پرش به محتوا

سیدالشهداء (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (ویرایش الگو درباره 2)
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
{{درباره۲|لقب سیدالشهداء|مطالعه درباره امام سوم شیعیان و حمزة بن عبدالمطلب|امام حسین علیه‌السلام| و| حمزة بن عبدالمطلب}}
{{درباره۲|لقب سیدالشهداء|مطالعه درباره امام سوم شیعیان و حمزة بن عبدالمطلب|امام حسین علیه‌السلام| و| حمزة بن عبدالمطلب}}
'''سیدالشُهَداء'''، به معنای سرور شهیدان، لقبی است که [[رسول اکرم(ص)]] به عموی خویش ،[[حمزة بن عبدالمطلب]]، پس از شهادتش در [[غزوه احد|جنگ احد]] داد. این عنوان از مشهورترین القاب [[امام حسین(ع)]] نیز هست.
'''سیدالشُهَداء'''، به معنای سرور شهیدان از القاب امام حسین(ع) است. همچنین [[پیامبر(ص)]]، عموی خود [[حمزة بن عبدالمطلب]] را، پس از شهادتش در [[غزوه احد|جنگ احد]] به سیدالشهدا ملقب کرد.  


== لقب حمزه ==
== لقب حمزه ==
{{اصلی|حمزة بن عبدالمطلب}}
{{اصلی|حمزة بن عبدالمطلب}}
[[شرک|مشرکان]] در [[جنگ احد]]، [[حمزه]] را به [[شهادت]] رساندند و سپس پیکرش را مُثله کردند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج ۲، ص۴۷</ref> از این زمان بود که [[پیامبر (ص)]] او را سیدالشهداء خواند.<ref>رجوع کنید به  طبری، ذخائرالعقبی، 1356، ص۱۷۶؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۷۰</ref>
[[شرک|مشرکان]] در [[جنگ احد]]، [[حمزه]] را به [[شهادت]] رساندند و سپس پیکرش را مُثله کردند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۷.</ref> [[پیامبر (ص)]] او را سیدالشهداء خواند.<ref>رجوع کنید به  طبری، ذخائرالعقبی، 1356، ص۱۷۶؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۷۰</ref>  


در بیشتر کتاب‌های تاریخی و روایی، از حمزه با لقب سیدالشهداء یاد شده است<ref>برای نمونه رک: بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج ۲، ص۳۹۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۲، ص۴۱۲، ۵۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ص۳۷</ref>، اما در بعضی روایات او را با عناوین دیگری خوانده‌اند، مانند سید شهیدان بهشت،<ref>شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص۵۷۵</ref> سید شهیدان اولین و آخرین جز [[انبیاء|انبیا]] و اوصیا،<ref>کتاب سلیم‌بن قیس، ص۱۳۳ـ۱۳۴؛ شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۰۵، ص۲۶۳ـ۲۶۴</ref> خیرالشهداء،<ref>کتاب سلیم‌بن قیس، ۱۴۲۰، ص۱۳۳؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱، ص۱۹۱؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۳۵۶، ص۱۷۶</ref> افضل‌الشهداء،<ref>کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰، ص۱۰۱؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۴۵۰</ref> اسداللّه و اسد رسوله.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۲۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۲۰۳ـ۲۰۴</ref>
در بیشتر کتاب‌های تاریخی و روایی، از حمزه با لقب سیدالشهداء یاد شده است<ref>برای نمونه رک: بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴، ج ۲، ص۳۹۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۲، ص۴۱۲، ۵۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ص۳۷</ref> در بعضی روایات او را با عناوین دیگری خوانده‌اند، مانند سید شهیدان بهشت،<ref>شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص۵۷۵</ref> سید شهیدان اولین و آخرین جز [[انبیاء|انبیا]] و اوصیا،<ref>کتاب سلیم بن قیس، ص۱۳۳ـ۱۳۴؛ شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۰۵، ص۲۶۳ـ۲۶۴</ref> خیرالشهداء،<ref>کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ص۱۳۳؛ طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱، ص۱۹۱؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۳۵۶، ص۱۷۶</ref> افضل‌الشهداء،<ref>کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰، ص۱۰۱؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۴۵۰</ref> [[اسدالله]] و اسد رسوله.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶، ج ۱، ص۲۹۰؛ شیخ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۲۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۲۰۳ـ۲۰۴</ref>


[[امیرالمؤمنین (ع)]] (در [[شورای شش نفره]])، [[امام حسن (ع)]]، [[امام حسین (ع)]] (در [[کربلا]])، و [[محمد بن حنفیه]] در سخنان و احتجاجات خود، همواره به این مقام حمزه اشاره کرده و از ملقب‌شدن حمزه به سیدالشهداء به مثابه یکی از افتخارات [[بنی هاشم]] و [[اهل بیت(ع)]] یاد کرده‌اند.<ref>برای نمونه رک: نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، نامه ۲۸؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص۴۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ج ۲، ص۹۷؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴، ص۵۴۶، ۵۵۴، ۵۶۳ـ۵۶۴</ref>
[[امیرالمؤمنین(ع)]] (در [[شورای شش نفره]])، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]] (در [[کربلا]])، و [[محمد بن حنفیه]] در سخنان و احتجاجات خود، به این مقام حمزه اشاره کرده و از ملقب‌شدن حمزه به سیدالشهداء به مثابه یکی از افتخارات [[بنی‌هاشم]] و [[اهل بیت(ع)]] یاد کرده‌اند.<ref>برای نمونه رک: نهج‌البلاغه، چاپ صبحی صالح، نامه ۲۸؛ طبری، تاریخ، ج ۵، ص۴۲۴؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۴۰۳، ج۱، ص۳۲۰؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴، ج ۲، ص۹۷؛ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴، ص۵۴۶، ۵۵۴، ۵۶۳ـ۵۶۴</ref>


در [[زیارت‌نامه]] [[رسول اکرم]] عبارت «السَّلامُ عَلی عَمِّک حَمزة سَیدِالشُّهَداء» و در زیارت‌نامه حمزه عبارت «السَّلامُ عَلَیک یا عَمَّ رَسولِ اللّهِ وَ خیرَ الشُهَداء» ذکر شده است.<ref>ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۶۲</ref>
در [[زیارت‌نامه]] [[رسول اکرم]] عبارت «السَّلامُ عَلی عَمِّک حَمزة سَیدِالشُّهَداء» و در زیارت‌نامه حمزه عبارت «السَّلامُ عَلَیک یا عَمَّ رَسولِ اللّهِ وَ خیرَ الشُهَداء» ذکر شده است.<ref>ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۶۲</ref>
خط ۱۴: خط ۱۴:
== لقب امام حسین(ع)==
== لقب امام حسین(ع)==
{{اصلی|امام حسین (ع)}}
{{اصلی|امام حسین (ع)}}
پس از [[واقعه عاشورا|شهادت امام حسین(ع)]]، لقب سیدالشهداء به [[امام حسین]] نیز اختصاص یافت، اگر چه پیش از آن در احادیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم]](ص)، از امام حسین(ع) با لقب سیدالشهداء یاد شده بود.<ref>برای نمونه رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۱۴۲، ۱۴۸</ref>
پس از [[واقعه کربلا]]، لقب سیدالشهداء به [[امام حسین]] نیز اختصاص یافت، گر چه پیش از آن در احادیثی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول اکرم]](ص)، از امام حسین(ع) با لقب سیدالشهداء یاد شده بود.<ref>برای نمونه رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۱۴۲، ۱۴۸</ref>


به نظر می‌رسد که عمومیت یافتن این لقب برای [[امام حسین(ع)]] از زمان [[امام صادق(ع)]] باشد. یکی از زنان به نام [[ام سعید احمسیه]] که از اهالی [[عراق]] و از یاران [[امام صادق (ع)]] بود، قصد زیارت قبور شهدای [[مدینه]] را داشته است که امام صادق به وی می‌گوید چرا قبر سیدالشهداء را نزد خودتان زیارت نمی‌کنی؟ ام‌سعید با تصور اینکه مقصود امام، قبر [[امیرالمؤمنین (ع)]] است می‌پرسد: سیدالشهداء کیست؟ امام صادق(ع) پاسخ می‌دهد: سیدالشهداء [[حسین بن علی]] است.<ref>رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۲۱۷ـ۲۲۰؛ شیخ صدوق، ثواب‌الاعمال، ۱۳۶۴، ص۹۷ـ۹۸</ref>
به نظر می‌رسد که عمومیت یافتن این لقب برای [[امام حسین(ع)]] از زمان [[امام صادق(ع)]] باشد. [[ام سعید احمسیه]] که از اهالی [[عراق]] و از یاران [[امام صادق (ع)]] بود، قصد زیارت قبور شهدای [[مدینه]] را داشته است که امام صادق به وی می‌گوید چرا قبر سیدالشهداء را نزد خودتان زیارت نمی‌کنی؟ ام‌سعید با تصور اینکه مقصود امام، قبر [[امیرالمؤمنین(ع)]] است می‌پرسد: سیدالشهداء کیست؟ امام صادق(ع) پاسخ می‌دهد: سیدالشهداء [[حسین بن علی(ع)]] است.<ref>رک: ابن‌قولویه قمی، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی، ص۲۱۷ـ۲۲۰؛ شیخ صدوق، ثواب‌الاعمال، ۱۳۶۴، ص۹۷ـ۹۸</ref>


[[ملا صالح مازندرانی]] در توضیح اینکه این لقب، هم به حمزه و هم به امام حسین(ع) اعطا شده، گفته است حمزه، سیدالشهدای زمان خود و امام حسین سیدالشهدای علی الاطلاق است.<ref>مازندرانی، شرح اصول کافی، ۱۴۲۱، ج۱۱، ص۳۶۸</ref>
[[ملا صالح مازندرانی]] در توضیح اینکه این لقب، هم به حمزه و هم به امام حسین(ع) اعطا شده، گفته است حمزه، سیدالشهدای زمان خود و امام حسین سیدالشهدای علی الاطلاق است.<ref>مازندرانی، شرح اصول کافی، ۱۴۲۱، ج۱۱، ص۳۶۸</ref>