حدیقة الشیعة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
Ali.jafari (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''حَدیقَةُ الشّیعه''' کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته [[مقدس اردبیلی]] (درگذشته ۹۹۳ق) درباره [[امامت]] و فضائل [[ائمه اطهار(ع)]] است. اردبیلی در این اثر، با قلمی ساده و روان و با دلائل عقلی و نقلی بر [[امامت]] ائمه اطهار(ع) تأکید می‌کند. برخی انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی را به دلایل متعدد نمی‌پذیرند. | '''حَدیقَةُ الشّیعه''' کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته [[مقدس اردبیلی]] (درگذشته ۹۹۳ق) درباره [[امامت]] و فضائل [[ائمه اطهار(ع)]] است. اردبیلی در این اثر، با قلمی ساده و روان و با دلائل عقلی و نقلی بر [[امامت]] ائمه اطهار(ع) تأکید می‌کند. برخی انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی را به دلایل متعدد نمی‌پذیرند. | ||
== درباره مؤلف == | ==درباره مؤلف== | ||
{{اصلی|مقدس اردبیلی}} | {{اصلی|مقدس اردبیلی}} | ||
'''احمد بن محمد اردبیلی،''' معروف به '''مقدس و محقق اردبیلی''' از [[فقه|فقهای]] [[امامیه]] در قرن دهم [[قمری]] و از معاصران [[شیخ بهایی]]. مقدس اردبیلی در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]] تبحر داشت و [[حوزه علمیه نجف]] در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت. | '''احمد بن محمد اردبیلی،''' معروف به '''مقدس و محقق اردبیلی''' از [[فقه|فقهای]] [[امامیه]] در قرن دهم [[قمری]] و از معاصران [[شیخ بهایی]]. مقدس اردبیلی در [[علوم عقلی]] و [[علوم نقلی|نقلی]] تبحر داشت و [[حوزه علمیه نجف]] در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت. | ||
== نام‌ها== | ==نام‌ها== | ||
این کتاب دارای نسخه‌های فراوانی بوده و در فهرست‌ها با نام‌های مختلفی یاد شده است: | این کتاب دارای نسخه‌های فراوانی بوده و در فهرست‌ها با نام‌های مختلفی یاد شده است: | ||
*''حدیقة الشیعه فی تفصیل احوال النبی(ص) و الائمة''، | *''حدیقة الشیعه فی تفصیل احوال النبی(ص) و الائمة''، | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
*آقا بزرگ در الذریعه، آن را «''امامت''» معرفی می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | *آقا بزرگ در الذریعه، آن را «''امامت''» معرفی می‌کند.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۲، ص۳۲۲.</ref> | ||
== صحت انتساب یا عدم انتساب == | ==صحت انتساب یا عدم انتساب== | ||
درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است. | درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است. | ||
* دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از [[مقدس اردبیلی]] است. | *دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از [[مقدس اردبیلی]] است. | ||
* دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سال‌های ۹۹۳ق تا ۱۰۵۸ق احادیث ضعیفی در کتاب گنجانیده شده و در آخر توسط مُعِزُّالدین اردستانی با کم و زیاد کردن و تفاوتهایی با نام کاشف الحق مشهور گشت.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> دیگر مخالفان انتساب معتقدند این کتاب همان کاشف الحق ملا معز اردستانی است که با الحاق مذمت و نکوهش [[صوفیه]] توانسته‌اند تبلیغات وسیع خود علیه این فرقه را به مقدس اردبیلی منتسب کنند. همچنین وجود پاره‌ای از روایات ضعیف و [[تکفیر]] عرفا و | *دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سال‌های ۹۹۳ق تا ۱۰۵۸ق احادیث ضعیفی در کتاب گنجانیده شده و در آخر توسط مُعِزُّالدین اردستانی با کم و زیاد کردن و تفاوتهایی با نام کاشف الحق مشهور گشت.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> دیگر مخالفان انتساب معتقدند این کتاب همان کاشف الحق ملا معز اردستانی است که با الحاق مذمت و نکوهش [[صوفیه]] توانسته‌اند تبلیغات وسیع خود علیه این فرقه را به مقدس اردبیلی منتسب کنند. همچنین وجود پاره‌ای از روایات ضعیف و [[تکفیر]] عرفا و معتقدان به [[وحدت وجود]] را دلیلی بر عدم انتساب ذکر کرده‌اند. | ||
*عده‌ای معتقدند کتاب از مقدس است اما بخش صوفیه آن را دیگران به کتاب افزوده‌اند. برخی از طرفداران صحت انتساب حدیقه به مقدس اردبیلی برای اثبات مدعای خود دلایل و شواهدی ارایه داده‌اند که عمده آن ارجاعات اردبیلی به کتب متعدد و مشهور خود است.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> | *عده‌ای معتقدند کتاب از مقدس است اما بخش صوفیه آن را دیگران به کتاب افزوده‌اند. برخی از طرفداران صحت انتساب حدیقه به مقدس اردبیلی برای اثبات مدعای خود دلایل و شواهدی ارایه داده‌اند که عمده آن ارجاعات اردبیلی به کتب متعدد و مشهور خود است.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> | ||
*عده‌ای دیگر این کتاب را نه از اردبیلی دانسته‌اند و نه از اردستانی؛ بلکه گفته‌اند یکی از شاگردان [[علامه مجلسی]] آن را نوشته است؛ زیرا مجلسی آن را از تألیفات اردبیلی ذکر نکرده و دیگر اینکه بعید است عالمی مانند اردبیلی سخنان نسنجیده‌ای بیان کرده باشد.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> | *عده‌ای دیگر این کتاب را نه از اردبیلی دانسته‌اند و نه از اردستانی؛ بلکه گفته‌اند یکی از شاگردان [[علامه مجلسی]] آن را نوشته است؛ زیرا مجلسی آن را از تألیفات اردبیلی ذکر نکرده و دیگر اینکه بعید است عالمی مانند اردبیلی سخنان نسنجیده‌ای بیان کرده باشد.<ref>زمانی‌نژاد، کتابشناسی محقق اردبیلی، ۱۳۷۵ش.</ref> | ||
برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی می‌دانند. | برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی می‌دانند. | ||
== محتوا== | ==محتوا== | ||
این کتاب در دو جلد درباره زندگانی [[رسول خدا]] و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است. | این کتاب در دو جلد درباره زندگانی [[رسول خدا]] و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است. | ||
*'''جلد اول''': در شرح زندگانی [[پیامبر اکرم(ص)]] که هیچ اطلاعی از آن نبوده و نسخه‌ای از آن موجود نیست. | *'''جلد اول''': در شرح زندگانی [[پیامبر اکرم(ص)]] که هیچ اطلاعی از آن نبوده و نسخه‌ای از آن موجود نیست. | ||
* '''جلد دوم''': در اثبات امامت و زندگانی [[امامان شیعه]]. | *'''جلد دوم''': در اثبات امامت و زندگانی [[امامان شیعه]]. | ||
== شهرت کتاب == | ==شهرت کتاب== | ||
علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن، انتساب کتاب به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که در میان [[عامه]] و [[خاصه]] محبوب بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب بی‌تأثیر نبوده است. | علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن، انتساب کتاب به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که در میان [[عامه]] و [[خاصه]] محبوب بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب بی‌تأثیر نبوده است. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
این کتاب، توسط انتشارات انصاریان در [[قم]] چاپ گردیده که چندین بار تجدید چاپ شده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/10730 حدیقة الشیعة]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | این کتاب، توسط انتشارات انصاریان در [[قم]] چاپ گردیده که چندین بار تجدید چاپ شده است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/10730 حدیقة الشیعة]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*[http://www.ensani.ir/fa/content/51039/default.aspx صادق حسن‌زاده مراغه‌ای، بررسی حدیقة الشیعه، مجله آیینه پژوهش، شماره ۳۹، ۱۳۷۵، ص۵۶.] | *[http://www.ensani.ir/fa/content/51039/default.aspx صادق حسن‌زاده مراغه‌ای، بررسی حدیقة الشیعه، مجله آیینه پژوهش، شماره ۳۹، ۱۳۷۵، ص۵۶.] | ||
* [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4531/32576/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%A8-(%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D9%82%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%91%DB%8C%D8%B9%D9%87)-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C نادرستی انتساب (حدیقة الشیعه) به مقدس اردبیلی] | *[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/4531/32576/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%A8-(%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D9%82%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%91%DB%8C%D8%B9%D9%87)-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C نادرستی انتساب (حدیقة الشیعه) به مقدس اردبیلی] | ||
{{کتاب های کلامی شیعه}} | {{کتاب های کلامی شیعه}} | ||
نسخهٔ ۱۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۴
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | مقدس اردبیلی |
| موضوع | کلام |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | انصاریان |
حَدیقَةُ الشّیعه کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته مقدس اردبیلی (درگذشته ۹۹۳ق) درباره امامت و فضائل ائمه اطهار(ع) است. اردبیلی در این اثر، با قلمی ساده و روان و با دلائل عقلی و نقلی بر امامت ائمه اطهار(ع) تأکید می‌کند. برخی انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی را به دلایل متعدد نمی‌پذیرند.
درباره مؤلف
احمد بن محمد اردبیلی، معروف به مقدس و محقق اردبیلی از فقهای امامیه در قرن دهم قمری و از معاصران شیخ بهایی. مقدس اردبیلی در علوم عقلی و نقلی تبحر داشت و حوزه علمیه نجف در زمان ریاست او رونقی دوباره یافت.
نام‌ها
این کتاب دارای نسخه‌های فراوانی بوده و در فهرست‌ها با نام‌های مختلفی یاد شده است:
- حدیقة الشیعه فی تفصیل احوال النبی(ص) و الائمة،
- حدیقة الشیعه فی اُصول الدّین،
- زُبدةُ الشیعه فی تفصیل احوال النبی و الائمه،[۱]
- آقا بزرگ در الذریعه، آن را «امامت» معرفی می‌کند.[۲]
صحت انتساب یا عدم انتساب
درباره انتساب یا منتسب نبودن کتاب به مقدس اردبیلی چند دیدگاه مطرح است.
- دیدگاه موافقان که معتقدند حدیقة الشیعه از مقدس اردبیلی است.
- دیدگاه کسانی که معتقدند در میان سال‌های ۹۹۳ق تا ۱۰۵۸ق احادیث ضعیفی در کتاب گنجانیده شده و در آخر توسط مُعِزُّالدین اردستانی با کم و زیاد کردن و تفاوتهایی با نام کاشف الحق مشهور گشت.[۳] دیگر مخالفان انتساب معتقدند این کتاب همان کاشف الحق ملا معز اردستانی است که با الحاق مذمت و نکوهش صوفیه توانسته‌اند تبلیغات وسیع خود علیه این فرقه را به مقدس اردبیلی منتسب کنند. همچنین وجود پاره‌ای از روایات ضعیف و تکفیر عرفا و معتقدان به وحدت وجود را دلیلی بر عدم انتساب ذکر کرده‌اند.
- عده‌ای معتقدند کتاب از مقدس است اما بخش صوفیه آن را دیگران به کتاب افزوده‌اند. برخی از طرفداران صحت انتساب حدیقه به مقدس اردبیلی برای اثبات مدعای خود دلایل و شواهدی ارایه داده‌اند که عمده آن ارجاعات اردبیلی به کتب متعدد و مشهور خود است.[۴]
- عده‌ای دیگر این کتاب را نه از اردبیلی دانسته‌اند و نه از اردستانی؛ بلکه گفته‌اند یکی از شاگردان علامه مجلسی آن را نوشته است؛ زیرا مجلسی آن را از تألیفات اردبیلی ذکر نکرده و دیگر اینکه بعید است عالمی مانند اردبیلی سخنان نسنجیده‌ای بیان کرده باشد.[۵]
برخی نیز آن را نوشته شاگرد مقدس اردبیلی می‌دانند.
محتوا
این کتاب در دو جلد درباره زندگانی رسول خدا و در دفاع از حقانیت شیعه نوشته شده است.
- جلد اول: در شرح زندگانی پیامبر اکرم(ص) که هیچ اطلاعی از آن نبوده و نسخه‌ای از آن موجود نیست.
- جلد دوم: در اثبات امامت و زندگانی امامان شیعه.
شهرت کتاب
علت شهرت و مقبولیت حدیقة الشیعه در میان شیعیان غیر از ساده و سلیس بودن آن، انتساب کتاب به شخصیتی نظیر مقدس اردبیلی است که در میان عامه و خاصه محبوب بوده است. همچنین قسمت نکوهش صوفیه و ذکر مطاعن آنها در معروف ساختن کتاب بی‌تأثیر نبوده است.
نسخه‌شناسی و چاپ
- قدیمی‌ترین نسخه در کتابخانه لُس‌آنجلس آمریکا به سال ۱۰۷۴ق.
- نسخه‌ای ناقص از قرن دهم قمری در کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
- نسخه خطی کتابخانه وزیری یزد به سال ۱۰۹۴ق.
- نسخه خطی کتابخانه ملی در سال ۱۰۹۸ق با خط مسلم بن حکیم حیدری.
- نسخه خطی کتابخانه آیت‌الله گلپایگانی در سال ۱۱۱۶ق به خط اسد محمد.
- نسخه چاپ سنگی سال ۱۲۶۰ق.
این کتاب، توسط انتشارات انصاریان در قم چاپ گردیده که چندین بار تجدید چاپ شده است.[۶]
پانویس
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، بی‌تا.
- اردبیلی، احمد بن محمد، حدیقة الشیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۳ش.
- زمانی نژاد،علی اکبر، کتابشناسی محقق اردبیلی، آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۷۵.
پیوند به بیرون
- صادق حسن‌زاده مراغه‌ای، بررسی حدیقة الشیعه، مجله آیینه پژوهش، شماره ۳۹، ۱۳۷۵، ص۵۶.
- نادرستی انتساب (حدیقة الشیعه) به مقدس اردبیلی