خاصه
خاصّه اصطلاحی است برای اشاره به شیعه در برابر اصطلاح عامه که به اهل سنت اشاره دارد.[۱]
علت نامگذاری اهل سنت به عامه آن است که در دوران زندگی امامان شیعه (سه قرن اول قمری) اهل سنت حاکم بودند و همه امکانات علمی و حکومتی و قضائی در اختیار آنان بود.[۲] تعبیر «عامه» درباره اهل سنت در احادیث امامان شیعه نیز به کار رفته است.[۳] به عنوان نمونه در مقبوله عمر بن حنظلة از امام صادق(ع) از این تعبیر استفاده شده است.[۴]
به گفته سید محسن امین وجه نامگذاری «شیعه» به «خاصه» این است که اولاً شیعیان خودشان را برای نامیده شدن به نام اهل سنت سزاوارتر از دیگران می‌دانند، و ثانیاً شیعیان در میان عموم گروه‌های بسیار مسلمانان، گروهی خاص‌اند.[۵]
در مباحث مربوط به سند احادیث، اگر راویان حدیث از اهل سنت باشند گفته می‌شود که از «طرق عامه» به ما رسیده است و اگر راویان حدیث شیعه باشند از تعبیر «طرق خاصه» استفاده می‌شود.[۶]
پانویس
منابع
- امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تحقیق سید حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۸م.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۶۹ش.
- محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، نشر معروف، قم، ۱۳۹۲ش.