اعمال ام‌داوود

مقاله ضعیف
بدون رده
شناسه ناقص
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از اعمال ام داود)

اَعمال اُمّ‌داوود از عباداتی است که در ماه رجب در ایّام‌البیضِ (روزهای سیزدهم تا پانزدهم) به‌جا آورده می‌شود. این اعمال را امام صادق(ع) به ام‌داوود مادر رضاعی‌اش به‌منظور آزادی فرزند او داوود آموزش داده است. این حدیث در چند منبع روایی شیعه چون مِصباحُ المُتَهَجِّدِ شیخ طوسی و اِقبال الاَعمالِ سید بن طاوس آمده است.

به‌گفته ام‌داوود پس از انجام‌دادن این اعمال، داوود آزاده شده و به خانه برگشته است. برخی از علمای برجسته شیعه همچون شیخ طوسی و سید بن طاووس انجام‌دادن این اعمال را برای برآورده‌شدن حاجات و رفع ظلم مؤثر دانسته‌اند.

ام داوود

ام‌داوود دختر عبدالله بن ابراهیم و همسر حسن مُثَنّیٰ است.[۱] ازآنجاکه فرزندش، داوود نام داشت، به ام‌‌داوود شهرت یافت.[۲] ام‌داوود مادر رضاعی امام صادق(ع) بوده است.[۳]

ماجرای بیان اعمال ام‌داوود

داستان بیان اعمال ام‌داوود را شیخ صدوق در کتاب فضائل الاشهر الثلاثه (فضایل ماه‌های سه‌گانه) و سید ابن طاووس در کتاب اِقبال الاَعمال نقل کرده‌اند که خلاصه آن به‌شرح زیر است:

داوود پسر ام‌داوود توسط حکومت منصور دوانیقی از خلفای عباسی، اسیر می‌شود و به زندانی در عراق منتقل می‌شود. ام‌داوود تا مدتها از او بی‌خبر می‌ماند و هرچه دعا می‌کند، از او خبری نمی‌رسد؛ تا اینکه روزی نزد امام صادق(ع) می‌رود، امام سراغ داوود را می‌گیرد و او ماجرا را برای امام صادق(ع) تعریف می‌کند. امام از او می‌خواهد اعمال (ام‌داوود) را به‌جا آورد.[۴]

ام‌داوود می‌گوید چندی پس از انجام‌دادن آن اعمال، داوود به خانه برگشته و گفته است که او را در نیمه رجب آزاد کرده‌اند.[۵]

چگونگی انجام‌دادن اعمال

اعمال ام‌داوود به این شرح است:

فضیلت

در حدیثی که در آن امام صادق(ع) اعمال ام‌داوود به وی آموزش داده است، درباره اهمیت آن آمده است: خداوند درهای آسمان را برای آن باز می‌کند، فرشتگان به اجابت آن بشارت می‌دهند و پاداشی کمتر از بهشت ندارد.[۷]

برخی از علمای مشهور شیعه چون شیخ طوسی، سید بن طاووس و محمدباقر مجلسی گفته‌اند: دعای ام‌داوود در رفع گرفتاری و برآورده‌شدن خواسته‌ها و برداشتن ستم، مؤثر است.[۸]

امروزه کسانی که از سیزدهم ماه رجب، به اعتکاف می‌روند، اعمال ام‌داوود را نیز به‌جا می‌آورند.[نیازمند منبع]

منابع اعمال ام‌داوود

حدیثی که در آن اعمال ام داوود بیان شده است، در منابع مختلف روایی شیعه آمده است. قدیمی‌ترین کتابی که از اعمال ابن‌داوود سخن گفته است، فضائل الاَشهُر الثَّلاثه اثر شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق) است. در این کتاب تنها سند اعمال ابن‌داوود و ماجرای بیان آن آمده است.[۹] سایر منابع روایی که این حدیث را نقل کرده‌اند:

متن و ترجمه دعا

مـتـن ترجمه
صَدَقَ اللَّهُ الْعَظِیمُ الَّذِی لاإِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکرامِ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ الْحَلِیمُ الْکرِیمُ الَّذِی لَیسَ کمِثْلِهِ شَیءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ الْبَصِیرُ الْخَبِیرُ شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لاإِلهَ إِلَّا هُوَ وَ الْمَلائِکةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لاإِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ الْکرَامُ وَ أَنَا عَلَی ذَلِک مِنَ الشَّاهِدِینَ اللَّهُمَّ لَک الْحَمْدُ وَ لَک الْمَجْدُ وَ لَک الْعِزُّ وَ لَک الْفَخْرُ وَ لَک الْقَهْرُ وَ لَک النِّعْمَةُ وَ لَک الْعَظَمَةُ وَ لَک الرَّحْمَةُ وَ لَک الْمَهَابَةُ وَ لَک السُّلْطَانُ وَ لَک الْبَهَاءُ وَ لَک الِامْتِنَانُ وَ لَک التَّسْبِیحُ وَ لَک التَّقْدِیسُ وَ لَک التَّهْلِیلُ وَ لَک التَّکبِیرُ وَ لَک مَا یرَی وَ لَک مَا لایرَی وَ لَک مَا فَوْقَ السَّمَاوَاتِ الْعُلَی وَ لَک ما تَحْتَ الثَّری وَ لَک الْأَرَضُونَ السُّفْلَی وَ لَک الْآخِرَةُ وَ الْأُولَی وَ لَک مَا تَرْضَی بِهِ مِنَ الثَّنَاءِ وَ الْحَمْدِ وَ الشُّکرِ وَ النَّعْمَاءِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی جَبْرَئِیلَ أَمِینِک عَلَی وَحْیک وَ الْقَوِی عَلَی أَمْرِک وَ الْمُطَاعِ فِی سَمَاوَاتِک وَ مَحَالِّ کرَامَاتِک الْمُتَحَمِّلِ لِکلِمَاتِک النَّاصِرِ لِأَنْبِیائِک الْمُدَمِّرِ لِأَعْدَائِک اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مِیکائِیلَ مَلَک رَحْمَتِک وَ الْمَخْلُوقِ لِرَأْفَتِک وَ الْمُسْتَغْفِرِ الْمُعِینِ لِأَهْلِ طَاعَتِک اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی إِسْرَافِیلَ حَامِلِ عَرْشِک وَ صَاحِبِ الصُّورِ الْمُنْتَظِرِ لِأَمْرِک الْوَجِلِ الْمُشْفِقِ مِنْ خِیفَتِک اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی حَمَلَةِ الْعَرْشِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَی السَّفَرَةِ الْکرَامِ الْبَرَرَةِ الطَّیبِینَ وَ عَلَی مَلَائِکتِک الْکرَامِ الْکاتِبِینَ وَ عَلَی مَلَائِکةِ الْجِنَانِ وَ خَزَنَةِ النِّیرَانِ وَ مَلَک الْمَوْتِ وَ الْأَعْوَانِ یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکرامِ* اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أَبِینَا آدَمَ بَدِیعِ فِطْرَتِک الَّذِی کرَّمْتَهُ بِسُجُودِ مَلَائِکتِک وَ أَبَحْتَهُ جَنَّتَک اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی أُمِّنَا حَوَّاءَ الْمُطَهَّرَةِ مِنَ الرِّجْسِ الْمُصَفَّاةِ مِنَ الدَّنَسِ الْمُفَضَّلَةِ مِنَ الْإِنْسِ الْمُتَرَدِّدَةِ بَینَ مَحَالِّ الْقُدْسِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی هَابِیلَ وَ شَیثٍ وَ إِدْرِیسَ وَ نُوحٍ وَ هُودٍ وَ صَالِحٍ وَ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یعْقُوبَ وَ یوسُفَ وَ الْأَسْبَاطِ وَ لُوطٍ وَ شُعَیبٍ وَ أَیوبَ وَ مُوسَی وَ هَارُونَ وَ یوشَعَ وَ مِیشَا وَ الْخِضْرِ وَ ذِی الْقَرْنَینِ وَ یونُسَ وَ إِلْیاسَ وَ الْیسَعِ وَ ذِی الْکفْلِ وَ طَالُوتَ وَ دَاوُدَ وَ سُلَیمَانَ وَ زَکرِیا وَ شَعْیا وَ یحْیی وَ تُورَخَ وَ مَتَّی وَ إِرْمِیا وَ حَیقُوقَ وَ دَانِیالَ وَ عُزَیرٍ وَ عِیسَی وَ شَمْعُونَ وَ جِرْجِیسَ وَ الْحَوَارِیینَ وَ الْأَتْبَاعِ وَ خَالِدٍ وَ حَنْظَلَةَ وَ لُقْمَانَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِک عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کمَا صَلَّیتَ وَ رَحِمْتَ [وَ تَرَحَّمْتَ] وَ بَارَکتَ عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّک حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَوْصِیاءِ وَ السُّعَدَاءِ وَ الشُّهَدَاءِ وَ أَئِمَّةِ الْهُدَی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْأَبْدَالِ وَ الْأَوْتَادِ وَ السُّیاحِ وَ الْعُبَّادِ وَ الْمُخْلِصِینَ وَ الزُّهَّادِ وَ أَهْلِ الْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ اخْصُصْ مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیتِهِ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِک وَ أَجْزَلِ کرَامَاتِک وَ بَلِّغْ رُوحَهُ وَ جَسَدَهُ مِنِّی تَحِیةً وَ سَلاماً وَ زِدْهُ فَضْلًا وَ شَرَفاً وَ کرَماً حَتَّی تُبَلِّغَهُ أَعْلَی دَرَجَاتِ أَهْلِ الشَّرَفِ مِنَ النَّبِیینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ الْأَفَاضِلِ الْمُقَرَّبِینَ اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی مَنْ سَمَّیتُ وَ مَنْ لَمْ أُسَمِّ مِنْ مَلَائِکتِک وَ أَنْبِیائِک وَ رُسُلِک وَ أَهْلِ طَاعَتِک وَ أَوْصِلْ صَلَوَاتِی إِلَیهِمْ وَ إِلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ اجْعَلْهُمْ إِخْوَانِی فِیک وَ أَعْوَانِی عَلَی دُعَائِک اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَشْفِعُ بِک إِلَیک وَ بِکرَمِک إِلَی کرَمِک وَ بِجُودِک إِلَی جُودِک وَ بِرَحْمَتِک إِلَی رَحْمَتِک وَ بِأَهْلِ طَاعَتِک إِلَیک وَ أَسْأَلُک اللَّهُمَّ بِکلِّ مَا سَأَلَک بِهِ أَحَدٌ مِنْهُمْ مِنْ مَسْأَلَةٍ شَرِیفَةٍ غَیرِ مَرْدُودَةٍ وَ بِمَا دَعَوْک بِهِ مِنْ دَعْوَةٍ مُجَابَةٍ غَیرِ مُخَیبَةٍ یا اللَّهُ یا رَحْمَانُ یا رَحِیمُ یا حَلِیمُ یا کرِیمُ یا عَظِیمُ یا جَلِیلُ یا مُنِیلُ یا جَمِیلُ یا کفِیلُ یا وَکیلُ یا مُقِیلُ یا مُجِیرُ یا خَبِیرُ یا مُنِیرُ یا مُبِیرُ یا مَنِیعُ یا مُدِیلُ یا مُحِیلُ یا کبِیرُ یا قَدِیرُ یا بَصِیرُ یا شَکورُ یا بَرُّ یا طُهْرُ یا طَاهِرُ یا قَاهِرُ یا ظَاهِرُ یا بَاطِنُ یا سَاتِرُ یا مُحِیطُ یا مُقْتَدِرُ یا حَفِیظُ یا مُتَجَبِّرُ یا قَرِیبُ یا وَدُودُ یا حَمِیدُ یا مَجِیدُ یا مُبْدِئُ یا مُعِیدُ یا شَهِیدُ یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا قَابِضُ یا بَاسِطُ یا هَادِی یا مُرْسِلُ یا مُرْشِدُ یا مُسَدِّدُ یا مُعْطِی یا مَانِعُ یا دَافِعُ یا رَافِعُ یا بَاقِی یا وَاقِی یا خَلَّاقُ یا وَهَّابُ یا تَوَّابُ یا فَتَّاحُ یا نَفَّاحُ یا مُرْتَاحُ یا مَنْ بِیدِهِ کلُّ مِفْتَاحٍ یا نَفَّاعُ یا رَءُوفُ یا عَطُوفُ یا کافِی یا شَافِی یا مُعَافِی یا مُکافِی یا وَفِی یا مُهَیمِنُ یا عَزِیزُ یا جَبَّارُ یا مُتَکبِّرُ یا سَلَامُ یا مُؤْمِنُ یا أَحَدُ یا صَمَدُ یا نُورُ یا مُدَبِّرُ یا فَرْدُ یا وِتْرُ یا قُدُّوسُ یا نَاصِرُ یا مُونِسُ یا بَاعِثُ یا وَارِثُ یا عَالِمُ یا حَاکمُ یا بَادِی یا مُتَعَالِی یا مُصَوِّرُ یا مُسَلِّمُ یا مُتَحَبِّبُ یا قَائِمُ یا دَائِمُ یا عَلِیمُ یا حَکیمُ یا جَوَادُ یا بَارِئُ یا بَارُّ یا سَارُّ یا عَدْلُ یا فَاصِلُ یا دَیانُ یا حَنَّانُ یا مَنَّانُ یا سَمِیعُ یا بَدِیعُ یا خَفِیرُ یا مُعِینُ [مُغَیرُ] یا نَاشِرُ یا غَافِرُ یا قَدِیمُ یا مُسَهِّلُ یا مُیسِّرُ یا مُمِیتُ یا مُحْیی یا نَافِعُ یا رَازِقُ یا مُقْتَدِرُ [مُقَدِّرُ] یا مُسَبِّبُ یا مُغِیثُ یا مُغْنِی یا مُقْنِی یا خَالِقُ یا رَاصِدُ یا وَاحِدُ یا حَاضِرُ یا جَابِرُ یا حَافِظُ یا شَدِیدُ یا غِیاثُ یا عَائِدُ یا قَابِضُ یا مَنْ عَلَا فَاسْتَعْلَی فَکانَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَی یا مَنْ قَرُبَ فَدَنَا وَ بَعُدَ فَنَأَی وَ عَلِمَ السِّرَّ وَ أَخْفَی یا مَنْ إِلَیهِ التَّدْبِیرُ وَ لَهُ الْمَقَادِیرُ وَ یا مَنِ الْعَسِیرُ عَلَیهِ سَهْلٌ یسِیرٌ یا مَنْ هُوَ عَلَی مَا یشَاءُ قَدِیرٌ یا مُرْسِلَ الرِّیاحِ یا فَالِقَ الْإِصْبَاحِ یا بَاعِثَ الْأَرْوَاحِ یا ذَا الْجُودِ وَ السَّمَاحِ یا رَادَّ مَا قَدْ فَاتَ یا نَاشِرَ الْأَمْوَاتِ یا جَامِعَ الشَّتَاتِ یا رَازِقَ مَنْ یشَاءُ بِغَیرِ حِسَابٍ وَ یا فَاعِلَ مَا یشَاءُ کیفَ یشَاءُ وَ یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ یا حَی یا قَیومُ یا حَیاً حِینَ لاحَی یا حَی یا مُحْیی الْمَوْتَی یا حَی لاإِلهَ إِلَّا أَنْتَ بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یا إِلَهِی وَ سَیدِی صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ بَارِک عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کمَا صَلَّیتَ وَ بَارَکتَ وَ رَحِمْتَ [تَرَحَّمْتَ] عَلَی إِبْرَاهِیمَ وَ آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّک حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَ ارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ فَقْرِی وَ انْفِرَادِی وَ وَحْدَتِی وَ خُضُوعِی بَینَ یدَیک وَ اعْتِمَادِی عَلَیک وَ تَضَرُّعِی إِلَیک أَدْعُوک دُعَاءَ الْخَاضِعِ الذَّلِیلِ الْخَاشِعِ الْخَائِفِ الْمُشْفِقِ الْبَائِسِ الْمَهِینِ الْحَقِیرِ الْجَائِعِ الْفَقِیرِ الْعَائِذِ الْمُسْتَجِیرِ الْمُقِرِّ بِذَنْبِهِ الْمُسْتَغْفِرِ مِنْهُ الْمُسْتَکینِ لِرَبِّهِ دُعَاءَ مَنْ أَسْلَمَتْهُ ثِقَتُهُ [نَفْسُهُ] وَ رَفَضَتْهُ أَحِبَّتُهُ وَ عَظُمَتْ فَجِیعَتُهُ دُعَاءَ حَرِقٍ حَزِینٍ ضَعِیفٍ مَهِینٍ بَائِسٍ مُسْتَکینٍ بِک مُسْتَجِیرٍ اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُک بِأَنَّک مَلِیک وَ أَنَّک مَا تَشَاءُ مِنْ أَمْرٍ یکونُ وَ أَنَّک عَلَی مَا تَشَاءُ قَدِیرٌ وَ أَسْأَلُک بِحُرْمَةِ هَذَا الشَّهْرِ الْحَرَامِ وَ الْبَیتِ الْحَرَامِ وَ الْبَلَدِ الْحَرَامِ وَ الرُّکنِ وَ الْمَقَامِ وَ الْمَشَاعِرِ الْعِظَامِ وَ بِحَقِّ نَبِیک مُحَمَّدٍ عَلَیهِ وَ آلِهِ السَّلَامُ یا مَنْ وَهَبَ لِآدَمَ شَیثاً وَ لِإِبْرَاهِیمَ إِسْمَاعِیلَ وَ إِسْحَاقَ وَ یا مَنْ رَدَّ یوسُفَ عَلَی یعْقُوبَ وَ یا مَنْ کشَفَ بَعْدَ الْبَلَاءِ ضُرَّ أَیوبَ یا رَادَّ مُوسَی عَلَی أُمِّهِ وَ زَائِدَ الْخِضْرِ فِی عِلْمِهِ وَ یا مَنْ وَهَبَ لِدَاوُدَ سُلَیمَانَ وَ لِزَکرِیا یحْیی وَ لِمَرْیمَ عِیسَی یا حَافِظَ بِنْتِ شُعَیبٍ وَ یا کافِلَ وَلَدِ أُمِّ مُوسَی [عَنْ وَالِدَتِهِ] أَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذُنُوبِی کلَّهَا وَ تُجِیرَنِی مِنْ عَذَابِک وَ تُوجِبَ لِی رِضْوَانَک وَ أَمَانَک وَ إِحْسَانَک وَ غُفْرَانَک وَ جِنَانَک وَ أَسْأَلُک أَنْ تَفُک عَنِّی کلَّ حَلْقَةٍ بَینِی وَ بَینَ مَنْ یؤْذِینِی وَ تَفْتَحَ لِی کلَّ بَابٍ وَ تُلَینَ لِی کلَّ صَعْبٍ وَ تُسَهِّلَ لِی کلَّ عَسِیرٍ وَ تُخْرِسَ عَنِّی کلَّ نَاطِقٍ بِشَرٍّ وَ تَکفَّ عَنِّی کلَّ بَاغٍ وَ تَکبِتَ [عَنِّی] کلَّ عَدُوٍّ لِی وَ حَاسِدٍ وَ تَمْنَعَ مِنِّی کلَّ ظَالِمٍ وَ تَکفِینِی کلَّ عَائِقٍ یحُولُ بَینِی وَ بَینَ حَاجَتِی وَ یحَاوِلُ أَنْ یفَرِّقَ بَینِی وَ بَینَ طَاعَتِک وَ یثَبِّطَنِی عَنْ عِبَادَتِک یا مَنْ أَلْجَمَ الْجِنَّ الْمُتَمَرِّدِینَ وَ قَهَرَ عُتَاةَ الشَّیاطِینِ وَ أَذَلَّ رِقَابَ الْمُتَجَبِّرِینَ وَ رَدَّ کیدَ الْمُتَسَلِّطِینَ عَنِ الْمُسْتَضْعَفِینَ أَسْأَلُک بِقُدْرَتِک عَلَی مَا تَشَاءُ وَ تَسْهِیلِک لِمَا تَشَاءُ کیفَ تَشَاءُ أَنْ تَجْعَلَ قَضَاءَ حَاجَتِی فِیمَا تَشَاء. پس سجده کن بر زمین و بر خاک بگذار دو طرف روی خود را و بگو: اللَّهُمَّ لَک سَجَدْتُ وَ بِک آمَنْتُ فَارْحَمْ ذُلِّی وَ فَاقَتِی وَ اجْتِهَادِی وَ تَضَرُّعِی وَ مَسْکنَتِی وَ فَقْرِی إِلَیک یا رَب. راست فرمود خدای بزرگ که معبودی جز او نیست، خدای زنده و به خود پاینده، دارای بزرگی و بزرگواری، مهربان و بخشنده، بردبار و کریم، که چیزی همانند او نیست، و او شنوای دانای بینای آگاه است. گواهی داد خدا خدایی که معبودی جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش هم گواهان وحدانیت اویند و اینکه بر پا دارنده عدالت است، معبودی جز او که عزیز حکیم است، نیست و پیامبران بزرگوارش این حقیقت را به مردم رساندند، و من بر این واقعیت از گواهانم. خدایا!تنها برای توست، سپاس و بزرگواری و عزّت و افتخار و چیرگی و نعمت و عظمت و رحمت و هیبت و سلطنت و زیبایی و نعمت‌بخشی و تنزیه و تقدیس و یکتایی و بزرگی و دیدنیها و نادیدنیها و آنچه بر فرازآسمانهای بلند است، و آنچه در اعماق زمین است و زمینهای فروتر و آخرت و دنیا و آنچه به آن خشنود شوی از ثنا و ستایش و سپاس و نعمتها. خدایا!بر جبرئیل درود فرست آن فرشته امین بر وحیت و نیرومند بر انجام فرمانت و فرمانبردار در آسمانها و جایگاه‌های کرامتت، حمل کننده کلماتت، یاور پیامبرانت، نابود کننده دشمنانت. خدایا بر میکائیل درود فرست آن فرشته رحمتت، آفریده برای نمایش رأفتت، و آمرزش‌خواه و یاور اهل طاعتت. خدایا! بر اسرافیل درود فرست آن فرشته حمل کننده عرشت، و صاحب صور(شیپور)قیامت، آن چشم به راه فرمانت، اندیشناک و بیمناک از هراست. خدایا درود فرست بر حاملان عرش، آن حاملان پاک نهاد، و بر سفیران بزرگوار، آن نیکان پاکیزه و بر فرشتگانت آن بزرگواران نویسنده اعمال بندگان و بر فرشتگان بهشت و گماشتگان بر دوزخ و فرشته مرگ و یارانش، ای صاحب عظمت و بزرگواری. خدایا!درود فرست بر پدرمان آدم، پدیده آفرینشت، که او را گرامی داشتی با سجده فرشتگانت و بهشت را به او بخشید. خدایا!بر مادرمان حوّا درود فرست، آن پاکیزه از پلیدی و صفا یافته از چرکی و برتر از آدمیان و گردش کننده در جایگاه‌های مقدّس، خدای درود فرست بر هابیل و شیث و ادریس و نوح و هود و صالح و ابراهیم و اسماعیل و اسحق و یعقوب و یوسف اسباط و لوط و شعیب و ایوب و موسی و هارون و یوشع و میشا و خضر و ذی القرنین و یونس و الیاس و یسع و ذی الکفل و طالوت و داود و سلیمان و زکرّیا و شعیا و یحیی و تورخ و متی و ارمیا و حیقوق و دانیال و عزیر و عیسی و شمعون و جرجیس و حواریون و پیروان و خالد و حنظله و لقمان. خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد رحمت فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت فرست، آنچنانکه درود و رحمت و برکت بر ابراهیم و خاندان ابراهیم فرستادی، به حقیقت تویی ستوده و بزرگوار. خدایا!درود فرست بر اوصیاء و سعادتمندان و شهیدان و امامان هدایتگر. خدایا!درود فرست بر ابدال و اوتاد و جهانگردان و عبادت‌کنندگان و مخلصان و پارسایان و اهل کوشش و تلاش و محمّد و اهل بیتش را خاص گردان، به برترین دردهایت و بزرگترین کراماتت و بر روح و جسمش از سوی من تحیت و سلام رسان و او را آنچنان فضل و شرف و کرامت بیفزای که او را به بالاترین درجات اهل شرف از پیامبران و فرستادگان و برترین بندگان مقربّت برسانی. خدایا!درود فرست بر آنکه نام بردم و بر آنکه نام نبردم از فرشتگانت و و پیامبرانت و رسولانت و اهل طاعتت و درودهایم را بر ایشان و بر ارواحشان برسان، و آنان را برادرانم در آستانت و یارانم بر دعایت قرار بده. خدایا! شفاعت میجویم از تو،و از کرمت به سوی کرمت و از جودت به سوی جودت و از رحمتت به سوی رحمتت، و از اهل طاعتت به سویت و از تو میخواهم تمام آنچه را که یکی از بندگان شایسته‌ات از تو درخواست کرده درخواست شرافت افزایی که مردود نشده و میخوانمت به آنچه تو را بدان خوانده‌اند، خواندنی که اجابت شده و به نومیدی نرسیده. ای خدا‌ای بخشنده، ای مهربان، ای بردبار، ای کریم، ای بزرگای باشکوه، ای بخشنده، ای زیبا، ای سرپرست، ای کارگشا، ای برگیرنده لغزشها، ای پناه ده، ای آگاه، ای روشنی‌بخش، ای نابود کننده، ای والا مقام، ای چرخاننده، ای دگرگون‌ساز،ای بزرگ، ای توانا، ای بینا، ای ستایش‌پذیر، ای نیکوکردار، ای پاکی، ای پاک، ای چیره‌ای پیدا، ای پنهان، ای پرده‌پوش، ای فراگیر، ای توانمند،ای نگهبان، ای بزرگ‌منش، ای نزدیک، ای مهرورز، ای ستوده‌ای بزرگوار، ای آغازگر، ای بازگرداننده، ای گواه، ای احسان کننده، ای زیبایی‌بخش، ای عطا بخش، ای فزونی‌بخش، ای گیرنده، ای دهنده، ای هدایتگر، ای فرستنده، ای ارشاد کننده، ای استوارساز، ای عطا کننده، ای منع کننده، ای دفع کننده، ای بلندی‌بخش، ای همیشگی، ای نگهدار، ای آفریننده‌ای بسیار بخشنده، ای توبه‌پذیر، ای کارگشا، ای فراوان‌دهنده، ای نشاط‌آفرین، ای آنکه هر کلیدی به دست اوست، ای بسیار سود رسان، ای مهرورز، ای عطوف، ای بسنده، ای شفابخش، ای عافیت‌بخش،ای پاداش‌دهنده، ای وفاکننده، ای سلطه‌گر‌ای با عزّت، ای جبران‌کننده،ای بزرگ‌منش،ای سلام،ای ایمنی‌بخش،ای یکتا،ای بی‌نیاز،ای نور،ای تدبیرگو،ای فرو،ای تک،‌ای قدوس،ای یاور،ای همدم،ای برانگیزنده،ای وارث،ای دانا،ای فرمانده،ای آغازگر،ای برتر، ای صورتگر، ای سلامتی‌بخش، ای دوستی‌ورز، ای پایدار، ای همیشه، ای دانا، ای فرزانه، ای بخشنده، ای آفریننده، ای نیکوکار، ای شادی‌افزا‌ی دادگر، ای داور، ای جزادهنده، ای پرمهر،ای منّت گذار، ای شنوا، ای پدیدآور، ای پشتیبان، ای یاور، ای زندگی‌بخش مردگان، ای آمرزنده، ای دیرینه، ای آسانی‌بخش، ای هموار کننده، ای میراننده، ای زنده کننده، ای سودبخش، ای روزی بخش،ای قدرتمند، ای سبب‌ساز‌، ای فریادرس، ای بی‌نیازکننده، ای دارایبخش، ای آفریننده، ای در کمین، ای یگانه، ای حاضر، ای جبران کننده، ای نگهدار، ای استوار، ای فریادرس، ای بازگرداننده، ای گیرنده، ای که بلندی جست و بر فراز آمد. پس در چشم انداز برتر جای گرفت، ای آنکه نزدیک شد پس در کنار آمد و دور شد پس نایافتنی شد و نهان و ناپیداتر را دانست. ای آنکه تدبیر امور با اوست و اندازه‌ها به دست او، ای آنکه هر هر دشواری بر او سهل و آسان است، ای آنکه بر هرچه بخواهد تواناست، ای فرستنده بادها، ای پدیدآوردنده روشنی بامداد، ای برانگیزنده ارواح، ای صاحب جود و بخشش، ای بازگرداننده آنچه از دست رفته، ای زنده کننده مردگان، ای گردآوردنده پراکنده‌ها، ای روزی‌بخش بی‌حساب به هرکه خواهی، ای انجام‌دهنده آنچه خواهی هرگونه که خواهی، ای صاحب بزرگی و بزرگواری، ای زنده به خو پاینده، ای زنده آنگاه که نباشد زنده،ای زنده کننده مردگان، ای زنده‌ای که معبودی جز تو نیست. پدید آورنده آسمانها و زمین،ای خدای من وآقای من،بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد رحمت فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت فرست، آنچنانکه درود و برکت و رحمت خویش را بر ابراهیم و خاندان ابراهیم فرستادی. به یقین که ستوده و بزرگواری و رحمت آر بر خواری و نداری و تهیدستی من،و بر تک بودن و تنهایی و فروتنی من در برابرت و بر اعتمادم بر تو و زاری‌ام به درگاهت، تو را میخوانم، خواندن آن فروتن خوار خاشع ترسان بیمناک بینوای پست ناچیز گرسنه نادار پناهنده پناهجوی، معترف به گناه، آمرزش‌خواه از گناه، درمانده به درگاه پروردگارش، میخوانمت خواندن آنکه معتمدانش او را واگذاشته‌اند و دوستانش او را ترگ گفته‌اند، و درد جانگاهش بزرگ شده، میخوانمت خواندن آن دلسوخته غمگین ناتوان بی‌مقدار بینوای درمانده پناهجو. خدایا!از تو درخواست می‌کنم به حق اینکه فرمانروایی و آنچه بخواهی می‌شود و بر آنچه بخواهی توانایی، و از تو درخواست می‌کنم به احترام این ماه محترم و خانه محترم،و شهر محترم و رکن و مقام و مشاعر بزرگ و به حق پیامبرت محمّد که بر او و خاندانش سلام،ای آنکه به آدم شیث را بخشید، و به ابراهیم اسماعیل و اسحق را، و ای آنکه یوسف را به یعقوب بازگرداند،و‌ای آنکه بدحالی ایوب را پس از آزمون برطرف ساخت، ای بازگرداننده موسی به مادرش و فزونی‌بخش دانش خضر، ای آنکه سلیمان را به داود بخشید، و یحیی را به زکریا،و عیسی را به مریم، ای نگهدار دختر شعیب، ای سرپرست فرزند مادر موسی،از تو میخواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی، و همه گناهان مرا بیامرزی و از عذابت پناهم دهی و مرا مستوجب خشنودی و ایمنی و احسان و آمرزش و بهشت خویش قرار دهی و از تو درخواست می‌کنم هر حلقه‌ای که میان من و آزاردهنده من است. باز کنی و هر سختی را برایم آسان نمایی و هر مشکلی را برایم هموار کنی و زبان هر بدگوی از من را ناگویا سازی و هر متجاوزی را از من بازداری و هر دشمن و حسود بر من را نابود نمایی و هر ستمگری را از من بازداری و مرا از هر مانعی که بین من و حاجتم حایل می‌شود و میخواهد بین من و طاعتت جدایی اندازد و از عبادتت بازدارد کفایت فرمایی، ای آنکه پریان سرکش را مهار نمودی و شیاطین متکبّر را مقهور ساختی و گردن گردنکشان را به خاک ذلّت افکندی و بداندیشی چیره‌جویان را از مستضعفان بازگرداندی، از تو میخواهم با قدرتت بر هرچه میخواهی، و آسان نمودنت هرچه را بخواهی به هرگونه که بخواهی اینکه برآوردن حاجتم را در زمره آنچه میخواهی قرار دهی. خدایا! برای تو سجده کردم،و به تو ایمان آوردم، پس رحمت آور بر خواری‌ام و تنگدستی‌ام و کوششم و زاری‌ام و درماندگی‌ام و نیازم به سویت ای پروردگار من.

پانویس

  1. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۷۶.
  2. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۷۶.
  3. امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۳۶۸.
  4. نگاه کنید به صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۳و۳۴؛ سید بن طاووس، اقبالالاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۴۱و۲۴۲.
  5. نگاه کنید به صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۳و۳۴؛ سید بن طاووس، اقبال‌الاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۵۰و۲۵۱.
  6. شیخ طوسی،مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۸۰۷؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۳۰و۵۳۱؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۱۸۰.
  7. صدوق، فضائل الاشهر الثلاثه، ۱۳۹۶ق، ص۳۴.
  8. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۸۲.
  9. اکبری و ربیع‌نتاج، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، ص۸۸.
  10. نگاه کنید به شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۰۷-۸۱۲؛‌
  11. سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۴۲-۲۴۸.
  12. نگاه کنید به کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۳۰-۵۳۵؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ۱۸۰-۱۸۳.
  13. نگاه کنید به مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۴۰۰-۴۰۳.
  14. قمی، عباس، مفاتیح‌الجنان، ذیل اعمال ام‌داوود.

منابع

  • اکبری، زهرا؛ ربیع‌نتاج، سیدعلی‌اکبر، «کاوشی در دعای ام‌داوود»، در مجله سفینه، تهران، مؤسسه فرهنگی نبأ مبین، شماره ۳۶، پاییز ۱۳۹۱.
  • امین، سیدمحسن، اعیان‌الشیعه، تحقیق حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۶ق.
  • سیدبن طاووس، على بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنه، تحقیق جواد قیومى اصفهانى، قم، ‏دفتر تبلیغات اسلامى، چاپ‏ اول، ۱۳۷۶ش.‏
  • شیخ صدوق، محمد بن على، ‏فضائل الأشهر الثلاثة، تحقیق و تصحیح غلامرضا عرفانیان یزدى، قم، کتابفروشى داورى‏، چاپ اول، ۱۳۹۶ق.
  • طوسى، محمد بن الحسن، ‏مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، ‏مؤسسه فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق.‏
  • قمی، عباس، مفاتیح الجنان، اسوه، قم. بی‌تا.
  • کفعمى، ابراهیم بن على، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
  • کفعمى، ابراهیم بن على، ‏مصباح الکفعمی، قم دارالرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.‏
  • مجلسى، محمدباقر،‏ بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تحقیق جمعى از محققان‏، بیروت، ‏دار إحیاء التراث العربی،‏ چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.‏