داستان راستان (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | مرتضی مطهری |
| تاریخ نگارش | ۱۳۳۹ش |
| موضوع | داستان‌های دینی اخلاقی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | دو جلد در یک مجلد |
| تعداد صفحات | ۳۶۸ |
| قطع | رقعی |
| ترجمه به دیگر زبان‌ها | انگلیسی • صربی • لوگاندایی • ژاپنی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | صدرا |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۰ش |
| نوبت چاپ | پنجاه و هشتم |
| شمارگان | ۱۰۰۰ نسخه |
| شابک | ۹۷۸۹۶۴۵۶۰۰۱۸۹ |
| نسخه الکترونیکی | https://noorlib.ir/book/info/64544/ |
داستان راستان کتابی به زبان فارسی، نوشتهٔ مرتضی مطهری، که در آن داستان‌های واقعى دینی و تاریخی به زبان ساده برای مخاطب عام نقل شده است. کتاب داستان راستان در سال ۱۳۴۴ش از طرف کمیسیون ملی یونِسکو در ایران، به‌عنوان «بهترین کتاب خواندنی» انتخاب شد.
کتاب داستان راستان از نظر تلاش برای انتقال معارف اخلاقی و تربیت اسلامی به مخاطب عام، در قالبی نو و با زبانی شیوا و ساده، کتابی برجسته ارزیابی شده است. مطهری هدف خود از نگارش داستان راستان را ارائه کتابی راهنما و سودمند در زمینه اخلاقی و اجتماعی برای آشنا‌کردن خوانندگان با روح تعليمات اسلامى دانسته است.
نویسندهٔ داستان راستان منبع اکثر داستان‌های کتاب را آثار حديثی و قهرمان داستان‌ها را يكى از پيشوايان بزرگ دين دانسته است. او تأکید کرده که در نگارش داستان‌های آن، از حدود متن منبع داستان تجاوز نکرده و با قوه خیال بر داستان نیفزوده و از آن نکاسته است. جلد اول کتاب داستان راستان در سال ۱۳۳۹ش و جلد دومش در سال ۱۳۴۳ش به‌چاپ رسید. این کتاب به چند زبان ترجمه شده است.
موضوع و جایگاه
داستان راستان نوشتهٔ مرتضی مطهری، با زبانى ساده برای مخاطب عام نگاشته شده است. نویسنده این کتاب را دارای داستان‌هایی سودمند و واقعى از منابع قابل اعتماد دینی و تاریخی دانسته است.[۱] مطهری فلسفه نگارش این کتاب اخلاقی و تربیتی برای عامه مردم را چنین دانسته که مردم، عامل اصلی اصلاح یک اجتماع انسانی هستند.[۲]
کتاب داستان راستان در سال ۱۳۴۴ش از طرف کمیسیون ملی یونِسْکو در ایران به‌عنوان «بهترین کتاب خواندنی» انتخاب شد[۳] و جایزه‌ای به آن تعلق گرفت.[۴] مطهری در مقدمه جلد دوم داستان راستان از استقبال خوانندگان از این کتاب[۵] و در جای دیگر از تأثیرگذاری آن[۶] خبر می‌دهد. او نمودی از این استقبال را اختصاص برنامه‌ای رادیویی برای پخش داستان‌های آن در ماه رمضان تلقی کرده است.[۷] وی دلیل این استقبال را علاقه و آمادگی مردم برای خواندن و شنیدن مطالب خوب دینی بر می‌شمرد.[۸] این کتاب در سال‌های مختلف توسط ناشران متفاوت با تیراژهای بالا بارها به‌چاپ رسیده است.[۹]
کتاب داستان راستان از نظر تلاش برای انتقال معارف اخلاقی و تربیت اسلامی به مخاطب عام در قالبی نو و با زبانی شیوا و ساده، کتابی برجسته ارزیابی شده است.[۱۰] مطهری هدف خود از نگارش این کتاب را ارائه کتابی راهنما و سودمند در زمینه اخلاقی و اجتماعی دانسته است.[۱۱] او هدف دیگر خود را آشنا‌کردن خوانندگان با روح تعليمات اسلامى دانسته و داستان‌های این کتاب را معرّف روح این تعليمات و معیاری برای سنجش میزان تعهد عملی مسلمانان به اسلام بر شمرده است.[۱۲]
ویژگی و محتوا
مطهری منبع اکثر داستان‌ها کتاب داستان راستان را آثار حديثی و قهرمان داستان‌ها را يكى از پيشوايان بزرگ دين دانسته است.[۱۳] او منبع سایر داستان‌ها را كتاب‌های تاریخی و زندگی‌نامه‌ای و قهرمان آنها را عالمان دینی و افراد از مذاهب و ادیان مختلف دانسته است؛ افرادی که دارای زندگی اخلاقی ستایش‌برانگیز بوده‌اند.[۱۴] مطهری ایده نوشتن این کتاب را ایده‌ای نو و حاصل جلسات هیئت تحریریه شرکت انتشار گزارش می‌کند.[۱۵]
نویسندهٔ داستان و راستان تأکید کرده که در نگارش داستان‌های آن از حدود متن منبع داستان تجاوز نکرده و با قوه خیال بر داستان نیفزوده و از آن نکاسته است؛[۱۶] اما تلاش کرده برای ایجاد کشش هر داستان را طوری پرورش دهد که در حقیقت آن تغییری ایجاد نشود و فقط شنیدنی‌تر شود.[۱۷] نویسنده تأکید کرده که نتیجه‌گیری از داستان‌ها را بر عهده خواننده نهاده است.[۱۸]
مطهری علت نامگذاری اين كتاب به داستان راستان را این دانسته که غالب قهرمانان داستان‌های آن كسانى هستند كه بر راه راست حرکت می‌کرده‌اند؛ کسانی که در قرآن «صدّيقين» خوانده شده‌اند.[۱۹] او در مورد نام این اثر دو اعتبار دیگر را نیز لحاظ کرده است: اینكه معمولاً خوانندگان اين‌گونه داستان‌ها افرادى هستند كه می‌خواهند در زندگی بر راه راست گام بردارند؛[۲۰] اینکه این داستان‌ها ساخته خيال نيست، بلكه داستان‌هایی واقعی و راست است.[۲۱]
کتاب داستان راستان در دو جلد سامان یافته است: جلد اول آن شامل ۷۵ داستان و جلد دوم آن شامل ۵۰ داستان است.[۲۲] «بستن زانوی شتر»، «امام باقر(ع) و مرد مسیحی»، «غزالی و راهزنان»، «نامه‌ای به ابوذر»، «لگد به افتاده»، «پسر حاتم»، «اسکندر و دیوژِن»، «مهمانان علی(ع)» و «پند آموزگار» برخی از عناوین داستان‌های این کتاب هستند.[۲۳]
یک انتقاد و پاسخ نویسنده
صفحه تقدیم کتاب داستان راستان:
این اثر ناچیز را به پدر بزرگوارم آقای حاج شیخ محمدحسین مطهری که اولین‌بار ایمان و تقوا و عمل و راستی او مرا با راه راست آشنا ساخت اهدا می‌کنم.[۲۴]
نویسندهٔ داستان راستان در مقدمه کتاب از انتقادی که بر تألیف آن شده یاد کرده است: کتاب داستان راستان با اینکه مفید و لازم است، پایین‌تر از جایگاه نویسنده است؛ نویسنده‌ای که شارح کتابی چون اصول فلسفه و روش رئالیسم است.[۲۵]
در پاسخ، مطهری این انتقاد را ناشی از یک بیماری اجتماعی و انحراف از تعالیم اسلامی دانسته است: اینکه مقیاس بزرگی و کوچکی یک کار مشکلی و سادگی آن باشد، نه نتیجه و سودمندی آن.[۲۶] او نتیجه این طرز فکر را فقر جامعه از نظر کتاب‌های سودمند دینی به‌دلیل نگارش کتاب‌های بی‌فایده می‌داند.[۲۷]
انتشار
جلد اول کتاب داستان راستان در سال ۱۳۳۹ش در قطع جیبی و جلد دومش در سال ۱۳۴۳ش توسط «شرکت سهامی انتشار» به‌چاپ رسید.[۲۸] مطهری قصد داشته تا جلد سوم این کتاب را نیز بنویسد[۲۹] که موفق نمی‌شود.[۳۰] این کتاب در سال‌های مختلف توسط ناشران متفاوت بارها به‌چاپ رسیده است.[۹] ناشر اصلی این کتاب انتشارات صدرا، ناشر تخصصی آثار مرتضی مطهری، است.[۳۱] این کتاب در ضمنِ جلد ۱۸ مجموعه آثار مرتضی مطهری نیز منتشر شده است.[۳۲]
کتاب داستان راستان به زبان‌های مختلف، از جمله انگلیسی،[۳۳] صربی،[۳۴] لوگاندایی[۳۵] و ژاپنی[۳۶] ترجمه شده است. کل این کتاب به‌صورت شعر[۳۷] و برخی داستان‌های آن ساده‌نویسی و منتشر شده‌اند.[۳۸] برخی دیگر در قالب‌هایی چون پویانمایی ارائه شده‌اند.[۳۹]
پانویس
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۱.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۲۰.
- ↑ باقرزاده ارجمندی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۴-۱۲۵.
- ↑ شیخ شهید، ۱۳۷۵ش، ص۲۳.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۲، ص۱۱.
- ↑ مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۰ش، ص۲۷.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۲، ص۱۰.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۲، ص۱۱.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ برای نمونه نگاه کنید به: باقرزاده ارجمندی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۳-۱۲۴.
- ↑ سفلایی، «بررسی ویژگی‌های تعلیم و تربیت اسلامی در کتاب داستان راستان»، ص۲۸۵.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۸.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۸.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۶.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۶-۱۷.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۲-۱۳.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۴.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۴-۱۵.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۱۵.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۱۷.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۱۷.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۱۷.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۲، ص۱۱.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۱، ۷-۱۰؛ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۲، ص۴-۶.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، ج۱، ص۴.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۲۱.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۲۱-۲۲.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۱، ص۲۲-۲۳.
- ↑ مشار، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، ۱۳۵۰ش، ج۲، ص۱۹۸۹-۱۹۹۰؛ باقرزاده ارجمندی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۳-۱۲۴.
- ↑ مطهری، داستان راستان، ۱۴۰۰ش، مقدمه نویسنده، ج۲، ص۱۲.
- ↑ مرشدزاده و هادیان، «درباره داستان: سرگذشت دو جلد داستان راستان؛ راستی داستانی ساده است»، ص۱۶۵.
- ↑ «انتشارات صدرا و آثار استاد شهید مطهری» در پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری.
- ↑ باقرزاده ارجمندی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۳-۱۲۴.
- ↑ «داستان راستان به زبان انگلیسی در نیجریه منتشر شد»، در تارنمای خبرگزاری مهر.
- ↑ «داستان راستان به زبان صربی ترجمه شد»، در تارنمای خبرگزاری مهر.
- ↑ «ترجمه و انتشار کتاب داستان راستان به زبان لوگاندا»، در تارنمای خبرگزاری مهر.
- ↑ «ترجمه ژاپنی کتاب داستان راستان در ژاپن منتشر می‌شود»، در تارنمای خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ حبیبی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد شهید آیت‌الله مطهری، ۱۳۸۳ش، ص۱۰۸.
- ↑ باقرزاده ارجمندی، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، ۱۳۸۱ش، ص۱۲۳-۱۲۴.
- ↑ «داستان راستان، بازار سیاه»، در تارنمای آپارات.
منابع
- «انتشارات صدرا و آثار استاد شهید مطهری»، در پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری، بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- باقرزاده ارجمندی، میر احمد، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، تبریز، مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی-انسانی دانشگاه تبریز، ۱۳۸۱ش.
- «ترجمه ژاپنی کتاب داستان راستان در ژاپن منتشر می‌شود»، در تارنمای خبرگزاری جمهوری اسلامی، انتشار: ۲۹ در ۱۴۰۰ش، بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «ترجمه و انتشار کتاب داستان راستان به زبان لوگاندا»، در تارنمای خبرگزاری مهر، انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- حبیبی، سلمان، کتاب‌شناسی توصیفی استاد شهید آیت‌الله مطهری، تهران، مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، ۱۳۸۳ش.
- «داستان راستان، بازار سیاه»، تارنمای آپارات، انتشار: ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ش، بازدید: ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «داستان راستان به زبان انگلیسی در نیجریه منتشر شد»، در تارنمای خبرگزاری مهر، انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۸۷ش، بازدید: ۸اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- «داستان راستان به زبان صربی ترجمه شد»، در تارنمای خبرگزاری مهر، انتشار: ۲۱ فروردین، ۱۳۹۰ش، بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
- سفلایی، «بررسی ویژگی‌های تعلیم و تربیت اسلامی در کتاب داستان راستان»، در حکمت مطهر (مجموعه مقالات همایش جهانی حکمت مطهر)، ج۲، به‌اهتمام سید حسن حسینی، تهران، دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۶ش.
- شیخ شهید، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۵ش.
- مرشدزاده و هادیان، «درباره داستان: سرگذشت دو جلد داستان راستان؛ راستی داستانی ساده است»، در خردنامه همشهری، شماره ۵۶، شهریور ۱۳۸۹ش.
- مشار، خان‌بابا، فهرست کتاب‌های چاپی فارسی، تهران، ناشر مؤلف، ۱۳۵۰ش.
- مطهری، مرتضی، داستان راستان، تهران، انتشارات صدرا، ۱۴۰۰ش.
- مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۰ش.