دانشنامه آثار فقهی شیعه (کتاب)
اطلاعات کتاب | |
---|---|
نویسنده | مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی |
موضوع | کتابشناسی فقه شیعه |
زبان | فارسی |
تعداد جلد | یک جلد |
اطلاعات نشر | |
ناشر | مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی |
محل نشر | قم |
تاریخ نشر | ۱۳۹۵ش |
دانشنامه آثار فقهی شیعه کتابی علمی - تحلیلی در حوزه کتابشناسی فقه شیعه که مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی آن را در سال ۱۳۹۵ش منتشر کرده است. این اثر که به زبان فارسی است و زیرنظر سید محمود هاشمی شاهرودی انتشار یافت، مجموعهای از کتابشناسی توصیفی و تحلیلیِ مهمترین آثار فقهی شیعه از آغاز عصر غیبت تا قرن هفتم هجری است.
مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی
مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع) مؤسسهای پژوهشی و آموزشی در زمینه فقه، اصول فقه و کلام در شهر قم است. این مؤسسه بهدستور آیتالله خامنهای و بهدست سید محمود هاشمی شاهرودی در سال ۱۳۶۹ش تأسیس شد. حسن نظری شاهرودی، ریاست فعلی این مؤسسه را برعهده دارد.[۱]
هدف تألیف
دانشنامه آثار فقهی شیعه از مجموعههای فقهی است که هدف کلی آن، کتابشناسی توصیفی، تشریحی، تحلیلی و انتقادی مهمترین آثار فقهی شیعه از آغاز عصر غیبت تا قرن هفتم بوده[۲] و گزارشی علمی و تفصیلی از مهمترین آثار فقهی شیعه ارائه داده است.[۳]
ساختار
دانشنامه آثار فقهی شیعه با چهار مقاله بهعنوان مقدمه علمی، آغاز میشود و متن اصلی کتاب با معرفی ۳۲ اثر فقهی از مقاله فقه الرضا شروع شده و به مقاله اصباح الشیعه پایان مییابد. این دانشنامه، دارای ۵۴۰ منبع فارسی و عربی است.[۴]
کتابهای بررسیشده در دانشنامه
متن اصلی کتاب مشتمل بر ۳۲ مقاله است و هر یک از این مقالات، به نام یکی از آثار فقهی شیعه نامگذاری شده است.[۵] ترتیب مقالات بر اساس تاریخ حیات نویسندگان به این شرح است:
- فقه الرضا
- الکافی
- المقنع
- من لایحضره الفقیه
- الهدایة
- احکام النساء
- الاشراف فی عامة فرائض اهل الاسلام
- الاعلام بما اتفقت علیه الامامیة من الاحکام
- المقنعه
- الانتصار
- جمل العلم و العمل
- المسائل الناصریات
- الکافی فی الفقه
- المراسم العلویة
- الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار
- الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد
- تهذیب الاحکام
- الجمل و العقود فی العبادات
- الخلاف
- المبسوط فی فقه الامامیة
- النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی
- جواهر الفقه
- شرح جمل العلم و العمل
- المهذب
- المؤتلف من المختلف بین ائمة السلف
- الوسیلة الی نیل الفضیلة
- فقه القرآن
- اشارة السبق الی معرفة الحق
- غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع
- متشابه القرآن و مختلفه
- السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی
- اصباح الشیعه بمصابیح الشریعة.[۶]
ویژگیها
دانشنامه آثار فقهی شیعه، اولین دانشنامه علمی-تحلیلی در حوزه کتابشناسی فقه شیعه است.[۷] در مقدمه کتاب، به ویژگیها و امتیازات این دانشنامه پرداخته شده که به این شرح است:
- پرداختن به مهمترین آثار در دسترس، نه همه آثار فقهی شیعه.
- ترتیب عناوین مقالات بر اساس تاریخ حیات نویسندگان، نه نظام الفبایی.
- مقالات علمی درباره کتابشناسی فقه شیعه در مقدمه کتاب.
- اگر نویسندهای دارای مقالات متعدد باشد؛ بر اساس الفبا تنظیم شده.
- شرححال نویسنده کتاب فقهی در آغاز هر مدخل.
- پژوهش درباره نسخ خطی آثار فقهی.
- مباحث مربوط به هر کتاب بر اساس بهترین چاپ موجود.[۸]
چاپ
دانشنامه آثار فقهی شیعه در انتشارات مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی در سال ۱۳۹۵ش به چاپ رسیده است.[۹]
پانویس
- ↑ «گزارشها: مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)»، ص۳۸.
- ↑ گریوانی، همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه، فقه القرآن راوندی، ص۳۲۵.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، ۱۳۹۵ش، ص۸-۱۲.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، ۱۳۹۵ش، ص۱۴و۱۵.
- ↑ دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی.
منابع
- دانشنامه آثار فقهی شیعه، سایت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- دانشنامه آثار فقهی شیعه، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی، ۱۳۹۵ش.
- گریوانی، خلیل، همراه با دانشنامه آثار فقهی شیعه - فقه القرآن راوندی، فقه اهل بیت، سال پانزدهم، تابستان و پاییز ۱۳۸۸ش، شماره ۵۸ و ۵۹.
- «گزارشها: مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)»، مجله فرهنگ کوثر، شماره ۱۳، فروردین ۱۳۷۷ش.