پرش به محتوا

آمرزش گناه

افزودن پیوند
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از آمرزیده شدن گناهان)
این مقاله دربارهٔ آمرزش گناه است. برای آشنایی با درخواست بخشش گناه، مدخل استغفار را ببینید.

آمرزش گناه یا مغفرت الهی به‌معنای بخشیده شدن گناه از سوی خدا و از بین رفتن آثار گناه است. در روایات اسلامی، کتاب‌های اخلاقی و برخی از کتب تفسیری، راه‌ها و دلایلی برای آمرزش گناه ذکر شده که برخی از آن‌ها عبارت است از: استغفار، محبت به اهل‌بیت(ع)، شفاعت، توسل، نیکی به پدر و مادر، زیارت قبور امامان شیعه(ع)، حج و عمره، صله‌رحم، شب‌‌زنده‌داری، عیادت بیمار، اطعام، حسن خلق، زیارت امام حسین(ع) و گریه بر مصائب او، خدمت به خانواده و کمک به همسر، صدقه‌دادن، رفع گرفتاری از مؤمن، تشییع جنازه و علم‌آموزی.

حضور در برخی از مکان‌ها همچون صحرای عرفات و درک برخی از زمان‌ها همچون ماه رمضان، ماه رجب و شب نیمه شعبان نیز از عوامل آمرزش گناهان معرفی شده است؛ و نیز مبتلا شدن به گرفتاری‌های دنیوی.

گناهانی همچون شرک، بدعت‌گذاری در دین، حق‌الناس (در صورتی که صاحب حق رضایت ندهد) و گناهانی که به صورت علنی و آشکار انجام شود نابخشودنی دانسته شده است.

مفهوم‌شناسی و جایگاه

آمرزش گناه به‌معنای بخشیده شدن گناه است[۱] که به‌ نجات گنه‌کار از عذاب الهی و جهنم و ورود او به بهشت می‌انجامد.[۲] در آیه ۵۳ سوره زمر[۳] و یکی از دعاهای امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه، به آمرزش و بخشش از گناه اشاره شده است.«اللَّهُمَّ يَا مَنْ بِرَحْمَتِهِ يَسْتَغيثُ الْمُذْنِبُونَ» ترجمه:خدایا! ای آن‌که گنهکاران از رحمتش یاری می‌خواهند.[۴] به‌گفته ابن‌فهد حلی، فقیه و محدث قرن نهم هجری قمری، با آمرزش گناه تمامی آثار گناه از بین خواهد رفت و مانند آن است که شخص گنه‌کار اصلاً مرتکب گناهی نشده است.[۵]

در آیات قرآن و روایات، پاره‌ای از گناهان نابخشودنی معرفی شده است؛ از جمله شرک،[۶] بدعت‌گذاری در دین،[۷] حق‌الناس (در صورتی که صاحب حق رضایت ندهد)[۸] و گناهانی که به صورت علنی انجام شود.[۹]

روش‌های آمرزش

در روایات اسلامی، کتاب‌های اخلاقی و برخی از کتب تفسیری علاوه بر محبت به اهل‌بیت(ع)،[۱۰] شفاعت[۱۱] و دعای دیگران در حق گنه‌کار[۱۲] اسباب دیگری نیز برای آمرزش گناهان ذکر شده است:

پیامبر اسلام(ص) در دعای شب بیستم ماه رمضان:

برای گناهان گذشته‌ام که از یادشان برده‌ام، ولی برایم ثبت شده‌اند از خدا آمرزش می‌خواهم. برای گناهان نابود کننده، از خدا آمرزش می‌خواهم. برای گناهان بس نفرت‌انگیز و زشت، از او آمرزش می‌خواهم. برای آنچه بر من واجب ساخت و در به جا آوردن آن، سستی کردم، از او آمرزش می‌خواهم. برای فراموش کردن چیزهایی که مرا از پروردگارم دور کرده‌اند، از او آمرزش می‌خواهم.[۱۳]

انجام برخی از اعمال عبادی:

زمان‌، مکان‌ و گرفتاری‌های دنیوی:

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۰.
  2. ↑ مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۵۵.
  3. ↑ مظاهری، سیر و سلوک، ۱۳۹۰ش، ص۱۴۰.
  4. ↑ صحیفه سجادیه، دعای۱۶، بند۱.
  5. ↑ ابن‌فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۲۷.
  6. ↑ مکارم شیرازی، والاترین بندگان، ۱۳۸۳ش، ص۱۵۵.
  7. ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۸.
  8. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۲۹-۳۰.
  9. ↑ بحرانی، عوالم‌ العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۲۸۰.
  10. ↑ دیلمی، ارشاد القلوب، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۲۵۳.
  11. ↑ مظاهری، سیروسلوک، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۵.
  12. ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۴۰۳.
  13. ↑ محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۳۰۹.
  14. ↑ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۲، ص۱۱۸.
  15. ↑ انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۳۰۸-۳۱۰.
  16. ↑ قمی، مقامات العلیة، ۱۳۸۹ش، ص۴۷۴.
  17. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۲۹۰.
  18. ↑ نگاه کنید به: شهید اول، الاربعون حدیثا، ۱۴۰۷ق، ص۹۱؛ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۵۶-۵۸؛ محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۱۲۰.
  19. ↑ مامقانی، سراج الشریعة، ۱۳۸۸ش، ص۸۰۹.
  20. ↑ دستغیب، گناهان کبیره، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۲۲.
  21. ↑ ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۷.
  22. ↑ نگاه کنید به: ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۷؛ ابن‌فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص۳۳۸؛ مفاتیح الجنان، دعای کمیل، ص۶۲.
  23. ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۶۵۸.
  24. ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۵۶-۵۸
  25. ↑ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۲۹.
  26. ↑ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۰۴.
  27. ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۶۴.
  28. ↑ شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۷۵.
  29. ↑ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۸۱ش، ص۱۹۵.
  30. ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص۲.
  31. ↑ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۶، ص۹۹.
  32. ↑ ملکی تبریزی، اسرار الصلوة، ۱۳۷۲ش، ص۲۵۴.
  33. ↑ شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۱۶۶.
  34. ↑ قرائتی، گناه‌شناسی، ۱۳۸۶ش، ص۲۷۰.
  35. ↑ شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۶۸-۶۹.
  36. ↑ محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲۲۹.
  37. ↑ مشکینی، تحریر المواعظ العددیة، ۱۳۸۲ش، ص۶۸۳.
  38. ↑ مشکینی، تحریر المواعظ العددیة، ۱۳۸۲ش، ص۶۸۳.
  39. ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۰۰.
  40. ↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۴۶۱.
  41. ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۲.
  42. ↑ نگاه کنید به: مامقانی، سراج الشریعه، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۲-۲۱۳؛ شعیری، جامع الاخبار، مطبعة حیدریة، ص۶۸-۶۹.
  43. ↑ محمدی ری‌شهری، نهج‌الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۳۵۰.
  44. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  45. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۱، ص۱۳۲.
  46. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  47. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۴.
  48. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۵۲.
  49. ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۶، ص۲۸۳.
  50. ↑ محمدی ری‌شهری، نهج‌الذکر، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۱۱۵.
  51. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۵۱۳.
  52. ↑ محمدی ریشهری، نهج الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۳۳۰.
  53. ↑ محمدی ریشهری، نهج الدعاء، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۷۹.
  54. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۵۲.
  55. ↑ مامقانی، سراج الشریعه، ۱۳۸۸ش، ص۸۷۴.
  56. ↑ انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۳۰.
  57. ↑ شهید ثانی، مسکن الفؤاد، مکتبة بصیرتی، ص۲۱.
  58. ↑ محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، ۱۳۸۷ش، ج۸، ص۴۴۹.
  59. ↑ انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۳۰.

منابع

  • ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد، عدة الداعی، قم، دارالکتاب الاسلامی، ۱۴۰۷ق.
  • ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف،دار المرتضویة، چاپ اول، ۱۳۵۶ش.
  • انصاریان، حسین، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۳ش.
  • بحرانی، عبدالله بن نورالله، عوالم‌العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال: مستدرک سیدة النساء إلی الإمام الجواد(ع)، قم، مؤسسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • حائری تهرانی، مهدی، پندهای معصومین(ع)، قم، بنیاد فرهنگی امام مهدی(ع)، ۱۳۷۳ش.
  • دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، ۱۳۸۸ش.
  • دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، قم، الشریف الرضی، ۱۳۷۱ش.
  • شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، بی‌تا.
  • شهید اول، الاربعون حدیثا، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
  • شهید ثانی، مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد، قم، مکتبة بصیرتی، بی‌تا.
  • شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
  • فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین، قم، دلیل ما، ۱۳۸۱ش.
  • قرائتی، محسن، گناه‌شناسی، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۸۶ش.
  • قمی، عباس، مقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة (اخلاق و آداب)، قم، نور مطاف، ۱۳۸۹ش.
  • کلینی، محمد بن یعقوب‌، الکافی، تهران،‌دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
  • مامقانی، عبدالله، سراج الشریعة، قم، رسالت یعقوبی، ۱۳۸۸ش.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، نهج‌الدعاء، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۹ش.
  • محمدی ری‌شهری، محمد، نهج‌الذکر، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۷ش.
  • محمدی‌ ری‌شهری، محمد، حکمت‌نامه پیامبر اعظم(ص)، قم، مؤسسه علمی فرهنگی‌دار الحدیث، ۱۳۸۷ش.
  • مشکینی، علی، تحریر المواعظ العددیة، قم، نشر الهادی، ۱۳۸۲ش.
  • مظاهری، حسین، سیر و سلوک، اصفهان، مؤسسه فرهنگی مطالعاتی الزهراء، ۱۳۹۰ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، والاترین بندگان، قم، نسل جوان، ۱۳۸۳ش.
  • ملکی تبریزی، جواد بن شفیع، اسرار الصلوة، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • نوری، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.


برگرفته از «https://fa.wikishia.net/w/index.php?title=آمرزش_گناه&oldid=1352465»
دانشنامه_ویکی_شیعه