مأساة الزهراء (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید جعفر مرتضی عاملی |
| موضوع | حضرت فاطمه(س) |
| سبک | تاریخی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۲ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار السیرة |
| تاریخ نشر | ۱۴۱۸ق |
مَأساةُ الزّهراء (س)، شُبَهات و رُدود کتابی درباره حوادث دوره پایانی زندگی حضرت فاطمه(س)، اثر سید جعفر مرتضی عاملی (درگذشته ۱۴۴۱ق) به زبان عربی. نویسنده در این کتاب تلاش کرده به شبهاتی که درباره حوادث اواخر زندگی فاطمه زهرا(س) و شهادت او مطرح شده، پاسخ دهد. آن‌گونه که در ترجمه فارسی کتاب آمده، این کتاب در پاسخ به شبهات سید محمدحسین فضل‌الله نوشته شده و با عنوان «رنج‌های حضرت زهرا سلام‌الله علیها» منتشر گردیده است.
اهمیت کتاب
مَأساةُ الزّهراء (س): شُبَهات و رُدود یا مصیب‌های زهرا: شبهه‌ها و پاسخ‌ها و به تعبیر دیگر تراژدی زهرا، کتابی به زبان عربی و نوشته سید جعفر مرتضی عاملی روحانی و تاریخ‌پژوه شیعه لبنانی است. عاملی این کتاب را در سال ۱۴۱۷ق (۱۳۷۵ش) و در پاسخ به سخنان سید محمدحسین فضل‌الله نگاشت.[۱]
فضل‌الله در آثار مکتوب و سخنرانی‌های خود تردیدهایی نسبت به شهادت حضرت فاطمه(س) ابراز کرده بود.[۲] فضل‌الله در فایل صوتی منسوب به او، برخی از روایات شهادت حضرت فاطمه(س) را دارای اشکال می‌داند. این مسأله موجی از محکومیت‌ها را به همراه آورد و با حمایت مراجع تقلید وقت تبریزی، وحید خراسانی، صافی و فاضل لنکرانی راهپیمایی در ۳ جمادی‌الثانی سالروز شهادت حضرت زهرا(س) شد و از آن پس همه ساله این آیین برگزار می‌شود.[۳]
جعفر مرتضی سپس کتاب «خلفیات ماساة الزهراء» را در دو جلد تألیف کرد. گفته شده ردیه‌هایی از سوی هواداران سید محمدحسین فضل‌الله بر این کتاب نوشته شده است.[۴]
درباره مؤلف
سید جعفر مرتضی عاملی (۱۳۶۴-۱۴۴۱ق) عالم دینی، متخصص تاریخ اسلام و تشیع، سیره‌نگار شیعه و از عالمان حوزه علمیه قم و لبنان. وی کتاب‌هایی در زمینه سیره اهل‌بیت(ع) تالیف کرده است مانند الصحیح من سیرة النبی الاعظم، الصحیح من سیرة الامام علی و مأساة الزهراء. او در حوزه علمیه نجف و حوزه علمیه قم تحصیل کرد.
محتوا
سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب مأساة الزهراء پس از بیان فضایل حضرت فاطمه(س) به تفصیل از حوادثی که برای آن حضرت پس از رحلت رسول خدا(ص) پیش آمد، سخن گفته و موضوع شهادت و چگونگی آن را بررسی و تحلیل کرده است. مؤلف در سه باب[۵] و هفده فصل به موضوعاتی چون ضرب و اهانت به حضرت فاطمه(س)، علت آمدن پشت دَر، اصل وجود دَر، موضوع میخ در، سقط محسن بن علی(ع) و آتش زدن دَر پرداخته است.[۶]
جلد دوم کتاب به آثار، اخبار و اشعار اختصاص یافته و مؤلف تلاش کرده است با استناد به منابع شیعه و سنی، موضوع اهانت به حضرت زهرا(س) و شهادت او را اثبات نماید.[۷]
ابواب کتاب
باب اول: مظلومیت زهرا(س)
- فصل اول- مقام و عصمت حضرت زهرا(س)
- فصل دوم- زهرا(س) و علم غیب
- فصل سوم- تلاش‌های مذبوحانه و نقد کتاب سلیم بن قیس
- فصل چهارم- دیدگاه شیخ مفید
- فصل پنجم- دیدگاه محمدحسین کاشف‌الغطاء و سید عبدالحسین شرف‌الدین
- فصل ششم- محبت و احترام زهرا(س)
- فصل هفتم- چرا فاطمه(س) در را باز کرد؟
- فصل هشتم- از اینجا و آنجا
- فصل نهم- داستان میخِ در
باب دوم: متون و آثار
- فصل اول- مظلومیت زهرا(س) در شعر شاعران عرب
- فصل دوم- مظلومیت زهرا(س) در احادیث معصومان(ع)
- فصل سوم- مظلومیت زهرا(س) در احتجاجات مذهبی
- فصل چهارم- محسن در متون و آثار
- فصل پنجم- حادثه در سخنان محدثان و مورخان
باب سوم: درهای خانه‌های مدینه در زمان رسول خدا(ص)
گزارش محتوا
عاملی نخستین مطلب کتاب را به تاریخ ولادت فاطمه(س) اختصاص داده و آن را پنج سال پس از بعثت پیامبر دانسته است.[۹] و برای تأیید این ادعا به روایات فراوانی استناد کرده که منشاء ولادت فاطمه را میوه‌ای بهشتی دانسته که پیامبر(ص) در معراج خورده و معراج پیامبر را نیز نویسنده در سال سوم بعثت می‌داند. افزون بر این که تاریخ‌نگاران ولادت تمام فرزندان خدیجه را پس از بعثت دانسته و فاطمه را کوچک‌ترینشان برشمرده‌اند.[۱۰]
پایان بخش کتاب معرفی منابع متعددی است که به موضوعات مرتبط با شهادت حضرت زهرا(س) پرداخته است؛ آتش زدن درِ خانه ۳۳ منبع، کتک‌زدن فاطمه(س) ۶۴ منبع، مرگ محسن فرزند فاطمه(س) در کودکی ۶۱ منبع، اثبات فرزندی به نام محسن برای فاطمه(س) ۲۶ منبع، سقط شدن محسن بدون ذکر سبب آن ۲۶منبع، سقط شدن محسن با ذکر سبب آن ۷۵منبع، شکسته شدن پهلوی فاطمه(س) ۲۵منبع، شهادت فاطمه(س) ۳۴منبع، آسیب دیدن چشم فاطمه(س) ۲ منبع.[۱۱]
ترجمه
محمد سپهری کتاب ماساة الزهراء را با عنوان «رنج‌های حضرت زهرا سلام الله علیها» در سال ۱۳۸۰ش ترجمه و منتشر کرد. بر روی جلد ترجمه کتاب نوشته شده است: «پاسخ به شبهات سید محمد حسین فضل‌الله». این ترجمه همچنین با عنوان «یاس پهلو شکسته» نیز منتشر شده است.
پانویس
- ↑ مأساة الزهراء علیهاالسلام، کتابخانه دیجیتال نور.
- ↑ فضل‌الله، الزهراء القدوة، ۱۴۲۱ق، ص۱۰۹-۱۱۰.
- ↑ پایان فقیه فتواهای جنجالی، پایگاه خبری فرارو.
- ↑ داداش‌نژاد، «گزارشی از برگزاری همایش الصحیح»، ص۱۶۱.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۰-۳۱.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۳۵-۳۷۵.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۹-۳۵۵.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء، ۱۳۸۲ش، فهرست ترجمه کتاب.
- ↑ عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر ج۳، ص۱۰۰.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء عليها السلام، ج۱، ص۳۶-۳۷.
- ↑ عاملی، مأساة الزهراء عليها السلام، ج۲، ص۳۵۵-۳۲۹.
منابع
- پایان فقیه فتواهای جنجالی، پایگاه خبری فرارو، تاریخ انتشار: ۱۳ تير ۱۳۸۹ش، مرور خبر ۱۹ آذر ۱۴۰۱ش.
- داداش‌نژاد، منصور، «گزارشی از برگزاری همایش الصحیح»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱ش، شماره ۵۴ و ۵۵.
- عاملی، سید جعفر مرتضی، مأساة الزهراء علیها السلام، بیروت، دار السیرة، ۱۴۱۸ق.
- عاملی، سید جعفر مرتضی، مأساة الزهراء علیها السلام، رنج‌های حضرت زهرا سلام الله علیها، ترجمه محمد سپهری، قم، تهذیب، ۱۳۸۲ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، الزهراء القدوة، گردآوری حسین احمد الخشن، بیروت، دار الملاک، ۱۴۲۱ق.