پرش به محتوا

دفن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:دفن میت.jpg|بندانگشتی|تصویری از دفن میت]]
[[پرونده:دفن میت.jpg|بندانگشتی|تصویری از دفن میت]]
'''دَفْن''' به معنای به خاک‌سپردن میت است. دفن میت از [[واجب کفایی|واجبات کفایی]] است که باید پس از [[غسل|غُسل]]، [[کفن]] و خواندن [[نماز میت]] انجام شود.
'''دَفْن''' به معنای به خاک‌سپردن میت است. دفن میت از [[واجب کفایی|واجبات کفایی]] است که باید پس از [[غسل|غُسل]]، [[کفن]] و خواندن [[نماز میت]] انجام شود.
==جایگاه==
==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
دَفن میت قراردادن میت در قبر به گونه‌ای که از درندگان امان باشد همچنین بوی آن زندگان را اذیت نکند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> از دفن میت در بخش احکام اموات یا کتاب الجنائز کتاب‌های فقهی و حدیثی بحث می‌شود.<ref> برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱۱-۲۶۴؛ طوسی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> دفن اموات از [[واجبات کفایی]] است.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۲.</ref> و نیاز به [[قصد قربت]] ندارند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ۱۱۴، ص۲۴.</ref>
دَفن میت قراردادن میت در قبر به گونه‌ای است که از درندگان امان باشد همچنین بوی آن زندگان را اذیت نکند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> از دفن میت در بخش احکام اموات رساله‌های توضیح‌المسائل یا کتاب الجنائز کتاب‌های فقهی و حدیثی<ref> برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱۱-۲۶۴؛ طوسی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۷۴.</ref> بحث می‌شود.
 
== حکم فقهی==
[[وجوب]] خاک‌سپاری میت، مستند به آیات [[قرآن]]،<ref> نگاه کنید به سوره مائده: آیه ۳۱؛ سوره مرسلات، آيات ۲۵-۲۶؛ سوره عبس، آيه ۲۱ </ref> [[سنت|سنّت]] [[ائمه(ع)|معصومان(ع)]]، سیره مسلمانان و [[اجماع]] فقهاست.<ref> رجوع کنید به نجفی، ج۴، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>
دفن اموات از [[واجبات کفایی]] است.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۳۲.</ref> و نیاز به [[قصد قربت]] ندارند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ۱۱۴، ص۲۴.</ref> [[وجوب]] آن مستند به آیات [[قرآن]]،<ref> نگاه کنید به سوره مائده: آیه ۳۱؛ سوره مرسلات، آيات ۲۵-۲۶؛ سوره عبس، آيه ۲۱ </ref> [[سنت|سنّت]]، سیره مسلمانان و [[اجماع]] فقهاست.<ref> رجوع کنید به نجفی، ج۴، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>
{{معاد-عمودی}}
{{معاد-عمودی}}
==مقدمات ==
به فتوای فقهای امامیه، [[غسل میت|غسل]]، [[حنوط|تحنیط]] (مالیدن کافور بر [[اعضای سجده|مواضع سجود]])، [[کفن]] کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نجفی، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.</ref>  
به فتوای فقهای امامیه، [[غسل میت|غسل]]، [[حنوط|تحنیط]] (مالیدن کافور بر [[اعضای سجده|مواضع سجود]])، [[کفن]] کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نجفی، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.</ref>  
==فلسفه==
==فلسفه==
در احادیث، حکمت دفن، اموری چون رعایت حرمت جنازه، آشکار نشدن فساد جسد برای مردم، پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی و جلوگیری از ملامت دشمنان و اندوه دوستان بیان شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۱.</ref>
در احادیث، حکمت دفن، اموری چون رعایت حرمت جنازه، آشکار نشدن فساد جسد برای مردم، پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی و جلوگیری از ملامت دشمنان و اندوه دوستان بیان شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۱.</ref>
== آداب ==
== آداب و احکام ==
در منابع فقهی برای دفن میت آدابی ذکر شده است. از جمله  
در منابع فقهی برای دفن میت آدابی ذکر شده است. از جمله  
*خواندن [[نماز وحشت]]  
*خواندن [[نماز وحشت]]  
خط ۲۱: خط ۲۰:
* دفن مسلمان در قبرستان کافران جایز نیست.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* دفن مسلمان در قبرستان کافران جایز نیست.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* در دفن میت باید از ولی او اجازه گرفت.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
* در دفن میت باید از ولی او اجازه گرفت.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۵.</ref>
*فقهای [[امامیه]] انتقال دادن میت را قبل از دفن به [[مشاهد مشرفه|مشاهِد مُشَرّفه]] مستحب دانسته‌اند، اما درباره جایز بودن انتقال پس از دفن آرای یکسانی ندارند؛ هر چند بیشتر آنان حکم به جواز و [[استحباب]] انتقال داده‌اند.<ref> نگاه کنید به غروی تبریزی، ج۹، ص۳۳۱-۳۴۱.</ref> در فرض امانت گذاشتن جسد، رعایت شرایط معتبر در دفن لازم است و گفته شده برای جلوگیری از هتک حرمت میت در هنگام این انتقال، بهتر است وی با تابوت در قبر نهاده شود.<ref> نگاه کنید به غروی تبریزی، ج۹، ص۳۶۳؛ امام خمینی، ج۱، ص۸۳؛ سیستانی، ج۱، ص۱۱۵.</ref>
*فقهای [[امامیه]] انتقال دادن میت را قبل از دفن به [[مشاهد مشرفه|مشاهِد مُشَرّفه]] مستحب دانسته‌اند، اما درباره جایز بودن انتقال پس از دفن آرای یکسانی ندارند؛ هر چند بیشتر آنان حکم به جواز و [[استحباب]] انتقال داده‌اند.<ref> نگاه کنید به غروی تبریزی، ج۹، ص۳۳۱-۳۴۱.</ref> در فرض امانت گذاشتن جسد، رعایت شرایط معتبر در دفن لازم است و گفته شده برای جلوگیری از هتک حرمت میت در هنگام این انتقال، بهتر است وی با تابوت در قبر نهاده شود.<ref> نگاه کنید به امام خمینی، ج۱، ص۸۳؛ سیستانی، ج۱، ص۱۱۵.</ref>
*'''حرام بودن نبش قبر:''' فقهای شیعه نبش قبر را [[حرام]] می‌دانند. البته در صورتی که میت در مکان یا کفن غصبی، بدون غسل و کفن، صحیح انجام نشدن غسل و کفن، متوقف بودن حقی بر رؤیت جسد و دفن میت در مکان‌هایی که موجب هتک حرمت اوست(مانند دفن مسلمان در قبرستان [[کافر|کفار]]) نبش قبر او جایز است.<ref> نجفی، ج۴، ص۳۵۳-۳۵۹؛ غروی تبریزی، ج۹، ص۳۴۹-۳۶۵.</ref>  
*'''حرام بودن نبش قبر:''' فقهای شیعه نبش قبر را [[حرام]] می‌دانند. البته در صورتی که میت در مکان یا کفن غصبی، بدون غسل و کفن، صحیح انجام نشدن غسل و کفن، متوقف بودن حقی بر رؤیت جسد و دفن میت در مکان‌هایی که موجب هتک حرمت اوست(مانند دفن مسلمان در قبرستان [[کافر|کفار]]) نبش قبر او جایز است.<ref> نجفی، ج۴، ص۳۵۳-۳۵۹.</ref>  
*چنانچه شخصی در دریا بمیرد و جسدش تا رسیدن به خشکی فاسد شود، جسدش پس از غسل، تکفین و خواندن نماز میت با آداب خاصی به دریا افکنده می‌شود. همچنین در صورتی که خطر نبش قبر او از سوی دشمن وجود داشته باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>
*چنانچه شخصی در دریا بمیرد و جسدش تا رسیدن به خشکی فاسد شود، جسدش پس از غسل، تکفین و خواندن نماز میت با آداب خاصی به دریا افکنده می‌شود. همچنین در صورتی که خطر نبش قبر او از سوی دشمن وجود داشته باشد.<ref> طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۲۹: خط ۲۸:
{{منابع}}
{{منابع}}
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
 
* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیلة، قم، ۱۳۶۳ش.
* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیلة، قم ۱۳۶۳ش.
* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترةالطاهرة، قم، ۱۳۶۳-۱۳۶۷ش.
* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترةالطاهرة، قم ۱۳۶۳-۱۳۶۷ش.
* حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۰۹ق.
* حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسه آل‌البیت، ۱۴۰۹ق.
* سیستانی، سید علی، منهاج‌الصالحین، قم ۱۴۱۴-۱۴۱۶ق.
* سیستانی، سید علی، منهاج‌الصالحین، قم، ۱۴۱۴-۱۴۱۶ق.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروةالوثقی، بیروت ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
* طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروةالوثقی، بیروت، ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیة، حاشیه‌نویس محمدتقی کشفی، محمدباقر محمودی، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیة، حاشیه‌نویس محمدتقی کشفی، محمدباقر محمودی، تهران، المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریه، ۱۳۸۷ق.
* غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح‌العروة الوثقی: الطهارة، تقریرات درس آیت‌اللّه خویی، در موسوعة الامام الخوئی، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م.
* غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح‌العروة الوثقی: الطهارة، تقریرات درس آیت‌اللّه خویی، در موسوعة الامام الخوئی، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م.
* قرآن.
* قرآن.
* نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ عباس قوچانی، بیروت، ۱۹۸۱م.
* نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ عباس قوچانی، بیروت، ۱۹۸۱م.
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، قم ۱۴۱۵ق.{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==