حدیقة الشیعة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز ←منابع |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتاب حدیقه الشیعه.jpg|180px|بندانگشتی|کتاب حدیقه الشیعه]] | [[پرونده:کتاب حدیقه الشیعه.jpg|180px|بندانگشتی|کتاب حدیقه الشیعه]] | ||
'''حَدیقَةُ الشّیعه''' کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته مقدس اردبیلی درباره امامت و فضائل ائمه اطهار | '''حَدیقَةُ الشّیعه''' کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته [[مقدس اردبیلی]] درباره امامت و فضائل [[ائمه اطهار]](ع). اردبیلی در این اثر با قلمی ساده و روان و با دلائل عقلی و نقلی بر [[امامت]] ائمه اطهار تأکید می‌کند. برخی انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی را به دلایل متعدد نمی‌پذیرند. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
'''احمد بن محمد اردبیلی،''' <small>(درگذشته ۹۹۳ق)</small> معروف به '''مقدس و محقق اردبیلی''' از [[فقه|فقهای]] [[امامیه]] در قرن دهم [[قمری]] و از معاصران [[شیخ بهایی]]. مقدس اردبیلی در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]] تبحر داشت و [[حوزه علمیه نجف]] در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت. | '''احمد بن محمد اردبیلی،''' <small>(درگذشته ۹۹۳ق)</small> معروف به '''مقدس و محقق اردبیلی''' از [[فقه|فقهای]] [[امامیه]] در قرن دهم [[قمری]] و از معاصران [[شیخ بهایی]]. مقدس اردبیلی در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]] تبحر داشت و [[حوزه علمیه نجف]] در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت. | ||
== | == نامهای کتاب == | ||
این کتاب دارای | این کتاب دارای نسخه‌های فراوانی بوده و در فهرستها با نامهای مختلفی یاد شده است: | ||
* | *''حدیقة الشیعه فی تفصیل احوال النبی(ص) و الائمة''، | ||
*حدیقة الشیعه فی | *''حدیقة الشیعه فی اُصول الدّین''، | ||
* | *''زُبدةُ الشیعه فی تفصیل احوال النبی و الائمه''،<ref>حدیقه الشیعه، ج۱، ص۳۲و۳۳.</ref> | ||
*آقا بزرگ در الذریعه، آن را امامت معرفی | *آقا بزرگ در الذریعه، آن را «''امامت''» معرفی می‌کند.<ref>الذریعه، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ||
== صحت انتساب یا عدم انتساب == | == صحت انتساب یا عدم انتساب == | ||
درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است. | درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است. | ||
* دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از مقدس اردبیلی است. | * دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از مقدس اردبیلی است. | ||
* دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سالهای | * دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سالهای ۹۹۳ق تا ۱۰۵۸ق احادیث ضعیفی در کتاب گنجانیده شده و نهایتا توسط مُعِزُّالدین اردستانی با کم و زیاد کردن و تفاوتهایی با نام کاشف الحق مشهور گشت.<ref>علی اکبر زمانی نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی.</ref> دیگر مخالفان انتساب معتقدند این کتاب همان کاشف الحق ملا معز اردستانی است که با الحاق مذمت و نکوهش [[صوفیه]] توانسته‌اند تبلیغات وسیع خود علیه این فرقه را به مقدس اردبیلی منتسب کنند. همچنین وجود پاره‌ای از روایات ضعیف و تکفیر عرفا و مخالفت با وحدت وجود دلیلی بر عدم انتساب ذکر کرده‌اند. | ||
* | *عده‌ای معتقدند کتاب از مقدس است اما بخش صوفیه آن ار دیگران به کتاب افزوده‌اند. برخی از طرفداران صحت انتساب حدیقه به مقدس اردبیلی برای اثبات مدعای خود دلائل و شواهدی ارائه داده‌اند که عمده آن ارجاعات اردبیلی به کتب متعدد و مشهور خود می‌باشد.<ref>علی اکبر زمانی نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی.</ref> | ||
* | *عده‌ای دیگر این کتاب را نه از اردبیلی دانسته‌اند و نه از اردستانی؛ بلکه گفته‌اند یکی از شاگردان [[علامه مجلسی]] آن را نوشته است؛ زیرا مجلسی آن را از تألیفات اردبیلی ذکر نکرده و دیگر اینکه بعید است عالمی مانند اردبیلی بطور نسنجیده بیان کند.<ref>علی اکبر زمانی نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی.</ref> | ||
برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی | برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی می‌دانند. | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
این کتاب در دو جلد درباره زندگانی رسول خدا و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است | این کتاب در دو جلد درباره زندگانی رسول خدا و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است. | ||
*جلد اول در شرح زندگانی پیامبر اکرم(ص) که هیچ اطلاعی از آن نبوده و | *'''جلد اول''': در شرح زندگانی [[پیامبر اکرم]](ص) که هیچ اطلاعی از آن نبوده و نسخه‌ای از آن موجود نیست. | ||
* جلد دوم در اثبات امامت و زندگانی امامان شیعه | * '''جلد دوم''': در اثبات امامت و زندگانی [[امامان شیعه]]. | ||
== شهرت کتاب == | == شهرت کتاب == | ||
علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن انتساب آن به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که فردی وارسته و محبوب در میان عامه و خاصه بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب | علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن انتساب آن به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که فردی وارسته و محبوب در میان [[عامه]] و [[خاصه]] بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب بی‌تأثیر نبوده است. | ||
==نسخه‌شناسی و چاپ== | |||
*قدیمی‌ترین نسخه در کتابخانه لُس آنجلس آمریکا به سال ۱۰۷۴ق. | |||
*نسخه‌ای ناقص از قرن دهم قمری در [[کتابخانه مجلس شورای اسلامی]]. | |||
*نسخه خطی [[کتابخانه وزیری یزد]] به سال ۱۰۹۴ق. | |||
*نسخه خطی [[کتابخانه ملی]] به سال ۱۰۹۸ با خط مسلم بن حکیم حیدری. | |||
*نسخه خطی [[کتابخانه آیت الله گلپایگانی]] به سال ۱۱۱۶ق به خط اسد محمد. | |||
*نسخه چاپ سنگی سال ۱۲۶۰ق. | |||
این کتاب، توسط انتشارات انصاریان در [[قم]] چاپ گردیده که چندین بار تجدید چاپ شده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/10730 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref> | |||
== پانویس== | == پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*اردبیلی، احمد بن محمد، حدیقة الشیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۳ش. | |||
*تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | |||
*زمانی نژاد،علی اکبر، کتابشناسی محقق اردبیلی، آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۷۵. | |||
{{کتاب های کلامی شیعه}} | {{کتاب های کلامی شیعه}} | ||
نسخهٔ ۱۰ آوریل ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۴۸
حَدیقَةُ الشّیعه کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته مقدس اردبیلی درباره امامت و فضائل ائمه اطهار(ع). اردبیلی در این اثر با قلمی ساده و روان و با دلائل عقلی و نقلی بر امامت ائمه اطهار تأکید می‌کند. برخی انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی را به دلایل متعدد نمی‌پذیرند.
درباره مؤلف
احمد بن محمد اردبیلی، (درگذشته ۹۹۳ق) معروف به مقدس و محقق اردبیلی از فقهای امامیه در قرن دهم قمری و از معاصران شیخ بهایی. مقدس اردبیلی در علوم عقلی و نقلی تبحر داشت و حوزه علمیه نجف در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت.
نامهای کتاب
این کتاب دارای نسخه‌های فراوانی بوده و در فهرستها با نامهای مختلفی یاد شده است:
- حدیقة الشیعه فی تفصیل احوال النبی(ص) و الائمة،
- حدیقة الشیعه فی اُصول الدّین،
- زُبدةُ الشیعه فی تفصیل احوال النبی و الائمه،[۱]
- آقا بزرگ در الذریعه، آن را «امامت» معرفی می‌کند.[۲]
صحت انتساب یا عدم انتساب
درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است.
- دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از مقدس اردبیلی است.
- دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سالهای ۹۹۳ق تا ۱۰۵۸ق احادیث ضعیفی در کتاب گنجانیده شده و نهایتا توسط مُعِزُّالدین اردستانی با کم و زیاد کردن و تفاوتهایی با نام کاشف الحق مشهور گشت.[۳] دیگر مخالفان انتساب معتقدند این کتاب همان کاشف الحق ملا معز اردستانی است که با الحاق مذمت و نکوهش صوفیه توانسته‌اند تبلیغات وسیع خود علیه این فرقه را به مقدس اردبیلی منتسب کنند. همچنین وجود پاره‌ای از روایات ضعیف و تکفیر عرفا و مخالفت با وحدت وجود دلیلی بر عدم انتساب ذکر کرده‌اند.
- عده‌ای معتقدند کتاب از مقدس است اما بخش صوفیه آن ار دیگران به کتاب افزوده‌اند. برخی از طرفداران صحت انتساب حدیقه به مقدس اردبیلی برای اثبات مدعای خود دلائل و شواهدی ارائه داده‌اند که عمده آن ارجاعات اردبیلی به کتب متعدد و مشهور خود می‌باشد.[۴]
- عده‌ای دیگر این کتاب را نه از اردبیلی دانسته‌اند و نه از اردستانی؛ بلکه گفته‌اند یکی از شاگردان علامه مجلسی آن را نوشته است؛ زیرا مجلسی آن را از تألیفات اردبیلی ذکر نکرده و دیگر اینکه بعید است عالمی مانند اردبیلی بطور نسنجیده بیان کند.[۵]
برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی می‌دانند.
محتوای کتاب
این کتاب در دو جلد درباره زندگانی رسول خدا و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است.
- جلد اول: در شرح زندگانی پیامبر اکرم(ص) که هیچ اطلاعی از آن نبوده و نسخه‌ای از آن موجود نیست.
- جلد دوم: در اثبات امامت و زندگانی امامان شیعه.
شهرت کتاب
علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن انتساب آن به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که فردی وارسته و محبوب در میان عامه و خاصه بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب بی‌تأثیر نبوده است.
نسخه‌شناسی و چاپ
- قدیمی‌ترین نسخه در کتابخانه لُس آنجلس آمریکا به سال ۱۰۷۴ق.
- نسخه‌ای ناقص از قرن دهم قمری در کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
- نسخه خطی کتابخانه وزیری یزد به سال ۱۰۹۴ق.
- نسخه خطی کتابخانه ملی به سال ۱۰۹۸ با خط مسلم بن حکیم حیدری.
- نسخه خطی کتابخانه آیت الله گلپایگانی به سال ۱۱۱۶ق به خط اسد محمد.
- نسخه چاپ سنگی سال ۱۲۶۰ق.
این کتاب، توسط انتشارات انصاریان در قم چاپ گردیده که چندین بار تجدید چاپ شده است.[۶]
پانویس
الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود
منابع
- اردبیلی، احمد بن محمد، حدیقة الشیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۳ش.
- تهرانی، آقابزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
- زمانی نژاد،علی اکبر، کتابشناسی محقق اردبیلی، آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۷۵.