خانه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
ویکی سازی |
Shamsoddin (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
خانه دیگری هم به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نسبت داده‌اند که در نزدیکی [[بقیع|قبرستان بقیع]] بوده است و برخی گفته‌اند واقعه هجوم به خانه حضرت زهرا(س)، در این خانه اتفاق افتاده است. | خانه دیگری هم به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نسبت داده‌اند که در نزدیکی [[بقیع|قبرستان بقیع]] بوده است و برخی گفته‌اند واقعه هجوم به خانه حضرت زهرا(س)، در این خانه اتفاق افتاده است. | ||
== | == اهمیت== | ||
خانه فاطمه، محل سکونت فاطمه در مدینه اشاره دارد که در منابع روایی و تاریخی شیعه و سنی از فضلیت<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۳، ج۴، ص۵۵۶.</ref> و [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|واقعه هجوم به آن]] <ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۴۶؛ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۶۷.</ref> سخن گفته شده است. همچنین یکی از مکان‌هایی است که به گفته [[اسماعیل انصاری زنجانی]] بیشتر عالمان شیعه احتمال داده‌اند فاطمه در آنجا دفن شده است.<ref>انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۱۶، ص۱۱۳.</ref> | |||
خانه فاطمه، محل تولد فرزندان او<ref>طبسی، «[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/4269/28046 گزارشی از خانه زهرا علیها السلام]»، سایت حوزه.</ref> و بنا بر روایتی محل تولد [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]<ref> طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۱.</ref> نیز بوده است. | |||
بنا بر روایتی که در [[الکافی (کتاب)|کتاب الکافی]] نقل شده [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نماز خواندن در خانه فاطمه(س) را افضل از نماز در [[روضة النبی|روضة‌النبی]] شمرده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۵۶.</ref> همچنین [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] هر روز در خانه فاطمه(س) نماز می‌خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۳.</ref> | |||
==درخواست پیامبر برای جا‌به‌جایی حضرت زهرا(س)== | |||
== | ابن‌سعد مورخ قرن سوم، از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از[[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)| ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر به آنها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر خواست با [[حارثة بن نعمان|حارثه بن نعمان]] صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.</ref> حارثه برخی از خانه‌های خود را به پیامبر داده بود تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> ازاین‌رو، پیامبر گفت که از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد. حارثه از این موضوع اطلاع یافت، خانه‌اش را به پیامبر هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.</ref> براساس نقل برخی منابع شیعه، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] خواست خانه‌ای را آماده کند تا پس از ازدواج به آنجا بروند. علی(ع) گفت در نزدیکی خانه پیامبر خانه‌ای جز خانه حارثة بن نعمان نیست. پیامبر گفت که حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و خجالت می‌کشد به او بگوید. حارثه از داستان اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد و خانه‌اش را به او بخشید. به این ترتیب، علی(ع) و فاطمه(س) به خانه حارثه رفتند.<ref>طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ص۷۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.</ref> | ||
ابن‌سعد مورخ قرن سوم، از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از[[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)| ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر به آنها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر خواست با [[حارثه بن نعمان]] صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.</ref> حارثه برخی از خانه‌های خود را به پیامبر داده بود تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> ازاین‌رو، پیامبر گفت که از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد. حارثه از این موضوع اطلاع یافت، خانه‌اش را به پیامبر هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.</ref> این | |||
== تنها خانه‌ای که به مسجد در داشت == | |||
{{اصلی|سد الابواب}} | |||
خانه حضرت فاطمه در شرقِ [[مسجدالنبی]] و در وسط دیگر حجره‌های پیامبر قرار داشت.<ref>طبسی، «[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/4269/28046 گزارشی از خانه زهرا علیها السلام]»، سایت حوزه.</ref> این خانه دو در داشت: یک در به داخل مسجد باز می‌شد و درِ دیگر به بیرون مسجد.<ref>قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.</ref> در واقعه سَدُّ الاَبواب، پیامبر(ص) به فرمان خدا دستور داد درِ همه خانه‌ها به مسجدالنبی بسته شود به جز درِ این خانه.<ref> ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۲.</ref> سَدُّالابواب، [[فضایل امام علی(ع)|فضیلتی انحصاری برای علی(ع)]] شمرده می‌شود.<ref> حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، ج۳، ص۱۲۵.</ref> | |||
[[پرونده:در خانه فاطمه(س).jpg|بندانگشتی|ورودی بخشی از [[مسجدالنبی]] که قبر پیامبر(ص) و خانه فاطمه(س) در آن قرار گرفته است]] | |||
[[پرونده:در خانه فاطمه(س).jpg|بندانگشتی|ورودی بخشی از [[مسجدالنبی]] که قبر پیامبر(ص) و خانه فاطمه(س) در آن قرار گرفته است]] | |||
خانه فاطمه(س) | خانه فاطمه(س) پشت خانه پیامبر (حجره عایشه) قرار داشت.<ref>قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.</ref> میان این دو خانه روزنه‌ای بود<ref>الصغیر، الامام علی علیه السلام سیرته وقیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، ۲۰۰۲م. ج۱، ص۳۱.</ref> که پیامبر از آنجا احوال دخترش را می‌پرسید.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۷.</ref> در شبی، مشاجره‌ای میان حضرت فاطمه و [[عایشه|عایشه همسر پیامبر]] اتفاق افتاد که موجب ناراحتی فاطمه(س) شد. ایشان از پیامبر خواست این دریچه را ببندد و پیامبر نیز آن را بست.<ref>صبری باشا، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۳، ص۲۶۲.</ref> | ||
خانه فاطمه(س) | == هجوم به خانه فاطمه== | ||
{{اصلی|واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)}} | |||
بنابر نقل منابع شیعه و سنی، پس از رحلت پیامبر(ص)، عده‌ای از صحابه به خانه فاطمه هجوم بردند، تا از امام علی(ع) و دیگر افرادی که از بیعت با ابوبکر خودداری و در خانه او تحصن کرده بودند، بیعت بگیرند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۰۲.</ref> به گزارش منابع شیعی در این واقعه درِ خانه را آتش زدند،<ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰.</ref> همچنین بر اثر صدمات وارده، جنین فاطمه([[محسن بن علی(ع)|محسن]]) سِقط شد<ref>مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۶.</ref> و فاطمه نیز پس از مدتی به شهادت رسید.<ref>طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.</ref> | |||
=== هجوم به کدام خانه بود؟=== | |||
به گفته [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی عاملی]] (درگذشت: ۱۴۴۱ق) تاریخ‌پژوه، واقعه هجوم، در خانه‌ای رخ داد که واقعه سد الابواب درباره آن نقل شده است.<ref> عاملی، مأساة الزهراء علیها السلام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۷۷؛ عابدی، «[https://www.mehrnews.com/news/2257259 آتش در خانه وحی]»، خبرگزاری مهر.</ref> با این حال برخی معتقدند هجوم به این خانه صورت نگرفته است بلکه خانه‌ای که به آن هجوم شده از مسجد فاصله داشته است و برای این ادعا شواهدی ذکر کرده‌اند<ref> موسوی، «پاسخ به شبهات تاریخی آتش زدن خانه وحی در آیینه‌ی تاریخ و روایات فریقین»، ص ۱۴۰- ۱۴۱.</ref> به گفته [[محمدصادق نجمی]] (درگذشت ۱۳۹۰) در کتاب تاریخ بقیع، برخی گزارش‌های تاریخی این نظریه را تأیید می‌کند. از جمله گزارشی است مبنی بر اینکه زمانی که علی را برای بیعت با ابوبکر به مسجد می‌بردند مردم در کوچه‌های مدینه این وقایع را نظاره‌گر بودند.<ref>نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> این گزارش در [[السقیفه و فدک (کتاب)|کتاب السقیفه و فدک]] اثر احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری (درگذشت: ۳۲۳ق) آمده است.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، تهران، ص۷۲.</ref> | |||
خانه | همچنین می‌گویند این خانه در سمت شرق مسجد النبی، پشت به [[بقیع]] و در کنار خانه [[ابوایوب انصاری]] و مشتمل بر حیاط، انبار، چندین اتاق و درِ چوبی بزرگی بوده است.<ref>الله‌اکبری، «[https://www.shia-news.com/fa/news/264958 خانه حضرت فاطمه(س) کجا بوده است؟]»، شیعه‌نیوز</ref> | ||
سهمودی نیز از خانه دیگری برای [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در سمت [[بقیع|قبرستان بقیع]] یاد کرده است.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۹.</ref> [[کتاب الطبقات الکبری]] از منابع تاریخی نوشته شده در [[قرن سوم هجری|قرن سوم]] از خانه امام علی(ع) در نزدیکی بقیع نام برده است.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۴۰.</ref> البته برخی این خانه را همان خانه‌ای می‌دانند که حارثة بن نعمان برای سکونت به فاطمه هدیه داد.<ref>قزوینی، فاطمة الزهراء(ع) من المهد الی اللحد، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۱۵۷.</ref> | |||
== | == قرارگرفتن خانه در ضریح پیامبر در توسعه حرم== | ||
خانه | خانه فاطمه(س) در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت: [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵]]<nowiki/>تا[[سال ۸۶ هجری قمری|۸۶ق]])<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۱۱.</ref> یا [[ولید بن عبدالملک]] (حکومت: [[سال ۸۶ هجری قمری|۸۶ق]] تا[[سال ۹۶ هجری قمری|۹۶ق]])<ref>سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۸۹.</ref> به منظور توسعه مسجد تخریب شد. این حجره به همراه حجره‌ای که پیامبر در آن دفن شده، در ضریحی قرار گرفتند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص ۲۹۵.</ref> این ضریح در [[سال ۱۳۹۷ هجری شمسی|سال ۱۳۹۷ش]] برای بازدید رئیس‌جمهور چچن باز شد.<ref>«[https://www.mehrnews.com/news/4518388 تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار»، ] خبرگزاری مهر.</ref> شیخ صدوق معتقد است که فاطمه نیز در همین جا دفن شده است.<ref>شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۷۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۴: | ||
* ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب علیهم السلام، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق. | * ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب علیهم السلام، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق. | ||
* الصغیر، محمدحسین، الامام علی علیه السلام سیرته و قیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، بی‌جا، مؤسسة العارف، ۲۰۰۲م. | * الصغیر، محمدحسین، الامام علی علیه السلام سیرته و قیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، بی‌جا، مؤسسة العارف، ۲۰۰۲م. | ||
* انصاری زنجانی خوئینی، اسماعیل، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها، قم، دلیل ما، ۱۴۲۸ق/۱۳۸۶ش. | |||
* [https://www.mehrnews.com/news/4518388 تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار] خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱بهمن ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.. | * [https://www.mehrnews.com/news/4518388 تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار] خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱بهمن ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.. | ||
* جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش. | * جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش. | ||
| خط ۵۶: | خط ۶۲: | ||
* گلی‌زواره قمشه‌ای، غلامرضا، «[https://ensani.ir/fa/article/58173 اقامتگاه‌های حضرت فاطمه(س)]»، مجله فرهنگ کوثر، شماره۶۹، ۱۳۸۶ش. | * گلی‌زواره قمشه‌ای، غلامرضا، «[https://ensani.ir/fa/article/58173 اقامتگاه‌های حضرت فاطمه(س)]»، مجله فرهنگ کوثر، شماره۶۹، ۱۳۸۶ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق. | ||
* نجمی، محمدصادق، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{حضرت فاطمه(س)}} | {{حضرت فاطمه(س)}} | ||
نسخهٔ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۰
خانه حضرت فاطمه(س) خانه‌ای متصل به مسجدالنبی که محل سکونت امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) بود. به گفته برخی عالمان شیعه همچون صدوق، قبر حضرت فاطمه در این خانه است. فضیلتی که برای این خانه برشمرده‌اند این است که خدا در واقعه سَدُّالاَبواب، فرمان داد، درِ همه خانه‌های متصل به مسجدالنبی بسته شود و تنها اجازه داد درِ این خانه به مسجد باز بماند.
در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است نماز خواندن در این خانه فضیلتی بیشتر از نماز خواندن در روضة‌النبی دارد. برخی عالمان شیعه گفته‌اند در واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س) که موجب شهادت او شد، به همین خانه حمله شد.
این خانه، در زمان حکومت عبدالملک بن مروان یا ولید بن عبدالملک برای توسعه مسجدالنبی تخریب شد و اکنون به همراه حجره‌ای که پیامبر در آن دفن شده، در ضریحی قرار دارد.
خانه دیگری هم به امام علی(ع) نسبت داده‌اند که در نزدیکی قبرستان بقیع بوده است و برخی گفته‌اند واقعه هجوم به خانه حضرت زهرا(س)، در این خانه اتفاق افتاده است.
اهمیت
خانه فاطمه، محل سکونت فاطمه در مدینه اشاره دارد که در منابع روایی و تاریخی شیعه و سنی از فضلیت[۱] و واقعه هجوم به آن [۲] سخن گفته شده است. همچنین یکی از مکان‌هایی است که به گفته اسماعیل انصاری زنجانی بیشتر عالمان شیعه احتمال داده‌اند فاطمه در آنجا دفن شده است.[۳]
خانه فاطمه، محل تولد فرزندان او[۴] و بنا بر روایتی محل تولد امام سجاد(ع)[۵] نیز بوده است. بنا بر روایتی که در کتاب الکافی نقل شده امام صادق(ع) نماز خواندن در خانه فاطمه(س) را افضل از نماز در روضة‌النبی شمرده است.[۶] همچنین امام جواد(ع) هر روز در خانه فاطمه(س) نماز می‌خواند.[۷]
درخواست پیامبر برای جا‌به‌جایی حضرت زهرا(س)
ابن‌سعد مورخ قرن سوم، از امام باقر(ع) نقل کرده که امام علی(ع) پس از ازدواج با فاطمه(س)، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر به آنها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر خواست با حارثه بن نعمان صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.[۸] حارثه برخی از خانه‌های خود را به پیامبر داده بود تا با همسرانش در آن زندگی کند.[۹] ازاین‌رو، پیامبر گفت که از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد. حارثه از این موضوع اطلاع یافت، خانه‌اش را به پیامبر هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.[۱۰] براساس نقل برخی منابع شیعه، پیامبر از امام علی(ع) خواست خانه‌ای را آماده کند تا پس از ازدواج به آنجا بروند. علی(ع) گفت در نزدیکی خانه پیامبر خانه‌ای جز خانه حارثة بن نعمان نیست. پیامبر گفت که حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و خجالت می‌کشد به او بگوید. حارثه از داستان اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد و خانه‌اش را به او بخشید. به این ترتیب، علی(ع) و فاطمه(س) به خانه حارثه رفتند.[۱۱]
تنها خانه‌ای که به مسجد در داشت
خانه حضرت فاطمه در شرقِ مسجدالنبی و در وسط دیگر حجره‌های پیامبر قرار داشت.[۱۲] این خانه دو در داشت: یک در به داخل مسجد باز می‌شد و درِ دیگر به بیرون مسجد.[۱۳] در واقعه سَدُّ الاَبواب، پیامبر(ص) به فرمان خدا دستور داد درِ همه خانه‌ها به مسجدالنبی بسته شود به جز درِ این خانه.[۱۴] سَدُّالابواب، فضیلتی انحصاری برای علی(ع) شمرده می‌شود.[۱۵]
.jpg)
خانه فاطمه(س) پشت خانه پیامبر (حجره عایشه) قرار داشت.[۱۶] میان این دو خانه روزنه‌ای بود[۱۷] که پیامبر از آنجا احوال دخترش را می‌پرسید.[۱۸] در شبی، مشاجره‌ای میان حضرت فاطمه و عایشه همسر پیامبر اتفاق افتاد که موجب ناراحتی فاطمه(س) شد. ایشان از پیامبر خواست این دریچه را ببندد و پیامبر نیز آن را بست.[۱۹]
هجوم به خانه فاطمه
بنابر نقل منابع شیعه و سنی، پس از رحلت پیامبر(ص)، عده‌ای از صحابه به خانه فاطمه هجوم بردند، تا از امام علی(ع) و دیگر افرادی که از بیعت با ابوبکر خودداری و در خانه او تحصن کرده بودند، بیعت بگیرند.[۲۰] به گزارش منابع شیعی در این واقعه درِ خانه را آتش زدند،[۲۱] همچنین بر اثر صدمات وارده، جنین فاطمه(محسن) سِقط شد[۲۲] و فاطمه نیز پس از مدتی به شهادت رسید.[۲۳]
هجوم به کدام خانه بود؟
به گفته جعفر مرتضی عاملی (درگذشت: ۱۴۴۱ق) تاریخ‌پژوه، واقعه هجوم، در خانه‌ای رخ داد که واقعه سد الابواب درباره آن نقل شده است.[۲۴] با این حال برخی معتقدند هجوم به این خانه صورت نگرفته است بلکه خانه‌ای که به آن هجوم شده از مسجد فاصله داشته است و برای این ادعا شواهدی ذکر کرده‌اند[۲۵] به گفته محمدصادق نجمی (درگذشت ۱۳۹۰) در کتاب تاریخ بقیع، برخی گزارش‌های تاریخی این نظریه را تأیید می‌کند. از جمله گزارشی است مبنی بر اینکه زمانی که علی را برای بیعت با ابوبکر به مسجد می‌بردند مردم در کوچه‌های مدینه این وقایع را نظاره‌گر بودند.[۲۶] این گزارش در کتاب السقیفه و فدک اثر احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری (درگذشت: ۳۲۳ق) آمده است.[۲۷]
همچنین می‌گویند این خانه در سمت شرق مسجد النبی، پشت به بقیع و در کنار خانه ابوایوب انصاری و مشتمل بر حیاط، انبار، چندین اتاق و درِ چوبی بزرگی بوده است.[۲۸]
سهمودی نیز از خانه دیگری برای امام علی(ع) در سمت قبرستان بقیع یاد کرده است.[۲۹] کتاب الطبقات الکبری از منابع تاریخی نوشته شده در قرن سوم از خانه امام علی(ع) در نزدیکی بقیع نام برده است.[۳۰] البته برخی این خانه را همان خانه‌ای می‌دانند که حارثة بن نعمان برای سکونت به فاطمه هدیه داد.[۳۱]
قرارگرفتن خانه در ضریح پیامبر در توسعه حرم
خانه فاطمه(س) در زمان حکومت عبدالملک بن مروان (حکومت: ۶۵تا۸۶ق)[۳۲] یا ولید بن عبدالملک (حکومت: ۸۶ق تا۹۶ق)[۳۳] به منظور توسعه مسجد تخریب شد. این حجره به همراه حجره‌ای که پیامبر در آن دفن شده، در ضریحی قرار گرفتند.[۳۴] این ضریح در سال ۱۳۹۷ش برای بازدید رئیس‌جمهور چچن باز شد.[۳۵] شیخ صدوق معتقد است که فاطمه نیز در همین جا دفن شده است.[۳۶]
پانویس
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۳، ج۴، ص۵۵۶.
- ↑ سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۴۶؛ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۶۷.
- ↑ انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۱۶، ص۱۱۳.
- ↑ طبسی، «گزارشی از خانه زهرا علیها السلام»، سایت حوزه.
- ↑ طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۱.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۵۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۹۳.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۳۲.
- ↑ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ص۷۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.
- ↑ طبسی، «گزارشی از خانه زهرا علیها السلام»، سایت حوزه.
- ↑ قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.
- ↑ ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۲.
- ↑ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، ج۳، ص۱۲۵.
- ↑ قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.
- ↑ الصغیر، الامام علی علیه السلام سیرته وقیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، ۲۰۰۲م. ج۱، ص۳۱.
- ↑ سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۷.
- ↑ صبری باشا، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۳، ص۲۶۲.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۰۲.
- ↑ سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰.
- ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۶.
- ↑ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء علیها السلام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۷۷؛ عابدی، «آتش در خانه وحی»، خبرگزاری مهر.
- ↑ موسوی، «پاسخ به شبهات تاریخی آتش زدن خانه وحی در آیینه‌ی تاریخ و روایات فریقین»، ص ۱۴۰- ۱۴۱.
- ↑ نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۳-۱۶۶.
- ↑ جوهری بصری، السقیفة و فدک، تهران، ص۷۲.
- ↑ الله‌اکبری، «خانه حضرت فاطمه(س) کجا بوده است؟»، شیعه‌نیوز
- ↑ سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۹.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۴۰.
- ↑ قزوینی، فاطمة الزهراء(ع) من المهد الی اللحد، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۱۵۷.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۱۱.
- ↑ سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۸۹.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص ۲۹۵.
- ↑ «تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار»، خبرگزاری مهر.
- ↑ شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۷۲.
منابع
- ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبدالموجود، علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب علیهم السلام، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ق.
- الصغیر، محمدحسین، الامام علی علیه السلام سیرته و قیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، بی‌جا، مؤسسة العارف، ۲۰۰۲م.
- انصاری زنجانی خوئینی، اسماعیل، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها، قم، دلیل ما، ۱۴۲۸ق/۱۳۸۶ش.
- تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۱بهمن ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش..
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- جوهری بصری، احمد بن عبد العزیز، السقیفة و فدک، تحقیق و تصحیح محمدهادی امینی، تهران، مکتبة نینوی الحدیثة، بی‌تا.
- حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، دارالمعرفه، بیروت، بی‌تا.
- سمهودی، علی بن عبدالله، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۲۰۰۶م،
- صبری باشا، ایوب، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ترجمه ماجده معروف، قاهره، دارالآفاق العربیة، ٢٠٠٤م.
- طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.
- طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، بعثت، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق..
- طبسی، محمدجواد، «گزارشی از خانه زهرا علیها السلام»، سایت حوزه، مجله مبلغان، شماره ۱۹، مرداد۱۳۸۰ش.
- عابدی، احمد، «آتش در خانه وحی»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ش، تاریخ بازدید:۲۱ مرداد ۱۴۰۲ش.
- عاملی، جعفرمرتضی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، بی‌جا، مرکز مطالعات اسلامی، ۲۰۰۹م.
- عاملی، جعفرمرتضی، مأساة الزهراء علیها السلام، بیروت، دارالسیرة، ۱۴۱۸ق.
- قائدان، اصغر، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه منوره، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش.
- قزوینی، محمدکاظم، فاطمه الزهراء علیه السلام من المهد الی اللحد، قم، دار الانصار، ۲۰۰۶م،
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق و تصحیح علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- گلی‌زواره قمشه‌ای، غلامرضا، «اقامتگاه‌های حضرت فاطمه(س)»، مجله فرهنگ کوثر، شماره۶۹، ۱۳۸۶ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- نجمی، محمدصادق، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.