کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی کتابخانه‌ای در شهر قم که بزرگترین کتابخانه نسخه‌های خطی ایران و سومین مجموعه نسخه‌های خطی در جهان اسلام به شمار می‌رود. تعداد نسخه‌های خطی این کتابخانه در سال ۱۳۹۳ش، ۳۱۰۰۰ عنوان، مشتمل بر بیش از ۶۰۰۰۰ جلد بوده است. آرامگاه آیت الله مرعشی نجفی در قسمت ورودی این کتابخانه قرار دارد.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | آیت‌الله مرعشی نجفی |
| تأسیس | ۱۳۵۳ش |
| کاربری | کتابخانه |
| مکان | قم |
| مشخصات | |
| مساحت | ۲۴۰۰ متر مربع |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | بزرگترین گنجینه نسخ خطی |
| معماری | |
| وبگاه | http://www.marashilibrary.com |
تاریخچه
هسته اولیه این کتابخانه هنگامی که آیت الله مرعشی نجفی در حوزه علمیه نجف به تحصیل اشتغال داشت شکل گرفت. انگیزه وی جمع‌آوری نسخ ارزشمند خطی و جلوگیری از خروج این آثار از ممالک اسلامی بود. وی روزی برای خرید یک نسخه خطی با نماینده کنسول انگلیس در عراق درگیر شد و شبی را در زندان سپری نمود. آیت الله مرعشی نجفی با انجام نماز و روزه استیجاری، حذف یک وعده غذای روزانه، کاستن بخشی از مخارج زندگی و کار شبانه در کارگاه‌های برنج‌کوبی در نجف‌اشرف پس از فراغت از درس به جمع‌آوری این کتاب‌ها پرداخت و مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی و کتابهای چاپی نایاب را گردآوری کرد.
با مهاجرت آیت الله مرعشی از عراق به ایران در سال ۱۳۴۲ق، مجموعه‌های فراهم شده نیز به ایران انتقال یافت و در منزل شخصی خویش به نگهداری از آنها پرداخت و به جمع‌آوری دیگر نسخه‌های نفیس همّت گمارد. در همان دوران استادان دانشگاه به قم می‌آمدند و از نسخه‌های نفیس موجود در منزل وی که در هیچ کتابخانه‌ای یافت نمی‌شد بهره می‌گرفتند. آقابزرگ تهرانی در تألیف الذریعة، از کتابخانه او بیشترین بهره را برده و در جای‌جای این اثر از کتابخانه آیت الله مرعشی یاد می‌کند.
مرعشی نجفی پس از تأسیس مدرسه مرعشیه، در سال ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م نخست کتابخانه کوچکی در دو اتاق مدرسه مزبور دایر کرد. آنگاه در ۳ شعبان همان سال، مطابق با سال ۱۳۴۴ش، با انتقال مجموعه‌ای از کتابهای چاپی و بخشی از نسخه‌های خطی به طبقه سوم مدرسه مرعشیه، با حضور وی و بسیاری از علما و مدرسان حوزه علمیه قم کتابخانه جدید گشایش یافت.
چهار سال بعد، زمینی به مساحت هزار مترمربع، روبه‌روی مدرسه مرعشیه که کتابخانه در طبقه سوم آن قرار داشت خریداری گردید. در سال ۱۳۹۰ق/۱۹۷۰م به دست آیت الله مرعشی کلنگ بنای کتابخانه‌ای بزرگ بر زمین زده شد. آنگاه در نیمه شعبان ۱۳۹۴/ ۱۲ شهریور سال ۱۳۵۳/سوم سپتامبر۱۹۷۴ به نام کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی با بیش از شانزده هزار جلد کتاب خطی و چاپی افتتاح گردید. در سال ۱۳۵۸ش/۱۹۷۹م پانصد مترمربع دیگر از زمین‌های سمت غربی کتابخانه خریداری و به آن ضمیمه شد. به این ترتیب، مجموع زیربنای کتابخانه در پنج طبقه بالغ بر ۴۵۰۰ مترمربع گردید.
امام خمینی طی حکمی در تاریخ ۱۳۶۷/۱۲/۲۴ دولت وقت را موظف نمود که سریعاً کتابخانه را گسترش دهند. در پی این حکم، ساختمان قدیمی شرکت بیمه ایران از سوی دولت وقت به کتابخانه اهدا شد و تولیت کتابخانه نیز تعدادی از خانه‌های پیرامون کتابخانه را خریداری کرد؛ در مجموع، غیر از ساختمان قدیمی کتابخانه، زمین آن بالغ بر ۲۴۰۰ متر گردید. سپس بررسی و مطالعات لازم برای آماده‌سازی نقشه‌های اجرایی ساختمان جدید آغاز گشت. بدین منظور، کارشناسان ایرانی با سفر به کشورهای مختلف جهان، از ساختمان کتابخانههای مهم آنها بازدید کردند و پس از بررسی، نهایی آماده و آنگاه طی مراسمی (۲۰ ذی‌الحجه سال ۱۴۱۰ قمری مطابق ۲۲ تیر ۱۳۶۹ مطابق ۱۳ ژوئیهسال ۱۹۹۰ میلادی) در پی‌گزارش مشروح تولیت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، نخستین کلنگ ساختمان جدید را به زمین زدند.
واحدهای کتابخانه
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی برای تحقق بخشیدن به اهداف بنیانگذار آن، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است، که زیر نظر مستقیم تولیت و ریاست کتابخانه انجام وظیفه می‌نمایند. واحدهای کتابخانه به شرح ذیل است:
حوزه متولی و ریاست
متولی کتابخانه بالاترین مقام و مسئول کلیه امور است. از سال ۱۳۴۵ش سید محمود مرعشی، فرزند ارشد و وصی بنیانگذار کتابخانه، تولیت و ریاست کتابخانه را برعهده دارد.
بخش‌های مختلف حوزه ریاست عبارت است از:
- امور موقوفات وابسته به کتابخانه: تعدادی ساختمان مسکونی و تجاری در قم، تهران و اصفهان سال‌ها قبل از سوی افراد نیکوکار وقف این کتابخانه گردیده است.
- روابط عمومی و امور بین‌الملل: مسئولیت هماهنگی و برنامه‌ریزی میهمانان و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی و نیز تهیه و تنظیم اخبار کتابخانه و ارائه آن به رسانه‌های گروهی برای آگاهی عموم و سایر مسئولیت‌ها را بر عهده دارد.
- تشریفات و استقبال: وظیفه استقبال از میهمانان و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی بر عهده بخش تشریفات و استقبال است.
- دبیرخانه: مسئولیت کلیه مکاتبات کتابخانه، اعم از داخلی و خارجی برعهده این واحد است.
- واحد خواهران: واحد خواهران به منظور دستیابی خواهران پژوهشگر به منابع علمی و ذخایر موجود کتابخانه تشکیل شده است.
- مراسلات: نشانی و مشخصات افراد و مراکزی که از سوی کتابخانه برای آنها کتاب ارسال می‌گردد، به وسیله بخش مراسلات از دبیرخانه دریافت می‌شود.
مرکز خدمات همگانی
مرکز خدمات همگانی پاسخگوی مراجعان، اعم از عادی و متخصص، و پژوهشگران خواهر و برادر است. بخش‌های این مرکز به ترتیب عبارت‌اند از:
- تالار بزرگ ابن‌سینا: این تالار برای استفاده عموم است و ۲۲۰۰ مترمربع مساحت دارد.
- تالار ویژه کتب حوزوی: در این تالار طلاب حوزه علمیه بدون کارت عضویت و با ارائه هرگونه کارت شناسایی دیگر می‌توانند از کتابهای موجود در آن استفاده نمایند.
- تالار خواجه نصیرالدین طوسی: این تالار با ظرفیت دویست صندلی به برگزاری همایش‌ها و اجتماعات گوناگون، به ویژه همایش‌های تخصصی کتابداری، کتاب‌پژوهی، کتاب شناسی و نسخه‌شناسی اختصاص یافته است.
- تالار شیخ مفید: این تالار ویژه نشست‌ها و کنفرانس‌های مختلفی است که کتابخانه برگزار می‌نماید.
- فروشگاه کتاب: در این فروشگاه نشریات کتابخانه و سایر نشریات و کتب مؤسسه‌های گوناگون برای فروش به متقاضیان عرضه می‌شود.
مرکز منابع و خدمات ویژه
این مرکز از بخش‌های اصلی کتابخانه تشکیل شده و دارای واحدهایی به شرح زیر است:
- گنجینه نسخه‌های خطی؛
- گنجینه نسخه‌های عکسی (تصویری)؛
- گنجینه میکروفیلم و میکروفیش؛
- گنجینه اسناد مکتوب؛
- نمایشگاه دائمی نمونه‌هایی از نسخه‌های نفیس خطی کتابخانه؛
- گنجینه آثارعلمی مکتوب و غیر مکتوب بنیانگذار کتابخانه؛
- گنجینه نسخه‌های چاپی بسیارکهن؛
- گنجینه نسخه‌های چاپ سنگی نادر و کمیاب؛
- گنجینه‌های مرکزی کتابهای چاپی فارسی، عربی، ترکی، اردو و غیرلاتین؛
- گنجینه روزنامه‌ها و مجلات ادواری؛
- گنجینه کتابهای مرجع و قفسه باز؛
- گنجینه فهارس نسخه‌های خطی اسلامی کتابخانههای جهان؛
- گنجینه کتابهای چاپی و مجلات و روزنامه‌های لاتین؛
- آرشیو کتب ممنوعه؛
- گنجینه اطلس‌ها و نقشه‌های جغرافیایی؛
- گنجینه کتابهای چاپی مکرر؛
- تالار بزرگ شیخ طوسی؛
- بخش ویژه پژوهشگران نسخه‌های خطی و اسناد مکتوب؛
- مرکز قم‌شناسی؛
- بخش تبارشناسی؛
- بخش فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی کتابخانه؛
- بخش بررسی و تنظیم و انتشار آثار علمی مؤسس کتابخانه؛
- بخش تصحیح و تحقیق و پژوهش نسخه‌های خطی اسلامی.
مرکز خدمات پشتیبانی اداری
مرکز خدمات پشتیبانی اداری دارای بخش‌های گوناگونی به شرح زیر است:
- امور مالی: در این بخش تمامی اسناد هزینه‌ها، اعم از خرید کتاب و ملزومات و تجهیزات، مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از تأیید ذیحساب و مسئول امور مالی و نهایتاً متولی کتابخانه قابل پرداخت می‌شود. تمامی هزینه‌های جاری و عمرانی کتابخانه در زمان حیات مؤسس کتابخانه از سوی وی تأمین می‌گردیده است. پس از درگذشت آیت الله نجفی و بر حسب تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی به جز شش تا هفت درصد هزینه‌ها، که از محل کمک‌های مردمی و یا متولی تأمین می‌شود، بقیه از سوی دولت تأمین می‌گردد.[۱]
- بخش گزینش و امور کارکنان: این بخش مسئولیت تهیه مقدمات گزینش افراد را در صورت نیاز کتابخانه تا مراحل تأیید به عهده دارد.
- بخش آموزش: این بخش به منظور ارتقای سطح علمی و تخصّصی کارکنان کتابخانه تشکیل شده است.
مرکز خدمات پشتیبانی اجرایی
مرکز خدمات پشتیبانی اجرایی از چندین واحد و بخش‌های مختلف به ترتیب زیر تشکیل گردیده است:
- بخش خدمات رایانه‌ای؛
- مخابرات و شبکه‌های ارتباطی داخلی و بین‌المللی؛
- بخش چاپ و انتشارات؛
- امور نمایشگاه ها؛
- امور همایش ها؛
- مهمانسرا؛
- رستوران؛
- مرکز تأمین و تهیه منابع کتابخانه؛
- بخش لابراتوار عکس و تصویر؛
- دفتر فنی گروه مشاوران ساختمانی؛
- دفتر فصلنامه میراث شهاب؛
- دفتر تهران؛
- دفتر ترجمه؛
- دفتر طرح و برنامه؛
- امور مربوط به شعب کتابخانه؛
- واحد فنی تأسیساتی؛
- مرکز حفاظت و نگهبانی فیزیکی از کتابخانه؛
- واحد تعمیرات.
مرکز پژوهش‌های خدمات فنی
مرکز پژوهش‌های خدمات فنی از بخش‌های انتخاب و سفارش، ثبت و اعلام، بررسی و وجین کتاب ها، آماده‌سازی، فهرست نویسی، خدمات فنی، برگه‌آرایی، دبیزشگاه،[۲] پژوهشگاه و مرکز رایانه تشکیل گردیده است. این مرکز در سال ۱۳۷۵. به دستور تولیت کتابخانه تأسیس و زیر نظر وی انجام وظیفه می‌نماید. هدف از راه‌اندازی این مرکز، ایجاد نظام اطلاع‌رسانی متمرکز، پشتیبانی فنی، فهرست نویسی استاندارد، مجموعه‌سازی، برنامه‌نویسی و مدیریت شبکه رایانه برای خدمات بهینه آموزشی و پژوهشی است.
مرکز حفاظت ذخایر و منابع کتابخانه
این مرکز مسئولیت تهیه و اجرای برنامه‌های عملی برای حفاظت و نگهداری از مجموعه ذخایر و اسناد کتابخانه را بر عهده دارد؛ و مشتمل بر چند واحد است:
- عملیات آسیب‌شناسی: این بخش دارای یک آزمایشگاه پیشرفته برای شناسایی انواع آسیب‌هایی است که بر کتاب‌ها و اسناد وارد می‌شوند.
- مرکز قرنطینه و آفت‌زدایی کتاب‌ها و اسناد: این بخش را بیمارستان کتاب می‌نامند. در این بخش سه اتاقک فلزی بوخوردهی پیشرفته خارجی با تجهیزات مربوطه قرار دارد که کار قرنطینه کتاب‌ها و اسنادِ (مکتوب و غیرمکتوب) آسیب دیده را در مدت ۷۲ ساعت انجام می‌دهد.
- مرکز مرمّت و بازسازی کتب خطی و اسناد دست‌نویس: تعدادی از افراد نسخه‌های فرسوده و آسیب‌دیده را ترمیم و بازسازی می‌نمایند؛ و تا آن جا که امکان دارد از روش‌های سنتی استفاده می‌نمایند؛ تجهیزات بسیار پیشرفته نیز در این مرکز وجود دارد که عبارت‌اند از:
- مرکز میکروگرافی کتابخانه:[۳] از آن جا که نسخه‌های خطی میراث فرهنگی است و وظیفه حفاظت از آنها بر عهده همگان است، این واحد نیز در کتابخانه شکل گرفته و هدف از تأسیس آن تهیه میکروفیلم از نسخ خطی نادر و نفیس کتابخانه است؛
- مرکز صحافی و جلدسازی کتابهای چاپی: در این مرکز تمامی کتابهای چاپی، عکسی، مجلات و روزنامه‌های مختلف، اعم از فارسی و عربی و لاتین، که نیاز به جلدسازی یا تعمیر دارند، صحافی می‌گردد.
- واحد اعلام و اطفای حریق: این واحد برای بالا بردن ضریب ایمنی در کتابخانه تشکیل یافته و وظیفه آن پیشگیری از بروز حوادث ناشی از عدم رعایت نکات ایمنی است.
گنجینه اشیای غیرمکتوب
- گنجینه اشیای غیرمکتوب: در این گنجینه اشیای غیرمکتوب، از قبیل فولاد، سکّه، تمبرهای قدیمی ایرانی و خارجی، آلبوم عکس‌های قدیمی و چند اسطرلاب، نگهداری می‌شود. جالب‌ترین آن مجموعه‌ای از قفل‌های فولادی بسیار قدیمی از چندین سده قبل است که به درِ مساجد یا مداس قدیمی تعلق داشته‌اند. همچنین مجموعه‌ای از سکه‌های قدیم قبل از اسلام و بعد از اسلام تا عصر قاجار در بین آنها وجود دارد که ۹۶ قطعه آن در شهر قم در سده‌های مختلف ضرب گردیده است.
- آرشیو منابع صوت و تصویر: در این آرشیو تعدادی نوارهای تصویری و دیسک‌های رایانه‌ای و نیز نوارهای صوتی گوناگون که از مراسم‌های مختلف و یا مصاحبه‌های اشخاص و از سخنان بنیانگذار کتابخانه در مورد نحوه شکل‌گیری کتابخانه تهیه شده، نگهداری می‌شود.
- آرشیو عکس: در این آرشیو عکس‌های رنگی و سیاه و سفید قدیمی، به ویژه از عصر قاجار، و نیز از مراسم‌های گوناگون که از آغاز به کار کتابخانه تا زمان حاضر برداشته شده نگهداری می‌شود.
مرکز دایرةالمعارف کتابخانههای جهان
دایرةالمعارف کتابخانههای جهان، یکی از واحدهای فرهنگی، علمی و پژوهشی کتابخانه است که در آذر سال ۱۳۷۰ به منظور تدوین و تألیف دایرةالمعارفی تخصصی درباره کتابخانه‌هایی که دارای مجموعه‌های خطی اسلامی هستند، تأسیس یافته است. هدف از تأسیس چنین مجموعه‌ای از آن جا نشئت گرفته است که مسلمانان و دیگر ملّت‌ها از پیشینه فرهنگی و تمدن اسلامی اطلاع دقیقی نداشته، و در مقابل، منبع و مرجعی که جامع و علمی باشد و بتواند آنان را به محل این ذخایر رهنمون سازد در دست نیست.[۴]
تعداد کتابهای کتابخانه
کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، از بزرگترین کتابخانههای کشور ایران و در ردیف کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه آستان قدس رضوی است. این کتابخانه بسیاری از کتب خطی اسلامی جهان را دارا است.[۵] این کتابخانه در حال حاضر به لحاظ مجموعه نسخه‌های خطی اسلامی نخستین کتابخانه در کشور[۶] و سومین کتابخانه در جهان اسلام به شمار می‌رود.[۷]
- در حال حاضر تعداد نسخه‌های خطی کتابخانه سی‌‌ویک‌هزار عنوان، مشتمل بر بیش از ۶۰۰۰۰ مجلد است، که ۶۵ درصد آن به عربی و بقیه به فارسی و اندکی ترکی، اردو، تاتاری، حبشی، پهلوی و لاتین است. این تعداد نسخه خطی هیچ‌گاه ثابت نیست و به طور متوسط هر سال بیش از ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ نسخه خطی نفیس گزینش شده خریداری و یا اهدایی به این گنجینه افزوده می‌شود. این نسخه‌ها در موضوعات مختلفی است؛ از جمله: فقه و اصول، کلام و عقاید، منطق و فلسفه، عرفان و تصوف، حدیث، تفسیر و علوم قرآن، ادبیات، اخلاق، طبیعیات، تراجم و رجال و درایه، انساب، علوم غریبه و اعداد، فیزیک، شیمی، ریاضی، جغرافی، هیئت، و نجوم، طب، موسیقی. در میان این ذخایر نسخه‌های منحصر به فرد بسیاری به خطوط مؤلفان مشهور اسلامی و یا با اجازات آنان مزین است؛ کهن‌ترین نسخه بدون تاریخ این گنجینه در حال حاضر بخشی از قرآن کریم به خط کوفی از اواخر سده دوم و سوم هجری است و نیز قدیمی‌ترین نسخه‌های تاریخ‌دار دو جزء از قرآن کریم به خط کوفی علی بن هلال، مشهور به ابن‌بوّاب، است که در بغداد به سال ۳۹۲ق/۱۰۰۲م کتابت نموده است. همچنین دو جلد تفسیر تبیان شیخ طوسی که بر خود او خوانده شده مورخ ۴۵۵ق / ۱۰۷۶ م، نهج البلاغه شریف رضی سال ۴۶۹ق اصلی‌ترین و کهن‌ترین نسخه موجود در جهان.
- گنجینه نسخه‌های عکسی (تصویری) مشتمل بر بیش از چهار هزار مجلّد که از نسخه که از نسخه‌های خطی نفیس موجود در کتابخانههای خارجی، و اندکی از کتابخانههای داخلی، تهیه شده است. تاکنون دو مجلد از فهرست نسخه‌های عکسی این گنجینه شامل هزار نسخه عکسی چاپ و منتشر گردیده است.
- گنجینه میکروفیلم و میکروفیش از دو بخش تشکیل شده است: نخستین بخش میکروفیلم‌هایی است که از بیش از چهارهزار نسخه خطی نفیس موجود در کتابخانههای بزرگ خارجی و اندکی از داخل کشور تهیه شده؛ و بخش دیگر نسخه‌های خطی نفیس موجود در گنجینه این کتابخانه است، که تا امروز تعداد آنها ۱۲۲۰۰ است. این آمار با ارائه فهرست نسخه‌های خطی در هر سال افزایش می‌یابد. مجموعه عظیمی از میکروفیش‌های فهرست کتب چاپ شده در جهان به زبانهای مختلف وجود دارد که فهرست نخستین کتابهای چاپ شده تا پایان سال ۱۹۹۵م را شامل و بالغ بر پنجاه میلیون عنوان کتاب به زبانهای مختلف جهان است.
- در گنجینه اسناد مکتوب بیش از صد هزار سند دست‌نویس از پنج سده قبل تاکنون وجود دارد که شامل احکام شاهان و امیران و حاکمان، اجازات حدیث به خطوط علمای بزرگ، عقدنامه‌ها، اسناد تملیکی و غیر آنهاست. نیز نامه‌هایی به خطوط علما و مراجع بزرگ، از جمله ده‌ها نامه از امام خمینی و دیگر رهبران مذهبی جهان اسلام، در میان آنها موجود است که از سال‌های ۱۳۳۸ق تا زمان حیات مؤسس و بنیانگذار کتابخانه به ایشان نوشته‌اند.
- در گنجینه نسخه‌های چاپی بسیارکهن، نمونه‌هایی از نسخه‌های چاپی بسیار کهن و نفیس قرار دارد که مشتمل بر نسخه‌هایی به عربی، فارسی، ترکی، لاتین و ارمنی است، که در سده‌های دهم و یازدهم هجری چاپ شده‌اند.
- در گنجینه نسخه‌های چاپ سنگی نادرو کمیاب، نسخه‌های چاپ سنگی نادر و کمیاب به زبانهای فارسی، عربی، ترکی، اردو، ازبکی، تاتاری و... وجود دارد که اوایل سده سیزدهم به بعد در ایران و چند کشور دیگر چاپ شده است و تعداد آنها به بیش از سی‌هزار جلد می‌رسد.
- گنجینه‌های مرکزی کتابهای چاپی فارسی، عربی، ترکی،اردو و غیرلاتین: این گنجینه‌ها به علت گستردگی و حجم بالای کتابهای آن، در حال حاضر صدها هزار مجلد است و در سه طبقه از ساختمان جدید قرار داده شده است.
- بخش نخست در گنجینه شماره یک و در طبقه دوم ساختمان؛
- بخش دوم در گنجینه شماره دو و در طبقه سوم کتابخانه؛
- بخش سوم در گنجینه شماره سوم در طبقه چهار کتابخانه قرار گرفته است.
گنجایش کتاب در این گنجینه‌ها در مرحله نخست یک و نیم میلیون جلد و در مراحل بعدی با استقرار قفسه‌های ریلی بالغ بر پنج میلیون جلد است.
- در گنجینه روزنامه‌ها و مجلات ادواری تاکنون بیش از ۲۵۰۰ عنوان مجله و روزنامه به زبانهای فارسی و عربی و ترکی و اردو (غیرلاتین) وجود دارد که در میان آنها تعدادی از مجلات و روزنامه‌های چاپ سنگی از عصر قاجار و نیز مجلاتی قدیمی به زبان عربی چاپ کشورهای اسلامی از صد سال قبل به چشم می‌خورد.
- در گنجینه فهارس نسخه‌های خطی اسلامی کتابخانههای جهان، فهارس نسخه‌های خطی اسلامی بیش از شصت کتابخانه در جهان، از جمله ایران، به زبانهای مختلف وجود دارد که یکی از گنجینه‌های تخصصی کتابخانه است و در نوع خود از کامل‌ترین و کم‌نظیرترین آرشیوها به شمار می‌آید.
- در گنجینه کتابهای چاپی و مجلات و روزنامه‌های لاتین، ده‌ها هزار جلد کتاب چاپی به بیش از چهل زبان خارجی چاپ کشورهای مختلف جهان و نیز بخشی از روزنامه‌ها و مجلات لاتین وجود دارد که تعداد آنها روبه افزایش است. برخی از عناوین موجود در این گنجینه از کتب نفیس و کهن به شمار می‌آیند که سابقه چاپ آنها به صدوپنجاه تا دویست سال قبل برمی‌گردد.[۸]
پانویس
- ↑ پس از رحلت مؤسس کتابخانه، و در پی تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی، یک ردیف خاص در بودجه عمومی کشور به کتابخانه اختصاص یافته است که اعتبارات جاری یا عمرانی کتابخانه پس از تنظیم موافقت‌نامه با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مشخص و ابلاغ می‌گردد.
- ↑ سازمانی که وظیفه‌اش گردآوری و نگهداری و سازمان‌دهی دبیزه‌ها و اشاعۀ اطلاعات آنهاست.
- ↑ میکروگرافی در فارسی به معنای ریزنگاری یا ریزپردازی و روشی برای کنتسانتره کردن یا فشرده‌سازی اطلاعات است.
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
- ↑ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
- ↑ مروری بر فعالیتهای کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ گلی زواره، جامع فضل و فضیلت، ص ۶۶-۶۷
- ↑ آشنایی با کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
منابع
- گلی زواراه، غلامرضا، جامع فضل و فضیلت: مقالات و مقولاتی درباره کارنامه علمی و عملی حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، قم، ۱۳۸۹ش.