این مقاله دربارهٔ فهرستی از کنیه‌ها و لقب‌های امام هادی(ع) است. برای آشنایی با شخصیت امام(ع)، مدخل امام هادی علیه‌السلام را ببینید.
فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام هادی(ع) مجموع القاب و کنیه‌های امام علی النقی(ع) امام دهم شیعیان است. نام او «علی» است.[۳] کنیه امام هادی(ع)، «ابوالحسن» است[۴] که «ابوالحسن ثالث» گفته می‌شود.[۵] مشهورترین القاب هم «هادی» و «نقی» است.[۶] دیگر لقب‌های امام(ع) که در منابع شیعه و سنی آمده، به این شرح است:
| شماره | لقب | معنا |
|---|---|---|
| ۱ | اِبنُ الرِّضا[۷] | از نسل امام رضا(ع) |
| ۲ | امین[۸] | امانت‌دار |
| ۳ | خالص[۹] | ناب |
| ۴ | دلیل[۱۰] | نشانه و برهان |
| ۵ | راشد[۱۱] | راه‌شناس و متقی |
| ۶ | رشید[۱۲] | |
| ۷ | زَکیّ[۱۳] | مهذب و پاکیزه |
| ۸ | سَدید[۱۴] | محکم در قول و عمل |
| ۹ | شهید[۱۵] | شاهد و گواه |
| ۱۰ | صاحِبُ الْعَسکَر[۱۶] | صاحب مردم و گروه شیعیان |
| ۱۱ | صادق[۱۷] | راستگو |
| ۱۲ | طَیّب[۱۸] | پاک و طاهر |
| ۱۳ | عالم[۱۹] | دانای به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص) |
| ۱۴ | عسکری[۲۰] | منسوب به عسکر و به‌معنای لشکر و محل استقرار نظامیان است. چون امام(ع) در شهر سامرا، محل استقرار نظامیان حکومت عباسی زندگی می‌کرد به این نام، ملقب گردید.[۲۱] |
| ۱۵ | فتاح[۲۲] | |
| ۱۶ | فقیه[۲۳] | فقیه زمان خویش و آشنا به احکام شرع |
| ۱۷ | قائم[۲۴] | |
| ۱۸ | ماضی[۲۵] | |
| ۱۹ | مؤتَمَن[۲۶] | امین و مورد اطمینان |
| ۲۰ | مُتّقی[۲۷] | باتقوا و پرهیزکار |
| ۲۱ | متوکل[۲۸] | توکل‌کننده. امام هادی(ع) این لقب را خوش نداشت و از اصحاب خود می‌خواست که او را با لقب متوکل صدا نزنند. گفته شده که چون متوکل، لقب خلیفه عباسی بود و او از دشمنان اهل‌بیت به شمار می‌رفت، امام هادی نمی‌خواست او را با این لقب صدا بزنند.[۲۹] |
| ۲۲ | مرتضی[۳۰] | خشنود شده و برگزیده |
| ۲۳ | مُوَضِّح[۳۱] | آشکارکننده احکام خدا و رسول |
| ۲۴ | ناصح[۳۲] | پندگو و پندآموز |
| ۲۵ | نجیب[۳۳] | اصیل و شریف |
| ۲۶ | وَفیّ[۳۴] | باوفا و وفادار |
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ مصباح‌الزائر، ابن‌طاووس، مصباح الزائر، ۱۴۱۷ق، ص۴۱۰.
- ↑ «رونمایی از تابلوی یا هادی الامم به مناسبت شهادت امام هادی(ع)»، خبرگزاری قدس‌آنلاین.
- ↑ شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۳۰۷.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۷.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۹.
- ↑ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۳۶.
- ↑ طبرسی، تاج الموالید، ۱۴۲۲ق، ص۱۰۵.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۴۰۱.
- ↑ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۱.
- ↑ خصیبی، الهدایة الکبری، ۱۴۱۹ق، ص۳۱۳.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۵.
- ↑ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۱.
- ↑ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۶۹.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۴.
- ↑ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۱.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۱.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۴.
- ↑ شبلنجی، نور الابصار، ص۳۴.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۳۱۳.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۷.
- ↑ قرشی، حیاة الامام علی الهادی، ۱۴۳۷ق، ص۲۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۴۰۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۳۱۳.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۴.
- ↑ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۸۳۶.
- ↑ ابن‌صباغ، الفصول المهمة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۰۶۴.
- ↑ حموی، انیس المؤمنین، ۱۳۶۳ش، ص۲۲۱.
- ↑ قرشی، حیاة الامام علی الهادی، ۱۴۲۹ق، ص۲۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۶۳ش، ج۵۰، ص۳۱۳.
- ↑ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۴۱۱.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۴۰۱.
- ↑ خزعلی، موسوعة الامام الهادی، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۴.
منابع
- ابن‌شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، قم، رضی، ۱۴۲۱ق.
- امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
- حموی، محمد بن اسحاق، أنیس المؤمنین، تحقیق میرهاشم محدث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۶۳ش.
- خزعلی، ابوالقاسم، موسوعة الامام الهادی، قم، مؤسسه ولی‌عصر(عج)، ۱۴۲۴ق.
- خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۹ق.
- «رونمایی از تابلوی یا هادی الامم به مناسبت شهادت امام هادی(ع)»، خبرگزاری قدس‌آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ بهمن ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ش.
- شافعی، محمد بن طلحه، مطالب السئول فی مناقب آل الرسول، بیروت، دارالبلاغ، ۱۴۱۹ق.
- شبلنجی، مؤمن بن حسن، نور الأبصار فی مناقب آل بیت النبی المختار صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، قم، رضی، بی‌تا.
- طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، تاج‌الموالید، بیروت، دار القاری، ۱۴۲۲ق.
- طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، قم، بعثت، ۱۴۱۳ق.
- قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، دلیل ما، ۱۳۷۹ش.
- قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربی، قم، اسوه، ۱۴۲۲ق.
- مالکی، ابن‌صباغ، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۲ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ش.
- ابن‌طاووس، علی بن موسی، مصباح الزائر، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۱۷ق.
- مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.