ریمون قسیس

از ویکی شیعه
رِیمون قِسّیس
شاعر مسیحی
اطلاعات کلی
زادروز۱۹۳۹م
زادگاهشهر زحله، لبنان
اطلاعات علمی
آثارعلی الفارس الفقیه الحکیم • ملحمه الحسین • قصائد اولی • المنائر


رِیمون قِسّیس (متولد ۱۹۳۹م)، شاعری مسیحی و اهل لبنان است که در مدح اهل‌بیت(ع)، به‌وِیژه امام علی(ع) و امام حسین (ع) اشعاری را به زبان عربی سروده است.

کتاب شعر او در مدح امام علی(ع)، «علی الفارس الفقیه الحکیم» نام داشته و در آن به مسائلی چون فضائل امام علی(ع)، خطبه‌ها، نامه‌ها حکمت‌های نهج البلاغه و مسائل تاریخی پرداخته است.

کتاب شعر «ملحمه الحسین» نیز مجموعه‌ای ۱۱۵ بیتی است که طی آن به مسائل مربوط به قیام امام حسین(ع) و شهادت او در کربلا، وصف حضرت زینب(س)، شهادت یاران امام به‌ویژه وهب نصرانی می‌پردازد.

زندگی و تالیفات

آرایه‌های ادبی در اشعار ریمون قسیس[۱]

ریمون قسّیس، شاعر مسیحی است که در سال ۱۹۳۹م در شهر زَحله در لبنان به دنیا آمده است.[۲] اشعار او به زبان‌های عربی و زبان فرانسوی سروده شده[۳] او مجموعه‌های شعر مستقلی در مدح امام علی(ع) با عنوان «علی(ع) الفارس الفقیه الحکیم» و در مدح امام حسین(ع) با عنوان «ملحمة الحسین» سروده است.[۴] «قصائد اولی» (شعر به زبان فرانسوی- ۱۹۹۷م)، اوراق شاعر (نثر عربی- ۲۰۰۴م) و «منائر» (مجموعه شعر- ۲۰۰۵م) از دیگر آثار او است.[۵]

قسیس در سال ۱۳۸۹ش در همایش بین المللی باران غدیر که در ایران برگزار شد سروده‌هایی را در وصف امام علی(ع) قرائت نموده است.[۶]

قصیده «علی(ع) الفارس الفقیه الحکیم»

ریمون قسیس درباره چگونگی آشنایی‌اش با امام علی(ع) و علت سرودن قصیده:

هنگامی که به دبیرستان راه یافتم باشنیدن چیزهایی درباره علی(ع) و اخلاق نیکوی او عاشق شخصیتش شدم و زمانی که دریافتم او پسر عموی پیامبر(ص) است، برای آشنایی بیشتر با وی به خواندن نهج البلاغه روی آوردم و در بعضی از خطبه‌ها، حکمت‌ها و نامه‌ها تأمل کردم. این امر وجودم را به لرزه درآورد و شروع به سرودن قصیده حماسی «علی الفارس الفقیه الحکیم نمودم.[۷]

قصیده «علی(ع) الفارس الفقیه الحکیم» [به معنای امام علی(ع)، جنگاور، دین‌شناس و صاحب حکمت] در مدح امام علی (ع) شامل ۲۱۱ بیت است که در سال ۱۹۷۹م سروده شده و پس از آن در کتابی با نام «علی الفارس الفقیه الحکیم» منتشر شد.[۸] این قصیده، دارای یازده بخش است و به مسائلی چون فضائل امام علی (ع)، خطبه‌ها، نامه‌ها حکمت‌های نهج البلاغه و مسائل تاریخی پرداخته است.[۹]

از نگاه پژوهشگران، بیشترین ابیات قصیده وی، به توصیف شجاعت امام علی(ع) مربوط بوده و به ویژگی‌های حماسی ایشان در مبارزه با رزم‌آوران عرب، نظیر عمرو بن عبدود و مرحب یهودی و نیز فداکاری او در جنگ‌های بدر، احد، خندق، خیبر، صفین، جمل و نهروان پرداخته است.[نیازمند منبع]

بخشی از قصیده «علی الفارس الفقیه الحکیم»:

ها جحافل «بَدر» خُضْتَ غَمَرَهُم
فکنتَ وَحدَک جیشاً جاشَ بُرکانا
و خُضتَ فی «أُحُدٍ» و المُشرِکون بَدَوا
فَرُحتَ تُوغِلُ فی الأعناقِ مُرَّانا
و فی «حُنَینَ» و فی «صِفِّینَ» أذهَلهم
سَیفٌ أبادَ زُرافاتٍ و وِحدانا
و «النَهرَوانٌ» شریکُ الطَعنِ فی «جَمَلٍ»
دَحَرتَ فُرسانَهُم أسداً و شُجعاناً[۱۰]

ترجمه:

  • دلیرانه وارد سیل عظیم لشکریان بدر شدی و به تنهایی سپاهی بودی که چون آتشفشان جوش و خروش می‌کرد.
  • دلیرانه وارد احد شدی در حالی که مشرکان ظاهر شدند؛ بدینسان همچون نیزه سخت به گردنها نفوذ یافتی.
  • و در حنین و صفین آنها را حیران، نمود شمشیری که گروه و فرد را نابود می‌کرد.
  • و نهروان با نیزه زدن هم پیمان است تو در جمل قهرمانان دلاور و شجاع آنها را شکست دادی.

از نظر برخی پژوهشگران تقوا، حق‌طلبی، پاکدامنی و جوانمردی برخی دیگر از ویژگی‌های اخلاقی امام علی(ع) است که در این قصیده به آن پرداخته شده است.[۱۱]

قصیده «ملحمة الحسین»

عکس روی جلد کتاب ملحمة الحسین (ع)، نوشته ریمون قسیس

از نظر برخی پژوهشگران، قصیده «ملحمة الحسین» به معنای حماسه امام حسین(ع) یکی از پربارترین سروده‌های ریمون قسیس است که درباره مهم‌ترین جوانب قیام امام حسین (ع) سروده شده است.[۱۲] این قصیده، دارای ۱۱۱ بیت است که با عرض ارادت شاعر به امام حسین(ع) آغاز شده و شجاعت ایشان و محبوبیتشان در طول دوران‌ها در قالب چند بیت بیان می‌گردد. سپس به اختصار هجرت آن حضرت به سوی مکه و کوفه بیان شده و در ادامه به بیان علت استفاده از قافیه «سین» می‌پردازد.[۱۳]

قسیس، پس از آن به ترتیب به سراغ ماجرای روبرو شدن امام با فَرَزْدَق، مسلم بن عقیل، نکوهش دشمنان امام، شهادت امام در کربلا، وصف حضرت زینب(س)، شهادت یاران امام به‌ویژه وهب نصرانی و حوادث کاخ یزید می‌پردازد.[نیازمند منبع]

قصیده وی با این مَطلَع آغاز می‌گردد:

یا حُسَینُ الفِداء، تَفدِیک نَفسِي
أنتَ نُوري المُضيءُ یُضحِي ویُمسِي
کربلاءٌ تَطَیَّبت بِدِماها
فَغَدَت مَوئلَ البُکی والتَأسي[۱۴]

ترجمه:

  • ای حسین! ای فدایی، جانم به فدایت. تو نور روشنگر من در هر صبح و شام هستی.
  • کربلا با خون‌هایش خوشبو گشت؛ پس جایگاه گریه و عزا شد.

پانویس

  1. قاسمی فسارانی، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان، ۱۳۹۲ش، ص۱۲۸.
  2. قسیس، ملحمة الحسین، ۲۰۱۱م، ص۴۵.
  3. قسیس، ملحمة الحسین، ۲۰۱۱م، ص۴۵.
  4. قسیس، ملحمة الحسین، ۲۰۱۱م، ص۴۵.
  5. قاسمی فسارانی، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان، ۱۳۹۲ش، ص۱۰۲.
  6. قاسمی فسارانی، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان، ۱۳۹۲ش، ص۱۰۳.
  7. افضلی، «امام علی (ع) و نهج البلاغه از نگاه «ریمون قسیس» شاعر مسیحی معاصر لبنانی»، ص۸۸.
  8. افضلی، «امام علی (ع) و نهج البلاغه از نگاه «ریمون قسیس» شاعر مسیحی معاصر لبنانی»، ص۸۸.
  9. افضلی، «امام علی (ع) و نهج البلاغه از نگاه «ریمون قسیس» شاعر مسیحی معاصر لبنانی»، ص۸۸.
  10. قسیس، علی الفارس الفقیه الحکیم، بی تا، ص۱۴–۱۵.
  11. افضلی، «امام علی (ع) و نهج البلاغه از نگاه «ریمون قسیس» شاعر مسیحی معاصر لبنانی»، ص۹۲–۹۵.
  12. قاسمی فسارانی، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان ۱۳۹۲ش، ص۱۰۳.
  13. قاسمی فسارانی، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان ۱۳۹۲ش، ص۱۰۴.
  14. قسیس، ملحمة الحسین، ۲۰۱۱م، ص۲۳.

منابع

  • افضلی، زهرا، امام علی(ع) و نهج البلاغه از نگاه «ریمون قسیس» شاعر مسیحی معاصر لبنانی، پژوهشنامه نهج البلاغه، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۲ش.
  • قاسمی فسارانی، مجید، بررسی و تحلیل شعر عاشورایی در آثار شاعران مسیحی معاصر لبنان (بولس سلامه، جورج شکور و ریمون قسیس)، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد رشته ادبیات عربی، کاشان، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، ۱۳۹۲ش.
  • قسیس، ریمون، علی الفارس الفقیه الحکیم، زحله، دار النعیم، بی‌تا.
  • قسیس، ریمون، ملحمة الحسین، بیروت، دار المحجة البیضاء، ۲۰۱۱م.