المنتخب فی جمع المراثی و الخطب (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | طریحی |
| موضوع | مقتل امام حسین(ع) |
| زبان | عربی |
| مجموعه | یک جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | انتشارات رضی |
المُنْتَخَب فی جَمْعِِ المَراثی وَ الْخُطَب مشهور به اَلْفَخْری یا مُنْتخب طُرَیْحی نوشته فخرالدین طریحی (متوفای ۱۰۸۵ق) که مطالب مربوط به اهل بیت(ع) را گرد آورده و بخش عمده‌ای از آن مربوط به تاریخ امام حسین(ع) است. این کتاب در بیست مجلس به تعداد روزها و شب‌های دهه اول محرم است. انتقادات زیاد به این کتاب، به دلیل وجود تحریفات عاشورا شده است.
درباره مؤلف
فخرالدین بن محمدعلی طُریحی، از مفسران قرآن کریم و عالمان دینی امامیه در سدۀ یازدهم و مؤلف کتاب مجمع البحرین است. او نخستین عالم شیعی است که در توضیح واژگان مشکل قرآن و حدیث، کتاب نوشت.
محتوا
المنتخب در بیست مجلس تألیف شده و اغلب مطالب کتاب مربوط به امام حسین(ع) است که در دو جزء تقسیم شده و هر جزء شامل ده مجلس و هر مجلس شامل چند باب است. در هر باب از فضائل، مراثی و مصائب اهل بیت(ع) ذکر گردیده است.[۱] [۲]
همچنین درباره روش طریحی در نگارش کتاب آمده است: المنتخب مجموعه‌ای از مراثی و مطالب حزن‌انگیز در قالب نثر خطابی و نظم شعری است. ظاهرا مؤلف، ابتدا در مجالسی که شبانه‌روز در دهه محرم برپا می‌شد، در حال و هوای روضه‌خوانی برای مردم خوانده و سپس در قالب مجالس‌نگاری آن‌را تألیف کرده است.[۳]
جایگاه کتاب
المنتخب به دلیل فضای گریاندن و تشویق به سوگواری، همواره مطلوب روضه‌خوانان بوده و بسیاری از مؤلفانی که پیرامون عاشورا و امام حسین(ع)، کتاب تألیف کرده‌اند، فراوان از آن نقل کرده و از آن‌جا که کتابی مشهور و متداول بوده، بدون تحقیق و تأمل، آن را مأخذ و منبع اقوال و آرای خود ساخته‌اند.[۴]
انتقادات به کتاب
بسیاری از کتاب‌شناسان و حدیث‌پژوهان به دلیل اینکه المنتخب، تاریخ‌نگاری دقیق و علمی از زندگانی امام حسین(ع) ارائه نداده، انتقاد کرده و گفته‌اند که منتخب طریحی مشتمل بر مطالب موهون و بدون ذکر منبع با احادیث مرسل است.[۵] [۶] میرزا محمد ارباب در اربعین حسینیه، کتاب منتخب را دارای اشکالات فراوان دانسته و روایات آن را معتبر نمی‌داند.[۷]
نمونه‌هایی از تحریفات
پاره‌ای از سخنان نقل‌شده در المنتخب که به تحریف متهم شده است از این قرارند:
- «هل من ناصر ینصر الذریة الاطهار» که از زبان امام حسین چندین بار تکرار شده است.
- سپاه ابن سعد متشکل از هفتاد هزار سواره بود.
- عروسی قاسم
- درخواست امام که فرمود: «اسقونی شربة من الماء» (آب گوارایی به من بنوشانید)
- امام حسین(ع) ده هزار سواره را کشت اما از بس که سپاه بسیار بودند شکافی دیده نشد.
- خبر مسلم گچکار که درآن نقل شده حضرت زینب، در کوفه سر به چوب محمل کوبید.[۸]
پانویس
- ↑ تهرانی، الذریعه، ج۲۲، ص۴۲۰.
- ↑ اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین، ۱۳۸۰ش، ص۹۷.
- ↑ صحتی سردرودی، تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین با رویکردی کتابشناسانه، ۱۳۸۳ ش.
- ↑ آلاندوزلی، کتابشناسی توصیفی-انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا، ۱۳۸۱ش.
- ↑ ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۰.
- ↑ نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۸۷.
- ↑ ارباب قمی، اربعین حسینیه، ۱۳۷۲ش، ص۹.
- ↑ آلاندوزلی، کتابشناسی توصیفی-انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا، ۱۳۸۱ش.
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
- آلاندوزلی، محمد، «کتابشناسی توصیفی- انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا»، در مجله آینه پژوهش، شماره ۷۷ و ۷۸، آذر و اسفند ۱۳۸۱ش.
- ارباب، محمد تقی، اربعین حسینیه، انتشارات اسوه، ۱۳۷۲ش.
- اسفندیاری، محمد، کتابشناسی تاریخی امام حسین، تهران، وزارت ارشاد، ۱۳۸۰ش.
- صحتی سردرودی، محمد، «تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین(ع) با رویکردی کتابشناسانه»، کتاب‌های اسلامی، شماره ۱۸، پاییز ۱۳۸۳ش.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قران، حدیث و تا ریخ، قم، دارالحدیث، چاپ دوم، ۱۳۸۸ش.