صامت بروجردی
![]() مقبره صامت بروجردی | |
اطلاعات | |
---|---|
نام کامل | محمدباقر صامت بروجردی |
زمینه فعالیت | شعر |
ملیت | ایران |
تاریخ تولد | ۱۲۶۳ق |
محل زندگی | بروجرد |
تاریخ درگذشت | ۱۳۳۳ق |
محل دفن | بروجرد |
مذهب | شیعه |
پیشه | شاعر |
تخلص | صامت |
علت شهرت | منقبتگویی اهلبیت(ع) |
صامت بروجردی (۱۲۶۳–۱۳۳۱ق) شاعر شیعه و مرثیهسرای دوره قاجار بوده است. بیشتر آثار صامت بروجردی مَناقب (فضیلتخوانی) و مَراثی (سوگخوانی) اهلبیت(ع) است. اشعار وی در مدح خاندان پیامبر(ص) مورد توجه و استفاده دوستداران اهلبیت(ع) قرار گرفته است.
زندگینامه
محمدباقر بروجردی متخلص به صامت در سال ۱۲۶۳ق در بروجرد متولد شد و در سال ۱۳۳۱ق در سن ۶۸ سالگی درگذشت و پیکر او در زادگاهش در گورستان کوی صوفیان به خاک سپرده شد.[۱] این گورستان پس از دفن صامت به نام این شاعر، صامتیه نامیده میشود. او را مردی فاضل و پرهیزکار توصیف کردهاند که ویژگیهای اخلاقی او بین مردم مشهور بود.[۲] وی در بازار با سَقَطفروشی (خردهفروشی) امرار معاش میکرد. گفته شده او فن شعر را از عبدالمجید نوائی فرا گرفت.[۳]
از پیشگامان شعر آیینی
صامت بروجردی را از شاعران پیشگام شعر آیینی[۴] در قرن سیزدهم و چهاردهم قمری معرفی کردهاند.[۵] دیوان صامت حاوی مضامین آیینی و مدح و مرثیه درباره اهلبیت(ع) است.[۶] مناقب و مراثی صامت را در عین سادگی دارای متانت و رسایی لفظی و معنوی دانستهاند.[۷] بهگفته محمدعلی مجاهدی، منظومههای آیینی صامت بروجردی بهویژه مَراثی عاشورایی او بازتاب چشمگیری در محافل دینی و هیئتهای مذهبی داشته است.[۸]
طبع شعر صامت بروجردی را رسا و توانا توصیف کردهاند.[۹] وی از شیوه کلامی سبک عراقی در سرودن آثارش استفاده کرده است.[۱۰] صامت از انواع شعر[۱۱] مانند قصیده، غزل، مثنوی، ترجیعبند و رباعی استفاده کرده است.[۱۲] اشعار وی در ردیف معاصران وی مانند عبدالمجید نوائی بروجردی (درگذشت: ۱۳۱۳ق)، وفایی شوشتری (درگذشت: ۱۳۴۲ق) و عبدالجواد جودی خراسانی است.[۱۳]
منظومه گلشن زهرا و کتاب ریاض الشّهاده از او است.[۱۴] دیوان صامت بروجردی بارها به چاپ رسیده و حاوی انواع قالبهای شعری در موضوعات آیینی است.[۱۵] مجموعه اشعار او در کلیات دوازده جلدی وی چاپ شده است.[۱۶] غزلیات و رباعیات این شاعر در سال ۱۳۹۸ش به نام جام تجلی چاپ شد که مانند دیگر آثار او علاقه او به اهلبیت(ع) در آن نمایان است.[۱۷]
شعری از صامت در رثای امام حسین(ع):

پانویس
- ↑ محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۰۲۹؛ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۶۹؛ مجاهدی، سیری در قلمرو شعر نبوی، ۱۳۸۷ش، ص۸۰۳.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۶۹.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۶۹.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۶۹ و ۴۷۰.
- ↑ مجاهدی، سیری در قلمرو شعر نبوی، ۱۳۸۷ش، ص۸۰۳.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۵۹۰.
- ↑ مجاهدی، سیری در قلمرو شعر نبوی، ۱۳۸۷ش، ص۸۰۳.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۷۰.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۷۰.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۷۰.
- ↑ مجاهدی، سیری در قلمرو شعر نبوی، ۱۳۸۷ش، ص۸۰۳.
- ↑ محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۰۲۹.
- ↑ محمدزاده، دانشنامه شعر عاشورایی، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۰۲۹.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۶۹.
- ↑ مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۴۷۰.
- ↑ صامت بروجردی، کلیات دوازده جلدی (صامت)، ۱۳۹۴ش، شناسنامه کتاب.
- ↑ «رونمایی از کتاب جام تجلی در بروجرد»، خبرگزاری بینالمللی قرآن.
- ↑ محمدی ریشهری، «دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ»، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۳۷۹.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۳ق.
- «رونمایی از کتاب جام تجلی در بروجرد»، خبرگزاری بینالمللی قرآن، تاریخ درج مطلب: ۱۱ دی ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۱۳ بهمن ۱۴۰۳ش.
- صامت بروجردی، محمدباقر، کلیات دوازده جلدی (صامت) در مناقب و مدایح و مصائب و مراثی ائمه معصومین، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۴ش.
- مجاهدی، محمدعلی، سیری در قلمرو شعر نبوی، قم، مجمع جهانی اهلبیت(ع)، ۱۳۸۷ش.
- مجاهدی، محمدعلی، کاروان شعر عاشورا، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش.
- محمدزاده، مرضیه، دانشنامه شعر عاشورایی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۶ش.
- محمدی ریشهری، محمد، دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، مترجم: عبدالهادی مسعودی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۸ش،