خواجه‌ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز ویرایش جزیی |
imported>Aliabadi جز ←شخصیت‌شناسی |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
ربیع بن خثیم به فضل و برتری [[امام علی(ع)]] معترف بود.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۵</ref> | ربیع بن خثیم به فضل و برتری [[امام علی(ع)]] معترف بود.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۵</ref> | ||
ابن خثیم با وجود حضور در سپاه امام علی(ع) به دلیل تردید در حقانیت نبرد [[صفین]] از امام درخواست کناره‌گیری و نبرد با مشرکان در مرزهای اسلامی کرد.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.</ref> امام علی(ع) او را به فرماندهی گروهی از قاریان به اطراف [[ری]] فرستاد.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.</ref> | ابن خثیم با وجود حضور در سپاه امام علی(ع) به دلیل تردید در حقانیت نبرد [[صفین]] از امام درخواست کناره‌گیری و نبرد با مشرکان در مرزهای اسلامی کرد.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.</ref> امام علی(ع) او را به فرماندهی گروهی از قاریان به اطراف [[ری]] فرستاد.<ref>نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.</ref> | ||
طبق نقل محمد بن علی كراجكى، نویسنده قرن پنجم قمری، همّام که در نهج الیلاغه به وی اشاره شده است فرزند عباده بن خیثم و برادرزاده ربیع بن خثیم است.<ref>کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.</ref> | |||
طبق نقلی، وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه [[نوغان]] [[طوس]] وفات یافت.<ref> مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸.</ref>{{منبع بهتر}} | طبق نقلی، وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه [[نوغان]] [[طوس]] وفات یافت.<ref> مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸.</ref>{{منبع بهتر}} | ||
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۲۶
 | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | ربیع بن خثیم کوفی |
| محل زندگی | کوفه |
ربیع بن خُثَیم کوفی مشهور به خواجه ربیع (درگذشت ۶۱ق یا ۶۳ق) از جمله فرمانداران امام علی(ع) از زهاد ثمانیه. وی از یاران و دوستان نزدیک عبدالله بن مسعود به شمار می‌آمد. خودداری او در جنگ صفین از رویارویی با معاویه شیعه‌بودن وی را نزد برخی از محققین مورد تردید قرار داده است. مقبره‌ای در مشهد منسوب به وی است.
شخصیت‌شناسی
ربیع بن خثیم را یکی از زهاد ثمانیه مشهور صدر اسلام به شمار آورده‌اند.[۱] وی از یاران عبدالله بن مسعود بوده است.[۲] ربیع بن خثیم به فضل و برتری امام علی(ع) معترف بود.[۳] ابن خثیم با وجود حضور در سپاه امام علی(ع) به دلیل تردید در حقانیت نبرد صفین از امام درخواست کناره‌گیری و نبرد با مشرکان در مرزهای اسلامی کرد.[۴] امام علی(ع) او را به فرماندهی گروهی از قاریان به اطراف ری فرستاد.[۵] طبق نقل محمد بن علی كراجكى، نویسنده قرن پنجم قمری، همّام که در نهج الیلاغه به وی اشاره شده است فرزند عباده بن خیثم و برادرزاده ربیع بن خثیم است.[۶] طبق نقلی، وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه نوغان طوس وفات یافت.[۷]
جایگاه رجالی و حدیثی
درباره شخصیت وی نظرات مختلفی وجود دارد. کشّی نقل می‌کند که فضل بن شاذان، ربیع را از جمله اصحاب نزدیک امام علی(ع) و زهاد ثمانیه می‌داند.[۸] از شیخ بهائی نیز منقول است که ربیع با توجه به یک روایت منسوب به امام رضا(ع) و همچنین مشارکت وی در شورش علیه عثمان، از نزدیکان امام علی(ع) بوده است.[۹] اما افرادی همچون آیت الله خوئی خواجه ربیع را با وجود زهد بسیار انسان با تقوایی نمی‌دانند.[۱۰] این عده با استناد به تردید وی در جنگ صفین و همچنین یاری‌نکردن امام حسین(ع) در کربلا وی را مورد تخطئه قرار داده‌اند.[۱۱] در زمینه حدیث از وی روایات فراوانی نقل نشده از این‌رو مورد بررسی علما رجال واقع نگردیده است. اما از وی روایتی نقل شده که حکایت از نگرش عمیق وی در زمینه حدیث دارد.[۱۲]
مدفن خواجه ربیع
با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از نظر بعضی قبر او همان مقبره خواجه ربیع در مشهد است[۱۳] اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران امام صادق(ع) با همین نام می‌دانند.[۱۴]
پانویس
منابع
- افندی اصفهانی، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به تحقیق: سید احمد حسینی، قم، مطبعة الخیام، ۱۴۰۱ق.
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- ابوحیان التوحیدی، البصائر و الذخائر، بیروت، دار صادر، چاپ چهارم، ۱۴۱۹ق.
- خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۳۶۹ش.
- ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟، اسلام کوئست، ۱۰ آبان ۱۳۹۶ش.
- دینوری، احمد بن داود، الاخبار الطوال، به تحقیق: عبد المنعم عامر، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
- کشی، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانش نامه امیر المؤمنین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ترجمه: عبدالهادی مسعودی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ سوم، ۱۳۸۹ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش.
- خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.
- نصر بن مزاحم، وقعة صفین، به تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
- ↑ ابوحیان التوحیدی، البصائر و الذخائر، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۱۱۴
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۱۱۵؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۱۷.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵؛ دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۶۵
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفّین، ص۱۱۵.
- ↑ کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۹.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸.
- ↑ کشی، إختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۹۷
- ↑ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۳۳.
- ↑ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۸۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۱۷۵.
- ↑ ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟
- ↑ خوانساری، روضات الجنات،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲.