پرش به محتوا

دفن میت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
==فلسفه==
==فلسفه==
در احادیث، حکمت دفن، اموری چون رعایت حرمت جنازه، آشکار نشدن فساد جسد برای مردم، پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی و جلوگیری از ملامت دشمنان و اندوه دوستان بیان شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۱.</ref>
در احادیث، حکمت دفن، اموری چون رعایت حرمت جنازه، آشکار نشدن فساد جسد برای مردم، پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی و جلوگیری از ملامت دشمنان و اندوه دوستان بیان شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۱.</ref>
== احکام==
== احکام واجب==
برخی از احکام دفن عبارتند از:
برخی از احکام دفن عبارتند از:
*به فتوای فقیهان، [[غسل میت|غسل]]، [[حنوط|تحنیط]] (مالیدن کافور بر [[اعضای سجده|مواضع سجود]])، [[کفن]] کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.</ref>  
*به فتوای فقیهان، [[غسل میت|غسل]]، [[حنوط|تحنیط]] (مالیدن کافور بر [[اعضای سجده|مواضع سجود]])، [[کفن]] کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.</ref>  
*واجب است میت در قبر بر پهلوی راست و رو به [[قبله]] قرار داده شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۲، ص۱۱۳.</ref>
*واجب است میت در قبر بر پهلوی راست و رو به [[قبله]] قرار داده شود.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳.</ref>
* دفن مسلمان در قبرستان کافران جایز نیست.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* دفن مسلمان در قبرستان کافران و بالعکس جایز نیست.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* در دفن میت باید از ولی او اجازه گرفت.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* در دفن میت باید از ولی او اجازه گرفت.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
*دفن اموات نیاز به [[قصد قربت]] ندارند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ۱۱۴، ص۲۴.</ref>  
*دفن اموات نیاز به [[قصد قربت]] ندارند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ۱۱۴، ص۲۴.</ref>  
*'''حرام بودن نبش قبر:''' فقهای شیعه نبش قبر را [[حرام]] می‌دانند. البته در صورتی که میت در مکان یا کفن غصبی، بدون غسل و کفن، صحیح انجام نشدن غسل و کفن، متوقف بودن حقی بر رؤیت جسد و دفن میت در مکان‌هایی که موجب هتک حرمت اوست(مانند دفن مسلمان در قبرستان [[کافر|کفار]]) نبش قبر او جایز است.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۳۵۳-۳۵۹.</ref>
 
*چنانچه شخصی در دریا بمیرد و جسدش تا رسیدن به خشکی فاسد شود، جسدش پس از غسل، تکفین و خواندن نماز میت با آداب خاصی به دریا افکنده می‌شود. همچنین در صورتی که خطر نبش قبر او از سوی دشمن وجود داشته باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>
== آداب و مستحبات==
*فقهای [[امامیه]] انتقال دادن میت را قبل از دفن به [[مشاهد مشرفه|مشاهِد مُشَرّفه]] مستحب دانسته‌اند، اما درباره جایز بودن انتقال پس از دفن آرای یکسانی ندارند؛ هر چند بیشتر آنان حکم به جواز و [[استحباب]] انتقال داده‌اند.
== آداب==
در منابع فقهی برای دفن میت آدابی ذکر شده است. از جمله  
در منابع فقهی برای دفن میت آدابی ذکر شده است. از جمله  
*خواندن [[نماز وحشت]]؛ مستحب است که در نخستین شب پس از دفن میت، برای او نماز لیلة الدفن خوانده شود.{{مدرک}}
*خواندن [[نماز لیلة الدفن]] در شب اول دفن
*دفن میت در نزدیکترین قبرستان مگر اینکه قبرستان دیگر مزیتی همچون دفن علما و صالحان در آن باشد
*[[تلقین میت]]
*تا سه روز پس از دفن برای اهل عزا غذا فرستادن و مکروه بودن خوردن از غذای آنها
* دلداری به بازماندگان.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۸-۱۴.</ref>
* دلداری به بازماندگان.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۸-۱۴.</ref>
* انتقال دادن میت قبل از دفن به [[مشاهد مشرفه|مشاهِد مُشَرّفه]]
== دفن کسی که در دریا بمیرد==
چنانچه شخصی در دریا بمیرد و جسدش تا رسیدن به خشکی فاسد شود، جسدش پس از غسل، تکفین و خواندن نماز میت با آداب خاصی به دریا افکنده می‌شود. همچنین در صورتی که خطر نبش قبر او از سوی دشمن وجود داشته باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>
== حرام بودن نبش قبر==
فقهای شیعه نبش قبر را [[حرام]] می‌دانند. البته در صورتی که میت در مکان یا کفن غصبی، بدون غسل و کفن، صحیح انجام نشدن غسل و کفن، متوقف بودن حقی بر رؤیت جسد و دفن میت در مکان‌هایی که موجب هتک حرمت اوست(مانند دفن مسلمان در قبرستان [[کافر|کفار]]) نبش قبر او جایز است.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۳۵۳-۳۵۹.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}

نسخهٔ ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۱۹

تصویری از دفن میت

دَفْن به معنای به خاک‌سپردن میت است. دفن میت از واجبات کفایی است که باید پس از غُسل، کفن و خواندن نماز میت انجام شود.

مفهوم‌شناسی و جایگاه

دَفن میت قراردادن میت در قبر به گونه‌ای است که درندگان نتوانند جنازه را بیرون بیاورند و بوی آن زندگان را آزار ندهد.[۱] دفن اموات از واجبات کفایی است[۲] و از آن در بخش احکام اموات رساله‌های توضیح‌المسائل یا کتاب الجنائز کتاب‌های فقهی و حدیثی[۳] سخن گفته می‌شود.

معاد
مرگ
احتضارعزرائیلغسل میتکفننماز میتتدفینشهادت
برزخ
شب اول قبرسؤال قبرنکیر و منکرحیات برزخیبدن برزخی
قیامت
اسرافیلمعاد جسمانینفخ صورنامه اعمالصراطصحرای محشراصحاب یمیناصحاب شمال
بهشت
درهای بهشتحور العینغلمانرضواننعمت‌های بهشت
جهنم
درهای جهنمدرکات جهنمزقوماسفل سافلینهاویهجحیمغساق
مفاهیم وابسته
شفاعتتجسم اعمالرقیب و عتیدتناسخرجعتروحباقیات صالحات

فلسفه

در احادیث، حکمت دفن، اموری چون رعایت حرمت جنازه، آشکار نشدن فساد جسد برای مردم، پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی و جلوگیری از ملامت دشمنان و اندوه دوستان بیان شده است.[۴]

احکام واجب

برخی از احکام دفن عبارتند از:

  • به فتوای فقیهان، غسل، تحنیط (مالیدن کافور بر مواضع سجودکفن کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.[۵]
  • واجب است میت در قبر بر پهلوی راست و رو به قبله قرار داده شود.[۶]
  • دفن مسلمان در قبرستان کافران و بالعکس جایز نیست.[۷]
  • در دفن میت باید از ولی او اجازه گرفت.[۸]
  • دفن اموات نیاز به قصد قربت ندارند.[۹]

آداب و مستحبات

در منابع فقهی برای دفن میت آدابی ذکر شده است. از جمله

  • خواندن نماز لیلة الدفن در شب اول دفن
  • دفن میت در نزدیکترین قبرستان مگر اینکه قبرستان دیگر مزیتی همچون دفن علما و صالحان در آن باشد
  • تلقین میت
  • تا سه روز پس از دفن برای اهل عزا غذا فرستادن و مکروه بودن خوردن از غذای آنها
  • دلداری به بازماندگان.[۱۰]
  • انتقال دادن میت قبل از دفن به مشاهِد مُشَرّفه

دفن کسی که در دریا بمیرد

چنانچه شخصی در دریا بمیرد و جسدش تا رسیدن به خشکی فاسد شود، جسدش پس از غسل، تکفین و خواندن نماز میت با آداب خاصی به دریا افکنده می‌شود. همچنین در صورتی که خطر نبش قبر او از سوی دشمن وجود داشته باشد.[۱۱]

حرام بودن نبش قبر

فقهای شیعه نبش قبر را حرام می‌دانند. البته در صورتی که میت در مکان یا کفن غصبی، بدون غسل و کفن، صحیح انجام نشدن غسل و کفن، متوقف بودن حقی بر رؤیت جسد و دفن میت در مکان‌هایی که موجب هتک حرمت اوست(مانند دفن مسلمان در قبرستان کفار) نبش قبر او جایز است.[۱۲]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۰۹ق.
  • طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروةالوثقی، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
  • طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیة، حاشیه‌نویس محمدتقی کشفی، محمدباقر محمودی، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
  • نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق عباس قوچانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش.

پیوند به بیرون


  1. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۲-۱۱۳.
  2. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۲.
  3. برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱۱-۲۶۴؛ طوسی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۷۴.
  4. برای نمونه نگاه کنید به حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۱.
  5. برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.
  6. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳.
  7. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.
  8. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.
  9. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ۱۱۴، ص۲۴.
  10. طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۸-۱۴.
  11. طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳-۱۱۴.
  12. نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۳۵۳-۳۵۹.