم مکلفین و مقلدین، تصمیم به نوشتن کتابی گرفته که حاوی فروع فقهی مورد مراجعه عالمان بزرگ و فضلا و محصلان باشد.[۱]
محتوای اثر
مؤلف، کتاب را در با شیوه و سبک خاصی طراحی نموده و آن را در سه فن مطرح کرده است. در فن اول، اصول عقاید و در فن دوم، اصول فقه را بطور مشروح مورد بحث قرار داده و سپس وارد عناوین فقهی شده و باب‌هایی مانند طهارت، نماز، قرآن، ذکر، دعا، روزه، اعتکاف، زکات، خمس، وقف، جهاد و حج را به‌طور مفصل و به‌صورت استدلالی آورده است.[۲]
جایگاه
کشف الغطاء یکی از بهترین کتاب‌های شیعه در حوزه عقاید، فقه و اصول شمرده می‌شود که کاشف الغطاء در آن به اثبات حقانیت شیعه اثناعشری می‌پردازد. کشف الغطاء، بیانگر تسلط مؤلف بر مباحث فقهی است چنان‌که از خود وی نقل شده که گفته: «پرده از رُخِ عروسِ فقاهت، جز من و شهید اول و فرزندم موسی بر نکشید.»[۳]
همچنین نقل گردیده که به صاحب جواهر گفته شده از چه رو به شرح کشف الغطاء نمی‌پردازی و حق استادت را ادا نمی‌نمایی؟ و او در پاسخ گفته است: «کتاب استادم بسیار عمیق است و من از شرح آن عاجزم.»[۴]
امتیازات
اولین امتیاز کشف الغطاء، از حیث سبک تألیف است. این اثر مشتمل بر اصول اعتقادی است که با دلیل و برهان و به‌صورت مختصر درباره مواردی مانند توحید، عدل، نبوت و معاد سخن گفته و درباره مسائلی چون ولایت و امامت به‌تفصیل بحث کرده است. او در این بخش، بیش از ۵۰ روایت نظیر احادیث ثقلین، منزلت، رایت، خاصف النعل، مؤاخات و طیر مشوی را از شیعه و اهل سنت آورده است.[۵]
دیگر امتیاز کتاب، استفاده از مسائل دقیق اصولی است. وی در فن دوم ۵۶ مسأله از مباحث مشترک بین اصول و فقه را آورده که برای استنباط احکام شرعی راهگشاست. مؤلف همچنین در این بخش مسلک اخباری را تضعیف نموده است.[۶]
نسخه‌ها و چاپ
- نسخه خطی در کتابخانه مسجد اعظم
- دو نسخه خطی در کتابخانه رضوی در مشهد.[۷]
این کتاب، در مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم چاپ و منتشر شده و ترجمه مقدمه کتاب نیز با عنوان «دفاع از حقانیت شیعه» در قم به چاپ رسیده است.[۸]
پانویس
- ↑ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۳.
- ↑ محمدرضا انصاری، سیمای قرآن در کشف الغطاء، ۱۳۷۳ش.
- ↑ اثر ممتاز مرحوم کاشف الغطاء در حوزه عقاید، فقه و اصول تجدید چاپ شد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ۳۶.
- ↑ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۷.
- ↑ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۷.
- ↑ کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۳۸.
- ↑ دفاع از حقانیت شیعه: ترجمه مقدمه کشف الغطاء، شبکه جامع کتاب گیسوم.
منابع
- کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۲۲ق.
- انصاری، محمد رضا، سیمای قرآن در کشف الغطاء، پیام قرآن، بهار ۱۳۷۳ - شماره ۲.
- اثر ممتاز مرحوم کاشف الغطاء در حوزه عقاید، فقه و اصول تجدید چاپ شد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۱۳۸۹/۲/۵.
- دفاع از حقانیت شیعه: ترجمه مقدمه کشف الغطاء، شبکه جامع کتاب گیسوم، تاریخ بازدید:۱ دی ۱۳۹۹ش.