کوه نور
 | |
| نام | كوه نور |
|---|---|
| کشور | عربستان |
| بخش | مکه |
| نامهای دیگر | کوه حرا |
کوه نور یا کوه حِراء از کوههای مشهور مکه،[۱] که به دلیل نزول نخستین وحی و آغاز رسالت پیامبر اسلام در غار واقع بر آن، از جایگاه ویژهای برخوردار است.[۲] این کوه با غار حرا شناخته شده است که پیامبر(ص) در آنجا به خلوت و مناجات میپرداخت و در همانجا به پیامبری مبعوث شد.[۳]
بر اساس روایات، کوه حرا محل وقوع معجزاتی مانند حرکت آن به دستور پیامبر(ص) بوده[۴] و از سنگهای آن در بنای کعبه توسط حضرت ابراهیم(ع)[۵] استفاده شده است. رسول جعفریان تاریخپژوه شیعه نیز با استناد به روایتی از پیامبر(ص)، کوه حراء را نمادی تجلی خدا دانسته[۶] و اشاره نموده که در برخی متون، از این کوه در کنار کوههای مقدس سینا و جودی یاد شده است.[۷]
کوه نور در دوران جاهلیت نیز از جایگاه ویژهای برخوردار بوده،[۸] و در اشعار شاعرانی همچون عَوف بن اَحْوَص[۹] و سرودههای ابوطالب عموی پیامبر[۱۰] به آن اشاره شده است.
کوه نور در شمال شرقی مکه و در فاصله چهار تا شش کیلومتری مسجدالحرام قرار دارد[۱۱] و با توسعه شهر مکه، در داخل شهر قرار گرفته است.[۱۲]
به اعتقاد سید محمدحسین تهرانی (درگذشت: ۱۳۷۴ش) مفسر شیعه،[۱۳] کوه نور همان کوه فارانِ ذکرشده در تورات است؛[۱۴] اما سید مرتضی عسگری (درگذشت: ۱۳۸۶ش) بر این باور است که در گذشته به زمینها[۱۵] یا کوههای مکه،[۱۶] فاران گفته میشد و کوه نور ارتباطی با کوه فاران ندارد. همچنین به گفته مؤلف کتاب شِفَاء الغَرام (تألیف: قرن ۹ق)، برخی گفتهاند که پیامبر(ص) در هجرت به مدینه برای در امانماندن از دست مشرکان در کوه حراء پنهان شده است؛[۱۷] اما وی این ادعا را شگفتآور دانسته و طبق قول مشهور محل پنهانشدن پیامبر(ص) را غار ثور میداند.[۱۸]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۷.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ طبرسی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۲۰؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۵۶.
- ↑ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۳۴.
- ↑ جعفریان، سیره رسول خدا(ص)، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۶.
- ↑ جعفریان، سیره رسول خدا(ص)، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۶.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۹.
- ↑ بکری، معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۳۲.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۹.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ حشمتی، «حراء»، ص۸۲۳.
- ↑ حسینی طهرانی، تفسیر آیه نور (الله نور السموت و الارض)، ۱۳۹۲ش، ص۱۰۸.
- ↑ کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم(ص)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۹.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم(ص)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۵۱.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۸.
- ↑ فاسی، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۴۹۸.
منابع
- بکری، عبدالله بن عبد العزیز، معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع، محقق: مصطفی سقا، بیروت، عالم الکتب،۱۴۰۳ق.
- حسینی طهرانی، سید محمدحسین، تفسیر آیه نور (الله نور السموت و الارض)، مصحح: سید محمدمحسن حسینی طهرانی، تهران، مکتب وحی، ۱۳۹۲ش.
- حشمتی، فریده، «حراء»، در دانشنامه جهان اسلام، ج۱۲، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- جعفریان، رسول، سیره رسول خدا(ص)، قم، دلیل ما، چاپ سوم، ۱۳۸۳ش.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
- طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، محقق محمد باقر خرسان، نشر مرتضی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.
- عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم(ص)، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.
- فاسی، محمد بن احمد، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، ترجمه: محمد مقدس، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
- قائدان، اصغر، تاریخ آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
- مقریزی، احمد بن علی، امتاع الأسماع، تحقیق محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.