پرش به محتوا

متکلم: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ مارس ۲۰۲۲
جز
←‏وظایف متکلم: اصلاح، خلاصه سازی و تکمیل
جز (←‏مفهوم‌شناسی: تمیزکاری)
جز (←‏وظایف متکلم: اصلاح، خلاصه سازی و تکمیل)
خط ۷: خط ۷:
به عالم [[کلام اسلامی|علم کلام]] متکلم گفته می‌شود.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «متکلم».</ref> علم کلام، علمی است که متکلم به کمک آن می‌تواند با ارائه دلایل و رد شبهات، عقاید دینی را اثبات کند.<ref>ایجی، المواقف فی علم الکلام، عالم الکتب، ص۷.</ref> به عبارت دیگر، کلام،  علمی است که انسان (متکلم) به کمک آن می‌تواند از راه گفتار به یاری و دفاع از آراء و افعال محدود و معینی که صاحب شریعت آنها را به صراحت بیان کرده، بپردازد و هر چه را مخالف آن است، ابطال نماید.<ref>فارابی، احصاء العلوم، ۱۹۹۶م، ص۸۴.</ref>
به عالم [[کلام اسلامی|علم کلام]] متکلم گفته می‌شود.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه «متکلم».</ref> علم کلام، علمی است که متکلم به کمک آن می‌تواند با ارائه دلایل و رد شبهات، عقاید دینی را اثبات کند.<ref>ایجی، المواقف فی علم الکلام، عالم الکتب، ص۷.</ref> به عبارت دیگر، کلام،  علمی است که انسان (متکلم) به کمک آن می‌تواند از راه گفتار به یاری و دفاع از آراء و افعال محدود و معینی که صاحب شریعت آنها را به صراحت بیان کرده، بپردازد و هر چه را مخالف آن است، ابطال نماید.<ref>فارابی، احصاء العلوم، ۱۹۹۶م، ص۸۴.</ref>
===وظایف متکلم===
===وظایف متکلم===
استنباط عقاید و آموزه‌های دینی از متون مقدس و دفاع از این آموزه‌ها را از مهم‌ترین وظایف متکلم برشمرده‌اند.<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲.</ref> دفاع از آموزه‌های استنباط شده در قالب فعالیت‌های زیر از سوی متکلم امکان‌پذیر است:
استنباط عقاید و آموزه‌های دینی از متون مقدس و دفاع از این آموزه‌ها را مهم‌ترین وظیفه متکلم برشمرده‌اند.<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲.</ref> پس از استنباط آموزه‌های دینی توسط متکلم، دفاع از آنها در قالب فعالیت‌های زیر امکان‌پذیر است:
*نظام‌مند کردن متون و نصوص دینی و بیان مراد آن متون در جهت استنباط آموزه‌ها و عقاید دینی؛<ref>[http://pebr.faslnameh.org/content/20/سخنرانی-مصطفی-ملکیان-در-رونمایی-از-کتاب-%C2«ÙÙ„سفه-اندیشه-دینی%C2» «سخنرانی مصطفی ملکیان در رونمایی از کتاب «فلسفه اندیشه دینی»»، سایت فصلنامه نقد کتاب: فلسفه و اخلاق.]</ref>
# دسته‌بندی و نظام‌مند کردن آموزه‌های استنباط شده از متون دینی؛
*تبیین و توضیح آموزه‌های استنباط شده و تحلیل مبانی و لوازم آن در صورت نیاز؛<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲-۲۳.</ref>
# تبیین و توضیح آن آموزه‌ها و تحلیل مبانی و لوازم آنها در صورت نیاز؛
*تنظیم، دسته‌بندی و اثبات آنها؛<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲-۲۳.</ref>
# اثبات و مستدل کردن آن آموزه‌ها؛
*رد شبهاتی که به این آموزه‌ها یا عقاید استنباط شده وارد می‌شود.<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲-۲۳.</ref>
# رد شبهاتی که به این آموزه‌ها یا عقاید وارد شده؛
براین اساس متکلم کسی است که در دو مقام استنباط آموزه‌های دینی و دفاع از آنها به کمک بدیهیات عقلی، آیات متون مقدس و روایات معتبر از پیشوایان دین و با روش عقلی-نقلی نقش‌‌آفرینی می‌کند.<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۴.</ref>
# رد عقاید معارض دین حتی اگر به صورت شبهه مطرح نشده باشد.<ref>نگاه کنید به: برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۲-۲۳؛ [http://pebr.faslnameh.org/content/20/سخنرانی-مصطفی-ملکیان-در-رونمایی-از-کتاب-%C2«ÙÙ„سفه-اندیشه-دینی%C2» «سخنرانی مصطفی ملکیان در رونمایی از کتاب «فلسفه اندیشه دینی»»، سایت فصلنامه نقد کتاب: فلسفه و اخلاق.]</ref>
براین اساس متکلم کسی است که در دو مقام استنباط آموزه‌های دینی و دفاع از آنها با روش عقلی-نقلی نقش‌‌آفرینی می‌کند. ازاین‌رو، اگر کسی تنها به استنباط آموزه‌های دینی اکتفا کند و به دفاع از آنها نپردازد، متکلم گفته نمی‌شود.<ref>برنجکار، روش‌شناسی علم کلام، ۱۳۹۱ش، ص۲۳.</ref>


==فرق متکلم و فیلسوف==
==فرق متکلم و فیلسوف==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۲۶

ویرایش