دعای سی و چهارم صحیفه سجادیه
 نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ عبدالله یزدی، کتابت در شعبان ۱۱۰۲ قمری | |
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| موضوع | ستایش خداوند ستارالعیوب، عبرت گرفتن از پرده‌پوشی خدا |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون |
| منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
دعای سی و چهارم صحیفه سجادیه از دعاهای مأثور از امام سجاد(ع) که هنگام گرفتاری یا مشاهده گرفتاران و رسواشدگان در اثر گناه می‌خواند. در این دعا خدا به‌خاطر ستارالعیوب بودن، ستایش شده است و بر عبرت گرفتن از پرده‌پوشی خدا و توبه از گناهان تأکید شده است.
دعای سی و چهارم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
| نیایش |
|
آموزه‌ها
دعای سی و چهارم، از دعاهای صحیفه سجادیه که امام سجاد(ع) هنگام گرفتاری یا مشاهده حال گرفتاران و رسواشدگان در اثر گناه آن را می‌خواند.[۱] به گفته ممدوحی کرمانشاهی در شرح این دعا، هر حادثه‌ای برای مؤمن پندآموز است و مشاهده فرجام کار کسانی که دچار پیامد کردارهای زشت شده‌اند بیش از هر حادثه دیگری عبرت‌آموز است؛ زیرا این حوادث جلوه‌ای از واقعیت مکافات عمل و رابطه تکوین با تشریع و صحنه‌ای از قیامت را به نمایش می‌گذارد.[۲] آموزه‌های این دعا به شرح ذیل است:
- ستایش مخصوص خداوندِ پوشاننده گناهان
- ستارالعیوب بودن خدا مایه قوام زندگی اجتماعی
- اعتراف به ارتکاب گناه و پرده پوشی خداوند
- درخواست توبه و پیمودن راه ستوده (با کردار و گفتار نیک)
- درخواست مصونیت یافتن از غفلت و واگذار شدن به خود
- استفاده بجا از صفت ستاریت (عیب‌پوشی) توسط خدا
- عبرت‌گرفتن از پرده‌پوشی خدا
- توبه از گناهان
- شوق به خدا و پناه بردن به خدا از غفلت
- درود خدا بر ناب‌ترین مردم، محمد(ص) و اهل‌بیتش
- لزوم فرمان‌برداری از دستورات محمد (ص) و آل محمد (ع)[۳]
شرح‌ها
دعای سی و چهارم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی[۴] و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۵] به زبان فارسی شرح شده است.
دعای سی و چهارم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۶] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۷] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۸] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل‌الله[۹] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی[۱۰] و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری[۱۱] توضیح داده شده است.
متن و ترجمه دعای سی و چهارم صحیفه سجادیه
وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام إِذَا ابْتُلِی أَوْ رَأَی مُبْتَلًی بِفَضِیحَةٍ بِذَنْبٍ
اللَّهُمَّ لَک الْحَمْدُ عَلَی سِتْرِک بَعْدَ عِلْمِک، وَ مُعَافَاتِک بَعْدَ خُبْرِک، فَکلُّنَا قَدِ اقْتَرَفَ الْعَائِبَةَ فَلَمْ تَشْهَرْهُ، وَ ارْتَکبَ الْفَاحِشَةَ فَلَمْ تَفْضَحْهُ، وَ تَسَتَّرَ بِالْمَسَاوِئِ فَلَمْ تَدْلُلْ عَلَیهِ.
کمْ نَهْی لَک قَدْ أَتَینَاهُ، وَ أَمْرٍ قَدْ وَقَفْتَنَا عَلَیهِ فَتَعَدَّینَاهُ، وَ سَیئَةٍ اکتَسَبْنَاهَا، وَ خَطِیئَةٍ ارْتَکبْنَاهَا، کنْتَ الْمُطَّلِعَ عَلَیهَا دُونَ النَّاظِرِینَ، وَ الْقَادِرَ عَلَی إِعْلَانِهَا فَوْقَ الْقَادِرِینَ، کانَتْ عَافِیتُک لَنَا حِجَاباً دُونَ أَبْصَارِهِمْ، وَ رَدْماً دُونَ أَسْمَاعِهِمْ
فَاجْعَلْ مَا سَتَرْتَ مِنَ الْعَوْرَةِ، وَ أَخْفَیتَ مِنَ الدَّخِیلَةِ، وَاعِظاً لَنَا، وَ زَاجِراً عَنْ سُوءِ الْخُلُقِ، وَ اقْتِرَافِ الْخَطِیئَةِ، وَ سَعْیاً إِلَی التَّوْبَةِ الْمَاحِیةِ، وَ الطَّرِیقِ الْمَحْمُودَةِ
وَ قَرِّبِ الْوَقْتَ فِیهِ، وَ لَا تَسُمْنَا الْغَفْلَةَ عَنْک، إِنَّا إِلَیک رَاغِبُونَ، وَ مِنَ الذُّنُوبِ تَائِبُونَ.
دعای آن حضرت است هنگامی که گرفتار می‌شد یا کسی را به رسوایی گناه دچار می‌دید
خدایا! تو را سپاس بر پرده‌پوشی‌ات بعد از آگاهی‌ات و بر قدرتت پس از دانستنت. همهٔ ما مرتکب گناهان و معاصی شدیم و تو احدی از ما را بین مردم به گناه مشهور نکردی؛ و به کارهای زشت و ناپسند آلوده شدیم و تو یک نفر از ما را در برابر بندگانت رسوا نساختی. هر یک از ما خود را به پردهٔ زشتی و گناه پوشاند و تو احدی را بر زشتی‌ها و گناهانش راهنمایی نکردی.
چه بسیار نهی تو را به جا آوردیم و چه بسیار دستور تو را که گفتی نسبت به آن قیام کنیم و آن را انجام دهیم، ما از آن تجاوز کردیم؛ و چه بسیار زشتی‌هایی که به دست آوردیم و خطاهایی که مرتکب شدیم، در حالی که تو بر آن‌ها آگاه بودی نه بینندگان دیگر؛ و تو بر افشایش قدرت داشتی؛ قدرتی فوق همهٔ قدرتمندان؛ ولی عفو و چشم‌پوشی و نیرومندی‌ات برای ما در برابر دیده بینندگان پرده‌ای و در مقابل گوششان سدّی بود.
پس آنچه از زشتی‌ها بر ما پوشاندی و آنچه از علل فساد و تباهی از ما پنهان کردی، برای ما پند دهنده و بازدارندهٔ از بدخویی و نگاه‌دارندهٔ ارتکاب معصیت و سبب کوشش به سوی توبهٔ نابودکنندهٔ گناه و راه پسندیده، قرار ده.
و زمان قرار گرفتن در تمام این امور مثبت را نزدیک گردان و داغ غفلت از خود را به پیشانی ما نزن که ما به سوی تو مشتاقیم و از گناهان تائبیم.
پانویس
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه السجادیه، ۱۴۲۸ق، ص۴۲۵.
- ↑ ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۷۳.
- ↑ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۷۱–۱۷۹؛ شرح فرازهای دعای سی و چهارم از سایت عرفان.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۷۱–۱۷۹.
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۸۱–۸۳.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۵، ص۱۵۸–۱۷۳.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۲۵–۴۲۶.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۴۴۹–۴۵۲.
- ↑ فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۲۰۳–۲۰۸.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۷۲.
- ↑ جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۸۲–۱۸۳.
منابع
- جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون