غار حرا
 | |
| نام | غار حرا |
|---|---|
| کشور | عربستان |
| بخش | مکه |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | زیارتگاه |
| دیرینگی | پیش از بعثت پیامبر(ص) |
غار حراء، از مکانهای مقدس مسلمانان به شمار میرود که پیش از بعثت، محل خلوت و عبادت پیامبر اسلام(ص) بوده است. این غار محل نزول نخستین وحی و آغاز رسالت پیامبر(ص) است.
غار حرا در کوه نور در شمال شرقی مکه واقع شده است
اهمیت و جایگاه
به نقل از منابع حدیثی و تاریخی، در غار حرا جبرئیل برای نخستین بار بر پیامبر(ص) ظاهر شد و آیات ابتدایی سوره علق را بر او نازل کرد و او به پیامبری برگزیده شد.[۱] طبق نقل، پیامبر(ص) پیش از بعثت بهویژه در ماه رمضان[۲] برای عبادت به این غار میرفت در این دوران امام علی(ع) و خدیجه(س) با وی همراه و مرتبط بودند.[۳]
به گزارش بلاذُری تاریخنگار قرن سوم قمری، برخی از افراد قریش نیز در ماه رمضان در غار حراء به عبادت میپرداختند[۴] و برخی عبدالمُطَّلِب را پایهگذار این سنت (تَحَنُّث) میدانند.[۵] با این حال، رسول جعفریان تاریخپژوه شیعه بر این باور است که عمل پیامبر بیشتر جنبه شخصی داشته و پیش از او چنین سنتی به صورت جدی وجود نداشته است.[۶] گفته شده حضور پیامبر در این غار با سه ویژگی خلوتگزینی، عبادت و نگاه به کعبه همراه بود[۷]
در کتب فقهی زیارت این غار از مستحبات اعمال حج محسوب میشود[۸] و گفته شده دعا در آنجا مستجاب است.[۹] این غار مشهور بوده و مردم به زیارت آن میروند.[۱۰]
مشخصات
غار حراء در شمال شرقی مکه[۱۱] و بر فراز کوهی مخروطیشکل، مشرف بر منطقه منا قرار دارد.[۱۲]دهانه غار به ارتفاع دو متر، عرض آن حدود ۱٫۲۰ متر و طولش در حدود دو متر است.[۱۳]
غار به گونهای واقع شده که انتهای آن به سمت مسجدالحرام و کعبه و دهانه آن به سوی بیتالمقدس قرار گرفته است.[۱۴] از طلوع تا غروب خورشید غار روشن است، اما گرما به درون آن نفوذ نمیکند.[۱۵]
فاصله غار تا قله کوه نور حدود بیست متر است.[۱۶] این کوه در گذشته در فاصله ۴ تا ۶ کیلومتری مسجدالحرام قرار داشت، با توسعه شهر مکه، در محدوده شهری قرار گرفته است.
پانویس
- ↑ دیار بَکری، تاریخ الخمیس، بیروت، ج۱، ص۲۸۱؛ خویی، منهاج البراعة، ج۱۲، ص۳۹؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۳۶۳.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق. ج۱، ص۱۰۵.
- ↑ نهجالبلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۳۰۱؛ خویی، منهاج البراعة، ج۱۲، ص۳۹.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق. ج۱، ص۱۰۵.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۸۴.
- ↑ جعفریان، سیره رسول خدا(ص)، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۷.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدی و الرشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۳۸.
- ↑ شهید اول، الدروس، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۶۸؛ بهجت، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۵۹؛ شیخ انصاری، مناسک حج، ۱۴۲۵ق، ص۱۲۲؛ سبزواری، مهذّب الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۱.
- ↑ ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ۱۹۹۲م، ص۱۹۰؛ فاسی، شفاء الغرام، بیروت، ج۱، ص۱۹۹، ۲۸۰.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۸.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۳.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۹۴.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
منابع
- بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- بهجت، محمدتقی، جامع المسائل، قم، دفتر معظمله، چاپ دوم، ۱۴۲۶ق.
- جعفریان، رسول، سیره رسول خدا(ص)، قم، دلیل ما، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
- حشمتی، فریده، «حراء»، در دانشنامه جهان اسلام، ج۱۲، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- دیار بَکری، حسین، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس، بیروت، دار الصادر، بیتا.
- سبزواری، سید عبدالأعلی، مهذّب الأحکام (للسبزواری)، قم، مؤسسه المنار، چاپ چهارم، ۱۴۱۳ق.
- سیدرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق.
- شیخ انصاری، مرتضی، مناسک حج (محشّٰی، شیخ انصاری)، قم، مجمع الفکر الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۵ق.
- صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خبر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- فاسی، محمد بن احمد، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ترجمه: محمد مقدس، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
- قائدان، اصغر، تاریخ آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، قم، مؤسسه فرهنگی هنری مشعر، چاپ یازدهم، ۱۳۸۹ش.
- هاشمی خویی، میرزا حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، مترجم: حسن حسنزاده آملی و محمدباقر کمرهای؛ محقق: ابراهیم میانجی، تهران، مکتبة الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۰ق.