عبدالرحمن بن عوف: تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالرحمن بن عوف''' (درگذشت [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]]) [[صحابی]] [[محمد|پیامبر]] و یکی از [[شورای شش نفره]]. او از نخستین مسلمانان بود. در [[هجرت به حبشه]] و [[هجرت به مدینه]] حضور داشت. عبدالرحمن در تمام [[غزوات|غزوات پیامبر اسلام]] شرکت کرد. | '''عبدالرحمن بن عوف''' (درگذشت [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]]) [[صحابی]] [[محمد|پیامبر]] و یکی از اعضای [[شورای شش نفره]]. او از نخستین مسلمانان بود. در [[هجرت به حبشه]] و [[هجرت به مدینه]] حضور داشت. عبدالرحمن در تمام [[غزوات|غزوات پیامبر اسلام]] شرکت کرد. | ||
عبدالرحمن در [[واقعه سقیفه]] حضور داشت. مهم‌ترین مسئولیت او پس از رحلت پیامبر، حضور در شورای شش نفره و انتخاب [[عثمان]] به عنوان [[خلیفه]] مسلمانان بود. | عبدالرحمن در [[واقعه سقیفه]] حضور داشت. مهم‌ترین مسئولیت او پس از رحلت پیامبر، حضور در شورای شش نفره و انتخاب [[عثمان]] به عنوان [[خلیفه]] مسلمانان بود. | ||
[[اهل سنت]]، عبدالرحمن را جزو [[عشره مبشره]] می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده [[بهشت]] داد. | [[اهل سنت]]، عبدالرحمن را جزو [[عشره مبشره]] می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده [[بهشت]] داد. | ||
==نسب، ولادت== | ==نسب، ولادت== | ||
عبدالرحمن فرزند «عوف بن عبد عوف»<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref> در سال دهم [[عام الفیل]] متولد شد.<ref>ذهبی، تاريخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۱.</ref> مادر او «شفا» دختر عوف بن عبد بن حارث بود.<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref> | عبدالرحمن فرزند «عوف بن عبد عوف»<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref> در سال دهم [[عام الفیل]] متولد شد.<ref>ذهبی، تاريخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۱.</ref> مادر او «شفا» دختر عوف بن عبد بن حارث بود.<ref>ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۵ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۴۲
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عبدالرحمن بن عوف بن عبد عوف |
| کنیه | ابومحمد |
| لقب | من هاجر هجرتین |
| مهاجر/انصار | مهاجر |
| مدفن | قبرستان بقیع - مدینه |
| مشخصات دینی | |
| نحوه اسلام آوردن | توسط ابوبکر |
| حضور در جنگ‌ها | حضور در تمام غزوات |
| هجرت به | هجرت به حبشه و مدینه |
| نقش‌های برجسته | فرماندهی سریه دومه الجندل، حضور در شورای شش نفره برای انتخاب خلیفه سوم |
عبدالرحمن بن عوف (درگذشت ۳۲ق) صحابی پیامبر و یکی از اعضای شورای شش نفره. او از نخستین مسلمانان بود. در هجرت به حبشه و هجرت به مدینه حضور داشت. عبدالرحمن در تمام غزوات پیامبر اسلام شرکت کرد.
عبدالرحمن در واقعه سقیفه حضور داشت. مهم‌ترین مسئولیت او پس از رحلت پیامبر، حضور در شورای شش نفره و انتخاب عثمان به عنوان خلیفه مسلمانان بود.
اهل سنت، عبدالرحمن را جزو عشره مبشره می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده بهشت داد.
نسب، ولادت
عبدالرحمن فرزند «عوف بن عبد عوف»[۱] در سال دهم عام الفیل متولد شد.[۲] مادر او «شفا» دختر عوف بن عبد بن حارث بود.[۳] نام او در زمان جاهلیت عبد عمرو و یا عبد الكعبه بوده و پیامبر نام او را به عبدالرحمن تغییر داد.[۴]
عبدالرحمن در زمان پیامبر
عبدالرحمن از اولین افرادی بود که مسلمان شد. او به دعوت ابوبکر اسلام آورد.[۵] عبدالرحمن را «مَن هاجَرَ الهِجرتَین؛ فردی که دو هجرت انجام داده دانسته‌اند: او به دستور پیامبر، همراه تعدادی از مسلمانان به حبشه هجرت کرد. پیش از هجرت پیامبر، به مکه بازگشت و به همراه مسلمانان به مدینه رفت.[۶] در مدینه، پیامبر میان مسلمانان پیمان برادری ایجاد کرد. برخی منابع پیمان برادری عبدالرحمن را با عثمان[۷] و برخی دیگر با سعد بن ربیع دانسته‌اند.[۸]
اهل سنت، عبدالرحمن را جزو عشره مبشره می‌دانند که پیامبر به آن‌ها وعده بهشت داد.[۹]
شرکت در غزوات و سریه دُومَة الْجَنْدَل
عبدالرحمن در تمام غزوات پیامبر اسلام شرکت کرد.[۱۰] او در جنگ اُحد از افرادی بود که فرار نکرد و همراه پیامبر و تعداد اندکی از صحابه در میدان جنگ باقی ماند.[۱۱] او در این جنگ، جراحات بسیاری برداشت که برخی از آن‌ها سبب لنگ شدن او شد.[۱۲] علاوه بر غزوات، عبدالرحمن به سریه‌ای نیز فرستاده شد. این سریه در منطقه دومه الجندل بود و با پذیرش اسلام توسط طرف مقابل، بدون درگیری پایان یافت.[۱۳] این سریه به سریه عبدالرحمن بن عوف نیز معروف است.[۱۴]
اقتداء پیامبر در نماز صبح به عبدالرحمن
منابع اهل‌سنت از مغیرة بن شعبه نقل کرده‌اند: «(در راه یکی از جنگ‌ها) رسول خدا(ص) برای قضای حاجت از افراد سپاه دور شد. ...[پس از قضای حاجت] آب ریختم و پیامبر وضو گرفت. ...هنگامی که برگشتیم، دیدیم عبدالرحمن بن عوف رکعت اوّل را [در حالی‌که امام جماعت بود] خوانده بود و زمانی که متوجه حضور پیامبر(ص) شد، خواست به عقب برگردد که پیامبر اشاره فرمود که در جای خود بماند و سپس پشت سر او یک رکعت نماز گزارد. زمانی که مردم و عبدالرحمن سلام دادند، پیامبر برخاسته و رکعت دیگر را خواند و سلام داد.[۱۵]
برخی از علمای شیعه، این روایت را به جهت وجود اشکالات متعدد، رد کرده‌اند.[۱۶]
عبدالرحمن پس از رحلت پیامبر
|
اعضای شورای شش نفره | |
| برای تعیین خلیفه سوم | |
|
امام علی (ع) |
|
عبدالرحمن پس از رحلت پیامبر اسلام، در سقیفه حضور داشت.[۱۷] او در برخی وقایع دیگر نیز حضور داشت و گاه مسئولیت‌هایی بر عهده او گذاشته می‌شد.[۱۸] با همه این احوال مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نقش عبدالرحمن پس از پیامبر، حضور در شورای شش نفره پس از مرگ خلیفه دوم بود.
شورای شش نفره
شورای شش نفره، شورایی بود که عمر بن خطاب، برای انتخاب خلیفه بعدی تعیین کرد. به دستور عمر، خلیفه بعدی باید توسط افراد شورا انتخاب می‌شد. خلیفه دوم علاوه بر عضو کردن عبدالرحمن در این شورا، به او این اختیار را داد که اگر این شورا در دو گروه سه نفره، نظر متفاوتی داشتند، رأی گروهی پذیرفته شود که عبدالرحمان در آن است.[۱۹] در نهایت عبدالرحمن از همین امتیاز خود استفاده کرده و عثمان را خلیفه مسلمانان کرد.
عبدالرحمن و عثمان
عبدالرحمن فرد اصلی در خلیفه شدن عثمان بود. اما براساس منابع تاریخی پس از عملکرد عثمان، از انتخاب خود پشیمان شد:
- پس از آنکه ابوذر توسط عثمان به ربذه تبعید شد و در آنجا فوت کرد، علی(ع) به عبدالرحمن چنین گفت: «این نتیجه عمل تو است (که عثمان را انتخاب کردی) عبدالرحمن پاسخ داد، اگر می‌خواهی شمشیرمان را بگیریم (و بر علیه او قیام کنیم) او(عثمان) آن‌چه به او داده بودم را از بین برد.[۲۰]
- عبدالرحمن قسم یاد کرد که هرگز با عثمان سخن نگوید.[۲۱]
- عبدالرحمن وصيت كرد كه عثمان بر او نماز نخواند.[۲۲]
ثروت
عبدالرحمن دارای ثروت بسیاری بود که از راه تجارت به دست آورد.[۲۳] منابع تاریخی، روایات بسیاری در ثروت زیاد عبدالرحمن نقل کرده‌اند:
- عبدالرحمن وصیت کرد یک باغ که به قیمت چهارصد هزار سکه خریده بود را به همسران پیامبر بدهند.[۲۴]
- وصیت کرد به هر یک از شرکت کنندگان در جنگ بدر که زنده بودند (حدود صد نفر) چهارصد سکه داده شود.[۲۵]
- عبدالرحمن به پیش ام‌سلمه رفت و گفت: ای ام المومنین، می‌ترسم زیادی اموالم مرا نابود کند. ام‌سلمه: انفاق کن.[۲۶]
وفات
عبدالرحمن درسال سی و دو هجری [۲۷] یا سال سی و یک در زمان خلافت عثمان، فوت کرد و در بقیع دفن شد.[۲۸] در مورد فردی که بر او نماز خواند، میان منابع اختلاف وجود دارد.[۲۹]
پانویس
منابع
- ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، دار الفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق.
- ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
- ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: البجاوی، علی محمد، دار الجیل، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، دار طوق النجاة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق: تدمری، عمر عبد السلام، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
- سجستانی، أبو داود سلیمان بن أشعث، سنن ابی‌داود، محقق: عبد الحمید، محمد محیی الدین، المکتبة العصریة، صیدا، بیروت، بی‌تا.
- صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم، دارالحدیث، قم، ۱۴۲۶ق.
- قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلی رسول الله(ص)(صحیح مسلم)، محقق: عبدالباقی، محمد فؤاد، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
- مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، بور سعید، بی‌تا.
- واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق: مارسدن جونس، مؤسسة الأعلمی، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۰۹ق.
- یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا.
- ↑ ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.
- ↑ ذهبی، تاريخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۱.
- ↑ ابن أثیر، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۷۶.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ مقدسی، البدء و التاريخ، بی‌تا، ج۴، ص۱۴۵.
- ↑ ابن عبدالبر،الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۸۴۴.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۰۹.
- ↑ بخاری، صحیح بخاری،۱۴۲۲، ج۳، ص۵۲
- ↑ سجستانی، سنن ابی‌داود، ج۴، ص۲۱۱.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ۱۴۱۸، ج۳، ص۹۵.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۸.
- ↑ ذهبی، تاريخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۲.
- ↑ واقدی، المغازى، ۱۴۰۹، ج۲، ص۵۶۰.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۷۸.
- ↑ قشیری نیشابوری، صحیح مسلم، ج۱، ص۳۱۷.
- ↑ جعفر مرتضی عاملی،الصحیح من سیره النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۲۹، ص۳۱۳-۳۱۶.
- ↑ یعقوبی، تاريخ اليعقوبى، ج۲، ص۱۲۳.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الكبرى، ۱۴۱۸، ج۳، ص۹۹.
- ↑ سیوطی، تاریخ خلفا، ص ۱۲۹ ۱۳۷.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۶.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۷.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۴۶.
- ↑ ذهبی، تاريخ الإسلام، ۱۴۰۹، ج۳، ص۳۹۳.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۹.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۱۹.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۷۸.
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۰۴.
- ↑ ابن عبدالبر،الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۸۵۰.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدى، ۱۴۱۴، ج۱۱، ص۳۲۱.