پرش به محتوا

کتابخانه شیعه دانشگاه کلن

از ویکی شیعه
کتابخانه شیعه کلن
اطلاعات اوليه
بنيانگذارعبدالجواد فلاطوری
تأسیس۱۹۶۵م
کاربریکتابخانه
مکانشهر کلن در آلمان
مشخصات
وضعیتفعال
امکاناتکتاب‎‌های خطی و چاپی
معماری
وبگاهسایت کتابخانه دانشگاه کلن


کتابخانه شیعه دانشگاه کُلن یک کتابخانه تخصصی در شهر کلن، آلمان است که در حوزه شیعه و معارف شیعی فعالیت می‌کند. این کتابخانه در سال ۱۹۶۵م توسط عبدالجواد فلاطوری (درگذشت: ۱۳۷۵ش)، فیلسوف ایرانی مقیم آلمان، تأسیس شد. فلاطوری ابتدا با سفر به ایران، حدود ۴۰۰۰ جلد کتاب تهیه کرد و آن‌ها را به آلمان انتقال داد. در سال‌های بعد، او با گردآوری دیگر آثار شیعی در موضوعات مختلف، تعداد کتاب‌های این مجموعه را به بیش از ده‌هزار جلد رساند. بخشی از مخزن کتابخانه را نسخه‌های خطی تشکیل می‌دهد.

پنجاهمین سالگرد تأسیس این کتابخانه در سال ۱۳۹۷ش در آلمان برگزار شد.

اهمیت

کتابخانه شیعه دانشگاه کلن نخستین کتابخانه تخصصی در اروپا در حوزه شیعه‌شناسی است که در سال ۱۹۶۵م به‌همت عبدالجواد فلاطوری در دانشگاه کلن، آلمان تأسیس شد.[۱] ورنر دیم (Werner Diem)، رئیس گروه شرق‌شناسی دانشگاه کلن، این کتابخانه تخصصی در دنیای غرب را مجموعه‌ای بزرگ توصیف کرده که پس از تأسیس، به قبله‌گاه دانش‌پژوهان تبدیل شد.[۲] اولریش ماتس (Ulrich Matthes)، رئیس دانشگاه کلن، نیز این کتابخانه را یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های شیعه در خارج از ایران دانسته است.[۳]

این مجموعه دارای نسخه‌های خطی است که عمده آن‌ها را فلاطوری و دیگر مسلمانان و ایرانیان مقیم آلمان گردآوری کرده و به کتابخانه اهدا کرده‌اند.[۴]

تأسیس

شروع کار کتابخانه شیعه دانشگاه کلن به سال ۱۹۴۹م بازمی‌گردد، زمانی که پروفسور اِروین گِرَف اقدام به خرید تعدادی کتاب کرد.[۵] تصمیم‌گیری درباره اختصاص‌یافتن این مجموعه به موضوع شیعه و اسلام در سال ۱۹۷۶ میلادی توسط رئیس وقت بخش مطالعات شرقی دانشگاه کلن اتخاذ شد.[۶]

سال تأسیس رسمی کتابخانه، ۱۹۶۵م است.[۷] عبدالجواد فلاطوری با همکاری مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه کلن و با حمایت‌های دکتر اِروین گِرَف و دکتر ولفگانگ واگنر (Wolfgang Wagner)، این کتابخانه تخصصی را پایه‌گذاری کرد. در نخستین گام، او ۴۰۰۰ جلد کتاب از شهرهای مشهد، اصفهان و تهران گردآوری و به آلمان منتقل کرد.[۸]

کتاب‌های تهیه‌شده ابتدا در دو اتاق و در میان قفسه‌ها و کارتن‌ها نگهداری می‌شد. اما با گذشت زمان و گردآوری دیگر آثار در زمینه‌های مختلف معارف شیعی، مخصوصاً شیعه اثناعشری، شامل موضوعاتی چون تفسیر قرآن، فقه و اصول فقه، فلسفه و کلام، عرفان و اخلاق، تعداد کتاب‌ها به بیش از ده‌هزار جلد رسید. این مجموعه در فاصله سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۵م گردآوری شد.[۹]

ضرورت تأسیس

پژوهشگران، دلایل تأسیس این کتابخانه توسط عبدالجواد فلاطوری در آلمان را چنین برشمرده‌اند:

  • وجود کتابخانه‌های عمومی و تخصصی فراوان در آلمان، اما نبود کتابخانه‌ای مختص شیعه
  • برگزاری بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب جهان در فرانکفورت آلمان
  • علاقه اندیشمندان آلمانی به مطالعه شرق‌شناسی و شناخت آموزه‌های اسلام و شیعه، به‌نسبت دیگر کشورهای اروپایی
  • حضور میلیون‌ها مسلمان سنی‌مذهب و دسترسی آنان به منابع اسلامی، درحالی‌که شیعیان از منابع شیعی محروم بودند.[۱۰]

همایش شیعه‌پژوهی

همایش دو روزه شیعه‌پژوهی در آلمان، همزمان با پنجاهمین سالگرد تأسیس کتابخانه شیعه دانشگاه کلن، در روزهای ۲۶ و ۲۷ مهر سال ۱۳۹۷ش در دانشگاه کلن برگزار شد. این همایش با همکاری مشترک دانشگاه کلن و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آلمان برنامه‌ریزی شده بود.[۱۱]


پانویس

  1. رحمتی، «گزارشی از کتابخانه شیعه کلن»، ص۸۹.
  2. رحمتی، «گزارشی از کتابخانه شیعه کلن»، ص۹۲.
  3. رحمتی، «گزارشی از کتابخانه شیعه کلن»، ص۹۲.
  4. «نگهداری دیوان حافظ در کتابخانه شیعی دانشگاه کلن»، خبرگزاری ایکنا.
  5. «کتابخانه‌های تخصصی آلمان در حوزه علوم اسلامی کدامند؟»، خبرگزاری مهر.
  6. «همایش شیعه‌پژوهی در آلمان»، سایت همشهری‌آنلاین.
  7. «کتابخانه شیعه دانشگاه کُلن»، سایت کتابخانه آستان قدس حسینی.
  8. «کتابخانه شیعه دانشگاه کُلن»، سایت کتابخانه آستان قدس حسینی.
  9. «همایش شیعه‌پژوهی در آلمان»، سایت همشهری‌آنلاین.
  10. رحمتی، «گزارشی از کتابخانه شیعه کلن»، ص۹۰.
  11. «همایش شیعه‌پژوهی در آلمان»، سایت همشهری‌آنلاین.

منابع

  • رحمتی، فاطمه، گزارشی از کتابخانه شیعه کلن، کتابهای اسلامی پاییز ۱۳۸۰ - شماره ۶.
  • کتابخانه شیعه دانشگاه کُلن، سایت کتابخانه آستان قدس حسینی، تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۰۶/۰۱.
  • کتابخانه‌های تخصصی آلمان در حوزه علوم اسلامی کدامند؟، خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۳۹۸ش.
  • نگهداری دیوان حافظ در کتابخانه شیعی دانشگاه کلن، خبرگزاری ایکنا، تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۷ش.
  • همایش شیعه‌پژوهی در آلمان، سایت همشهری‌آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۷ش.