سال ۱۹۴ هجری قمری
سال ۱۹۵ هجری قمری سال ۱۹۳ هجری قمری | |
امامت | |
---|---|
امام رضا(ع) (دوره امامت: ۲۰ سال از ۱۸۳ تا ۲۰۳ق) | |
حکومتهای سرزمینهای اسلامی | |
بنیعباس در عراق | محمد امین عباسی |
وقایع مهم | |
درگیری برای کسب خلافت میان محمدامین عباسی و مأمون عباسی | |
تولدها و وفاتها | |
وفات عبدالوهاب بن عبدالمجید ثقفی بصری | |
وفات یحیی بن سعید بن ابان بن سعید | |
وفات الولید بن مسلم | |
وفات محمد بن فضیل بن غزوان الضبی |
سال ۱۹۴ هجری قمری از سالشمار هجری قمری مصادف است با دوازدهمین سال از دوره بیست ساله امامت امام رضا(ع) و دومین سال خلافت محمدامین عباسی.
شروع درگیری میان محمدامین عباسی با برادرش مأمون عباسی برای به دست آوردن خلافت و وفات برخی اصحاب امام صادق(ع) چون عبدالوهاب بن عبدالمجید ثقفی بصری، یحیی بن سعید بن ابان بن سعید، الولید بن مسلم و محمد بن فضیل بن غزوان الضبی از رخدادهای سال ۱۹۴ هجری قمری است.
معرفی
روز نخست این سال یعنی ۱ محرم مصادف است با دوشنبه ۲۷ مهر سال ۱۸۸ شمسی و ۱۹ اکتبر سال ۸۰۹ میلادی. روز پایانی سال یعنی ۲۹ ذیالحجة، مصادف است با پنجشنبه ۱۵ مهر سال ۱۸۹ شمسی و ۷ اکتبر سال ۸۱۰ میلادی.[۱]
سال ۱۹۴ هجری قمری، دوازدهمین سال از دوره بیست ساله امامت امام رضا(ع) در زمان حکومت امین عباسی بود.[۲]
رویدادها
شروع درگیری میان محمدامین عباسی و برادرش مأمون عباسی برای خلافت با عهدشکنی امین و جایگزین کردن فرزندش به جای مأمون برای تصدی ولایتعهدی.[۳]
ولادتها
- محمد بن اسماعیل بن ابراهیم البخاری نویسنده کتاب صحیح بخاری.[۴] تولد او در این سال گزارش شده است.[۵]
درگذشتها
- محمد بن فضیل بن غزوان الضبی از راویان، مفسران و نویسندگان امامی مذهب[۶] و از اصحاب امام صادق(ع).[۷] وی استاد احمد بن حنبل و اسحاق بن راهویه بود.[۸] شیخ طوسی و دیگران او را ثقه دانستهاند.[۹] او از عالمان خوشنام نزد اهل سنت بوده[۱۰] و ابن حجر عسقلانی او را از شیعیان ثقه و مورد اعتماد معرفی کرده است.[۱۱] محمد بن فضیل کتابهایی در زمینههای مختلف تفسیری، فقهی و اخلاقی نوشته است.[۱۲] وفات او در این سال[۱۳] و سال ۱۹۵ق[۱۴] گزارش شده است.
- عبدالوهاب بن عبدالمجید ثقفی بصری از عالمان مشهور[۱۵] و از اصحاب صادق(ع).[۱۶] مامقانی از رجالشناسان شیعه او را از امامیان مجهول الحال دانسته؛[۱۷] اما شوشتری، نویسنده قاموس الرجال او را سنی مذهب قلمداد کرده است.[۱۸] عبدالوهاب از راویان مورد اعتماد اهل سنت[۱۹] و از راویان بخاری و مسلم است.[۲۰] برخی وفات او در این سال گزارش کردهاند.[۲۱]
- یحیی بن سعید بن ابان بن سعید از اصحاب امام صادق(ع).[۲۲] برخی او را امامی مذهب[۲۳] و عدهای او را از اهل سنت دانستهاند.[۲۴] یحیی بن سعید از راویان مورد اعتماد اهل سنت[۲۵] و نویسنده کتابی در زمینه مغازی پیامبر(ص) است.[۲۶] برخی وفات او را در این سال گزارش کردهاند.[۲۷]
- حفص بن غیاث راوی حدیث از امام باقر(ع)[۲۸] امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)[۲۹] و از قضات بغداد و کوفه.[۳۰] وی نویسنده کتاب حدیثی است که در آن ۱۷۰ حدیث از امام صادق(ع) آورده است.[۳۱] وفات او را در این سال عنوان کردهاند.[۳۲]
- الولید بن مسلم از اصحاب امام صادق(ع)[۳۳] و از عالمان و راویان حدیث و ثقه نزد اهل سنت.[۳۴] وی نویسنده کتب از جمله کتاب سنن در فقه[۳۵] و مغازی[۳۶] است. وفات او در این سال ذکر شده است.[۳۷]
- سوید بن عبدالعزیز بن نمیر از قضات[۳۸] و از عالمان بزرگ[۳۹] و اصحاب امام صادق(ع).[۴۰] وفات او در این سال دانسته شده است.[۴۱]
- عمر بن هارون بلخی از راویان[۴۲] و از اصحاب امام صادق(ع).[۴۳] برخی وفات او را در این سال دانستهاند.[۴۴]
- سلم بن سالم بلخی از زاهدان و عابدان[۴۵] و از اصحاب امام صادق(ع).[۴۶] مامقانی او را از راویان امامی مجهول الحال دانسته است.[۴۷] وفات او در این سال گزارش شده است.[۴۸]
- شقیق بن ابراهیم بلخی از عالمان تصوف[۴۹] منطقه خراسان[۵۰] و از یاران ابراهیم بن ادهم.[۵۱] بنابر پارهای از گزارشها او در این سال[۵۲] در جنگ خولان کشته شد.[۵۳]
زید بن ابی الزرقاء،[۵۴] محمد بن ابراهیم بن عدی،[۵۵] مروان بن معاویه بن حارث [۵۶] و محمد بن حرب الابرش[۵۷] از راویان حدیث و مورد اعتماد اهل سنت و همچنین الحکم بن عبدالله ابوالنعمان بصری از راویان کتب صحیح بخاری، صحیح مسلم و سنن ترمذی[۵۸] قاسم بن یزید الجرمی از عالمان و زاهدان مشهور[۵۹] و بنابر برخی گزارشها عمر بن عثمان معروف به سیبویه[۶۰] از علمان بزرگ[۶۱] علم نحو[۶۲] [یادداشت ۱] از درگذشتگان سال ۱۹۴ق دانسته شدهاند.
پانویس
- ↑ «تبدیل تاریخ هجری»، باحساب.
- ↑ خضری، تاریخ تشیع، ۱۳۹۱ش، ص۱۹۱؛ منتظر القائم، تاریخ امامت، ۱۳۸۶ش، ص۲۲۳؛ گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ تشیع، ۱۳۸۹ش، ص۱۱۶.
- ↑ برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۳۷۴-۳۸۷؛ ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۳۱؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۳، ۱۸-۲۲؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۴۰.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۰۶.
- ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۲۵؛ ابن جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۱۴۸-۱۴۹؛ سبکی، طبقات الشافعیة الکبری، قاهره، ج۲، ص۲۱۳.
- ↑ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۷.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۹۲؛ حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۰۲ق، ص۱۳۸.
- ↑ مازندرانی حائری، منتهی المقال، ۱۴۱۶، ج۶، ص۱۶۰.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ۲۹۲؛ حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۰۲ق، ص۱۳۸.
- ↑ برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: مظفر، الإفصاح، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۷۴-۴۷۵.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۹، ص۴۰۶.
- ↑ داودی، طبقات المفسرین، بیروت، ج۲، ص۲۲۶، شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۸.
- ↑ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۵۸۲.
- ↑ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۶؛ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۱۷۲؛ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۸.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۱۴۰.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۴۲؛ استرآبادی، منهج المقال، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۱۹۴.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، الفهرست، بیتا، ج۱، ص۹۸.
- ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۶.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۱۴۰؛ نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۰۳ق، ص۲۲۳؛ ابن قانع بغدادی، معجم الصحابة، ۱۴۲۴ق، ج۹، ص۳۳۱۶.
- ↑ نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۰۳ق، ص۲۲۳.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۱۳؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۱، ص۲۲؛ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۱۴۰.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۲۲.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۳، ص۳۱۶.
- ↑ شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۱۱، ص۵۴.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۴۴؛ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۲۷.
- ↑ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۲۷.
- ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۷۴، ج۱۴، ص۱۳۹؛ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۳۵۱؛ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۲۷.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۳۳.
- ↑ نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۱۳۴؛ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۱۸۸، ۳۳۵.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۶۲؛ نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۱۳۴؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۸۵.
- ↑ نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۱۳۵.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۶۲؛ وکیع، أخبار القضاة، ۱۴۲۲ق، ص۶۷۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۹۵.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۱۶.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۲۷.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۳۱۸.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۱۵۹.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، بیروت، ص۳۱۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۷، ص۳۳۸، ج۶۳، ص۲۸۱؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۸۴۸.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۲، ص۳۴۵.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۶، ص۵۲.
- ↑ برقی، الرجال البرقی، ۱۳۴۲ش، ص۴۷.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۲، ص۳۵۶؛ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۵؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۶، ص۵۲.
- ↑ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۴۳.
- ↑ برقی، الرجال البرقی، ۱۳۴۲ش، ص۳۶؛ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۵۴.
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۳، ص۱۸؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۴۳.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۵، ص۳۰۰.
- ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۱۹؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۹، ص۱۸۶.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۳۱ق، ج۳۲، ص۲۰۳.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۵، ص۳۰۰؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۴۲.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۳، ص۱۳۱؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۶، ص۱۷۳.
- ↑ عامری حرضی، غربال الزمان، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۱.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۳، ص۱۳۱؛ ابن جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۲۳ق، ج۴، ص۱۴۰؛ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۶، ص۱۷۳.
- ↑ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۶.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۳، ص۱۴۵.
- ↑ ابن قانع بغدادی، معجم الصحابة، ۱۴۲۴ق، ج۹، ص۳۴۴۴.
- ↑ ابن قانع بغدادی، ج۱۱، ص۳۹۳۹؛ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۵.
- ↑ سمعانی، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۲۱۳؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۳۰؛ شبستری، الفائق، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۳۶.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۲، ص۲۷۷؛ ذهبی، الإعلام بوفیات الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۵؛ حسینی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۴۹۲.
- ↑ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۱۳، ص۱۱۳.
- ↑ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۳،ص:۱۸؛ ابن العماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۴۲.
- ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۹۴؛ ابن خلکان، وفیات الأعیان، بیروت، ج۳، ص۴۶۴؛ عامری حرضی، غربال الزمان، ۱۴۰۶ق، ص۱۸۱.
- ↑ بحرالعلوم، فوائد الرجالیة، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۱۸۲.
- ↑ مامقانی، تنقیح المقال، بیتا، ج۲، القسم الاول، ص۳۳۵.
یادداشت
- ↑ هرچند ذهبی نویسنده کتاب تاریخ الاسلام با ذکر اقوال مختلف در مورد سال وفات او، درگذشتش در این سال را بعید دانسته است.(ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۱۵۷.)
منابع
- ابناثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الأنساب، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
- ابنالعماد الحنبلی، ابوالفلاح عبدالحی بن احمد العکری، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، بیروت، دار ابن کثیر، ۱۴۰۶ق.
- ابنجوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوة، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ سوم، ۱۴۲۳ق.
- ابنحجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دار صادر، ۱۳۲۵ق.
- ابنخلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دارالفکر، بیتا.
- ابنسعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق.
- ابنعساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
- ابنقانع بغدادی، عبد الباقی، معجم الصحابة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۴ق.
- ابنکثیر الدمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- ابن مسکویه الرازی، ابو علی، تجارب الأمم، تحقیق ابو القاسم امامی، تهران، سروش، پاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
- ابنندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، بیروت، دارالمعرفة، بیتا.
- استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، قم، موسسة آل البیت (ق) لإحیاء التراث، ۱۴۲۲ق.
- بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، رجال السید بحر العلوم «المعروف بالفوائد الرجالیة»، تهران، مکتبة الصادق(ع)، ۱۳۶۳ش.
- برقی، احمد بن محمد، کتاب الرجال، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۲ش.
- «تبدیل تاریخ هجری»، باحساب.
- حسینی، محمد بن علی، التذکرة بمعرفة رجال الکتب العشرة، قاهره، مکتبة الخانجی، ۱۴۱۸ق.
- خضری، سید احمد رضا، تاریخ تشیع، قم، نشر معارف، ۱۳۹۱ش.
- خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۷ق.
- خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، بینا، بیجا، چاپ پنجم، ۱۴۱۳ق.
- داودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، بیروت، دار الکتب العلمیة، بیتا.
- ذهبی، محمد بن احمد، الإعلام بوفیات الأعلام، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیة، ۱۴۱۳ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- سبکی، عبد الوهاب بن علی، طبقات الشافعیة الکبری، قاهره، دار إحیاء الکتب العربیة، بیتا.
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الأنساب، حیدرآباد، دائرة المعارف العثمانیة، ۱۳۸۲ق.
- شبستری، عبدالحسین، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق(ع)، قم، مؤسسة النشرالإسلامی، ۱۴۱۸ق.
- شوشتری، محمدتقی، شوشتری، قاموس الرجال، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
- صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، بیروت، دارالنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۱ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.
- عامری حرضی، یحیی بن ابیبکر، غربال الزمان فی وفیات الاعیان، دمشق، دارالخیر، ۱۴۰۵ق.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، قم، الشریف الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق.
- گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تاریخ تشیع، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۹ش.
- مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی أحوال الرجال، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محی الدین مامقانی، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۱۴۳۱ق.
- مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، رحلی، بینا، بیجا، بیتا.
- مظفر، محمد حسن، الإفصاح عن أحوال رواة الصحاح، قم، موسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۱۴۲۶ق.
- منتظر القائم، اصغر، تاریخ امامت، قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۸۶ش.
- نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش.
- نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الأسماء و اللغات، دمشق، دارالرسالة العالمیة، ۱۴۳۰ق.
- وکیع، محمد بن خلف، أخبار القضاة، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۲۲ق.