خواجه‌ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Aliabadi |
imported>Aliabadi |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==مدفن خواجه ربیع== | ==مدفن خواجه ربیع== | ||
با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع{{مدرک}}، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از جمله آن که وی با درخواست از [[حضرت علی]] علیه السلام برای جنگ با کفار به ری و قزوین آمد اما بر اساس نقلی دیگر وی در زمان عبیدالله بن زیاد در کوفه بوده است<ref>ابن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری،۱۴۱۸ق، ج۶، ص ۲۲۷ ؛ شیبانی، الطبقات، ۱۴۱۴ق، ص ۲۳۸.</ref> و همانجا درگذشت<ref>ابوحاتم دارمی، مشاهیر علماء الأمصار و أعلام فقهاء الأقطار، ۱۴۱۱ق، ص ۱۶۰؛ بکجری، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۳۳۳.</ref> | با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع{{مدرک}}، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از جمله آن که وی با درخواست از [[حضرت علی]] علیه السلام برای جنگ با کفار به ری و قزوین آمد اما بر اساس نقلی دیگر وی در زمان عبیدالله بن زیاد در کوفه بوده است<ref>ابن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری،۱۴۱۸ق، ج۶، ص ۲۲۷ ؛ شیبانی، الطبقات، ۱۴۱۴ق، ص ۲۳۸.</ref> و همانجا درگذشت.<ref>ابوحاتم دارمی، مشاهیر علماء الأمصار و أعلام فقهاء الأقطار، ۱۴۱۱ق، ص ۱۶۰؛ بکجری، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۳۳۳.</ref> | ||
از نظر بعضی قبر او همان [[مقبره خواجه ربیع]] در [[مشهد]] است<ref>خوانساری، روضات الجنات،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳.</ref> اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران [[امام صادق(ع)]] با همین نام می‌دانند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref> | از نظر بعضی قبر او همان [[مقبره خواجه ربیع]] در [[مشهد]] است<ref>خوانساری، روضات الجنات،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳.</ref> اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران [[امام صادق(ع)]] با همین نام می‌دانند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۵:۳۸
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | ربیع بن خثیم کوفی |
| محل زندگی | کوفه |
ربیع بن خُثَیم کوفی مشهور به خواجه ربیع (درگذشت ۶۱ق یا ۶۳ق) از جمله فرمانداران امام علی(ع) از زهاد ثمانیه. وی از یاران و دوستان نزدیک عبدالله بن مسعود به شمار می‌آمد. خودداری او در جنگ صفین از رویارویی با معاویه شیعه‌بودن وی را نزد برخی از محققین مورد تردید قرار داده است. مقبره‌ای در مشهد منسوب به وی است.
شخصیت‌شناسی
ربیع بن خثیم را یکی از زهاد ثمانیه مشهور صدر اسلام به شمار آورده‌اند.[۱] کنیه وی ابوزید است.[۲] وی از یاران عبدالله بن مسعود بوده است.[۳] ربیع بن خثیم به فضل و برتری امام علی(ع) معترف بود.[۴] ابن خثیم با وجود حضور در سپاه امام علی(ع) به دلیل تردید در حقانیت نبرد صفین از امام درخواست کناره‌گیری و نبرد با مشرکان در مرزهای اسلامی کرد.[۵] امام علی(ع) او را به فرماندهی گروهی از قاریان به اطراف ری فرستاد.[۶]
طبق نقل محمد بن علی كراجكى، نویسنده قرن پنجم قمری، همّام که در نهج البلاغه به وی اشاره شده است فرزند عباده بن خثیم و برادرزاده ربیع بن خثیم است.[۷] گرچه ابن ابی الحدید با بیان نام پدران همام این نسبت را نفی کرده است.[۸]
براساس نقلی، وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه نوغان طوس وفات یافت.[۹]
جایگاه رجالی و حدیثی
درباره شخصیت وی نظرات مختلفی وجود دارد. کشّی نقل می‌کند که فضل بن شاذان، ربیع را از جمله اصحاب نزدیک امام علی(ع) و زهاد ثمانیه می‌داند.[۱۰] از شیخ بهائی نیز منقول است که ربیع با توجه به یک روایت منسوب به امام رضا(ع) و همچنین مشارکت وی در شورش علیه عثمان، از نزدیکان امام علی(ع) بوده است.[۱۱] اما افرادی همچون آیت الله خوئی خواجه ربیع را با وجود زهد بسیار انسان با تقوایی نمی‌دانند.[۱۲] این عده با استناد به تردید وی در جنگ صفین و همچنین یاری‌نکردن امام حسین(ع) در کربلا وی را مورد تخطئه قرار داده‌اند.[۱۳] در زمینه حدیث از وی روایات فراوانی نقل نشده از این‌رو مورد بررسی علما رجال واقع نگردیده است. اما از وی روایتی نقل شده که حکایت از نگرش عمیق وی در زمینه حدیث دارد.[۱۴]
مدفن خواجه ربیع
با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از جمله آن که وی با درخواست از حضرت علی علیه السلام برای جنگ با کفار به ری و قزوین آمد اما بر اساس نقلی دیگر وی در زمان عبیدالله بن زیاد در کوفه بوده است[۱۵] و همانجا درگذشت.[۱۶]
از نظر بعضی قبر او همان مقبره خواجه ربیع در مشهد است[۱۷] اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران امام صادق(ع) با همین نام می‌دانند.[۱۸]
پانویس
منابع
- ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، تحقیق: محمد أبو الفضل إبراهیم، بی‌جا: مؤسسة إسماعیلیان للطباعة والنشر والتوزیع، بی‌تا.
- ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.
- افندی اصفهانی، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به تحقیق: سید احمد حسینی، قم، مطبعة الخیام، ۱۴۰۱ق.
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- ابوحیان التوحیدی، البصائر و الذخائر، بیروت، دار صادر، چاپ چهارم، ۱۴۱۹ق.
- خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۳۶۹ش.
- ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟، اسلام کوئست، ۱۰ آبان ۱۳۹۶ش.
- شیبانی، خلیفة بن خیاط، الطبقات، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، ۱۴۱۴ق.
- دینوری، احمد بن داود، الاخبار الطوال، به تحقیق: عبد المنعم عامر، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
- کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، محقق و مصحح: نعمة، عبد الله، دارالذخائر، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانش نامه امیر المؤمنین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ سوم، ۱۳۸۹ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش.
- خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- نصر بن مزاحم، وقعة صفین، به تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- ↑ ابوحیان التوحیدی، البصائر و الذخائر، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۱۱۴.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الكبری، دارالکتب العلميه، ج۶، ص۲۱۹.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۱۱۵؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۱۷.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۵
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.
- ↑ کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.
- ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۳.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸.
- ↑ کشی، إختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۹۷
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۳۳.
- ↑ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۸۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟
- ↑ ابن سعد کاتب واقدی، الطبقات الکبری،۱۴۱۸ق، ج۶، ص ۲۲۷ ؛ شیبانی، الطبقات، ۱۴۱۴ق، ص ۲۳۸.
- ↑ ابوحاتم دارمی، مشاهیر علماء الأمصار و أعلام فقهاء الأقطار، ۱۴۱۱ق، ص ۱۶۰؛ بکجری، إکمال تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۳۳۳.
- ↑ خوانساری، روضات الجنات،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲.