شیخ عباس قمی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''عباس بن محمدرضا قُمی''' ([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹]]ق) مشهور به '''شیخ عباس قمی''' و '''محدّث قمی''' عالم [[شیعه]] در قرن چهارده هجری قمری است. او [[حدیث|محدّث]]، مورخ و خطیب بود و تحصیلات و کارهای علمی خویش را در سه [[حوزه علمیه قم|حوزه قم]]، [[حوزه علمیه خراسان|مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف|نجف]] گذراند و کتابهای پرشماری نگاشت. [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]، [[سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار (کتاب)|سفینة البحار]]، [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]] و [[منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل (کتاب)|منتهی الآمال]] از مشهورترین تألیفات شیخ عباس قمی بهشمار میرود. محدث قمی در [[سال ۱۳۱۹ هجری شمسی|سال ۱۳۱۹ش]] در [[نجف]] درگذشت و در [[حرم امام علی(ع)|حرم علی بن ابیطالب(ع)]] دفن شد. | '''عباس بن محمدرضا قُمی''' ([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹]]ق) مشهور به '''شیخ عباس قمی''' و '''محدّث قمی''' عالم [[شیعه]] در [[قرن چهاردهم هجری قمری|قرن چهارده هجری قمری]] است. او [[حدیث|محدّث]]، مورخ و خطیب بود و تحصیلات و کارهای علمی خویش را در سه [[حوزه علمیه قم|حوزه قم]]، [[حوزه علمیه خراسان|مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف|نجف]] گذراند و کتابهای پرشماری نگاشت. [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]]، [[سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار (کتاب)|سفینة البحار]]، [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]] و [[منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل (کتاب)|منتهی الآمال]] از مشهورترین تألیفات شیخ عباس قمی بهشمار میرود. محدث قمی در [[سال ۱۳۱۹ هجری شمسی|سال ۱۳۱۹ش]] در [[نجف]] درگذشت و در [[حرم امام علی(ع)|حرم علی بن ابیطالب(ع)]] دفن شد. | ||
== زندگینامه == | ==زندگینامه== | ||
شیخ عباس در سال [[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]] در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱.</ref> پدرش محمدرضا قمی فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۵۰ش، ص۳۴۰.</ref> و مادرش، بانو زینت از زنان متدین و پارسا بود.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | شیخ عباس در سال [[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]] در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱.</ref> پدرش محمدرضا قمی فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۵۰ش، ص۳۴۰.</ref> و مادرش، بانو زینت از زنان متدین و پارسا بود.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول|نقلقول = شیخ عباس قمی درباره مادر خویش اینچنین بیان میدارد که:{{-}}'''«من هر موفقیتی که دارم از [[برکت]] مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با [[طهارت]] کامل شیر دهد».'''<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰.</ref>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#FFF9E7| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول|نقلقول = شیخ عباس قمی درباره مادر خویش اینچنین بیان میدارد که:{{-}}'''«من هر موفقیتی که دارم از [[برکت]] مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با [[طهارت]] کامل شیر دهد».'''<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰.</ref>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه =#FFF9E7| تراز منبع = چپ}} | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
[[کنگره بزرگداشت شیخ عباس قمی]]، پنج شنبه [[۱۱ آذر]] [[سال ۱۳۸۹ هجری شمسی|۱۳۸۹ش]] در [[مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)|مرکز فقهی ائمه اطهار]] قم برگزار شد.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7817/100148 «کنگره بزرگداشت محدث خبیر، حاج شیخ عباس قمی»]، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.</ref> | [[کنگره بزرگداشت شیخ عباس قمی]]، پنج شنبه [[۱۱ آذر]] [[سال ۱۳۸۹ هجری شمسی|۱۳۸۹ش]] در [[مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)|مرکز فقهی ائمه اطهار]] قم برگزار شد.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6435/7817/100148 «کنگره بزرگداشت محدث خبیر، حاج شیخ عباس قمی»]، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.</ref> | ||
== تحصیلات و خدمات علمی== | ==تحصیلات و خدمات علمی== | ||
[[پرونده:تمبر یادبود محدث قمی.jpg|200px|بندانگشتی|تمبر یادبود محدث قمی به مناسبت هفتادمین سالگرد]] | [[پرونده:تمبر یادبود محدث قمی.jpg|200px|بندانگشتی|تمبر یادبود محدث قمی به مناسبت هفتادمین سالگرد]] | ||
محدث قمی برای تکمیل علوم و معارف سفرهایی را به بلاد اسلامی داشته و به همین علت در سه [[حوزه علمیه قم]]، [[نجف]] و [[مشهد]] اساتیدی داشته است. شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند. برخی اساتید وی در این شهر عبارتند از: | محدث قمی برای تکمیل علوم و معارف سفرهایی را به بلاد اسلامی داشته و به همین علت در سه [[حوزه علمیه قم]]، [[نجف]] و [[مشهد]] اساتیدی داشته است. شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند. برخی اساتید وی در این شهر عبارتند از: | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
# [[شیخ محمد حسین قمی]] استاد [[خط نستعلیق]].<ref>ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref> | # [[شیخ محمد حسین قمی]] استاد [[خط نستعلیق]].<ref>ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== سفر به نجف === | ===سفر به نجف=== | ||
شیخ عباس قمی در سال ۱۳۱۶ق و ۲۲ سالگی وارد [[نجف]] شد. برخی از اساتید او در این شهر عبارتند از: | شیخ عباس قمی در سال ۱۳۱۶ق و ۲۲ سالگی وارد [[نجف]] شد. برخی از اساتید او در این شهر عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
# [[سید ابوالحسن نقوی لکنهوئی]].<ref>ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref>{{سخ}} | # [[سید ابوالحسن نقوی لکنهوئی]].<ref>ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref>{{سخ}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== بازگشت به ایران === | ===بازگشت به ایران=== | ||
محدث قمی پس از درگذشت [[میرزا حسین نوری]] در سال ۱۳۲۲ق [[نجف]] را ترک کرد و به [[ایران]] بازگشت. وی در مدت اقامت در ایران، چندبار به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] رفت و مجددا به [[حج]] مشرف شد.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref>{{سخ}}شیخ عباس قمی جمعه ۱ ربیعالثانی ۱۳۳۲ق به قصد اقامت وارد [[مشهد]] شد. علت اقامت وی در مشهد به تقاضای [[سید حسین طباطبایی قمی|آقا حسین قمی]] بود و تا سال ۱۳۵۴ق در آنجا سکونت داشت.<ref> ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref> وی در مقدمه کتاب [[الفوائد الرضویة (کتاب)|الفوائد الرضویة]] مینویسد: به جهت شدت ابتلا و گرفتاری و کثرت هموم و غموم که بر این داعی روی داد و شرح آن طولانی است به خاطرم رسید که پناه برم به امام اتقیا و پناه غربا حضرت ابوالحسن [[امام رضا علیهالسلام|علی بن موسی الرضا]](ع).<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲.</ref>{{سخ}} | محدث قمی پس از درگذشت [[میرزا حسین نوری]] در سال ۱۳۲۲ق [[نجف]] را ترک کرد و به [[ایران]] بازگشت. وی در مدت اقامت در ایران، چندبار به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] رفت و مجددا به [[حج]] مشرف شد.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref>{{سخ}}شیخ عباس قمی جمعه ۱ ربیعالثانی ۱۳۳۲ق به قصد اقامت وارد [[مشهد]] شد. علت اقامت وی در مشهد به تقاضای [[سید حسین طباطبایی قمی|آقا حسین قمی]] بود و تا سال ۱۳۵۴ق در آنجا سکونت داشت.<ref> ادهمنژاد، حاج شیخ عباس قمی حدیث نجابت، ۱۳۸۵ش.</ref> وی در مقدمه کتاب [[الفوائد الرضویة (کتاب)|الفوائد الرضویة]] مینویسد: به جهت شدت ابتلا و گرفتاری و کثرت هموم و غموم که بر این داعی روی داد و شرح آن طولانی است به خاطرم رسید که پناه برم به امام اتقیا و پناه غربا حضرت ابوالحسن [[امام رضا علیهالسلام|علی بن موسی الرضا]](ع).<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲.</ref>{{سخ}} | ||
برخی اساتید وی در مشهد عبارتند از:{{ستون-شروع|2}} | برخی اساتید وی در مشهد عبارتند از:{{ستون-شروع|2}} | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
وی در مدت اقامت ۲۲ ساله خود در مشهد، به تألیفات متعدد مشغول گردید و مجالس وعظ و خطابه فراوانی داشت که زبانزد عام و خاص گردید.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> وی همچنین در این منابر به افشاگری علیه آمریکاییها و روشنگری مردم میپرداخت که از سوی [[کمیته مجازات]] [[حزب دموکرات]] مشهد تهدید به مرگ شد.<ref>صادقی، محدث قمی و کمیته مجازات، ۱۳۸۸ش.</ref> | وی در مدت اقامت ۲۲ ساله خود در مشهد، به تألیفات متعدد مشغول گردید و مجالس وعظ و خطابه فراوانی داشت که زبانزد عام و خاص گردید.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> وی همچنین در این منابر به افشاگری علیه آمریکاییها و روشنگری مردم میپرداخت که از سوی [[کمیته مجازات]] [[حزب دموکرات]] مشهد تهدید به مرگ شد.<ref>صادقی، محدث قمی و کمیته مجازات، ۱۳۸۸ش.</ref> | ||
=== بازگشت به نجف === | ===بازگشت به نجف=== | ||
[[پرونده:مقبره شیخ عباس قمی در حرم امیرالمومنین.jpg|بندانگشتی|200px|محل دفن شیخ عباس قمی درکنار استادش [[میرزا حسین نوری]] در [[حرم امیرالمومنین]]]] | [[پرونده:مقبره شیخ عباس قمی در حرم امیرالمومنین.jpg|بندانگشتی|200px|محل دفن شیخ عباس قمی درکنار استادش [[میرزا حسین نوری]] در [[حرم امیرالمومنین]]]] | ||
شیخ عباس قمی پس از [[واقعه مسجد گوهرشاد]] و قتل عام مردم و تبعید [[سید حسین طباطبایی قمی|آقا حسین قمی]] در سال ۱۳۵۴ق به نجف بازگشت و تا پایان عمر در آن جا ماند.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | شیخ عباس قمی پس از [[واقعه مسجد گوهرشاد]] و قتل عام مردم و تبعید [[سید حسین طباطبایی قمی|آقا حسین قمی]] در سال ۱۳۵۴ق به نجف بازگشت و تا پایان عمر در آن جا ماند.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
=== شاگردان و راویان === | ===شاگردان و راویان=== | ||
برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از: | برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی == | ==ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی== | ||
داستانهای فراوانی در وصف منش، رفتار و اخلاق وی بیان شده است. [[آقابزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] از دوستان و ارادتمندان شیخ عباس، وی را مثال بارز [[انسان کامل]] و مصداق فردی عالم فاضل و زیبنده صفات عالیه مانند [[حسن خلق]] و [[تواضع]] معرفی میکند. وی همچنین میگوید: شیخ عباس از غرور و شهرتطلبی دوری میجست و زندگی زاهدانهای داشت و من در مدتی که با او بودم انس گرفتم و جانم با جان او درآمیخت.<ref> تهرانی، نقباءالبشر، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۹۹۹.</ref>{{سخ}}به گزارش [[علی دوانی]]، شیخ عباس قمی با تهیدستی و نبود امکانات به نگارش آثار متعدد ادامه میداد. دوانی همچنین از آقا بزرگ نقل کرده که هیچ چیزی او را از تألیف و تحقیق باز نداشت و او خود نیز در نامهای به [[میرزا محمد فیض قمی|آیتالله فیض قمی]] به مشکلات پیش رویش اشاره کرده است.<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ج۱۱ (بخش یکم)، ص۸۵.</ref> | داستانهای فراوانی در وصف منش، رفتار و اخلاق وی بیان شده است. [[آقابزرگ تهرانی|آقا بزرگ تهرانی]] از دوستان و ارادتمندان شیخ عباس، وی را مثال بارز [[انسان کامل]] و مصداق فردی عالم فاضل و زیبنده صفات عالیه مانند [[حسن خلق]] و [[تواضع]] معرفی میکند. وی همچنین میگوید: شیخ عباس از غرور و شهرتطلبی دوری میجست و زندگی زاهدانهای داشت و من در مدتی که با او بودم انس گرفتم و جانم با جان او درآمیخت.<ref> تهرانی، نقباءالبشر، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۹۹۹.</ref>{{سخ}}به گزارش [[علی دوانی]]، شیخ عباس قمی با تهیدستی و نبود امکانات به نگارش آثار متعدد ادامه میداد. دوانی همچنین از آقا بزرگ نقل کرده که هیچ چیزی او را از تألیف و تحقیق باز نداشت و او خود نیز در نامهای به [[میرزا محمد فیض قمی|آیتالله فیض قمی]] به مشکلات پیش رویش اشاره کرده است.<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ج۱۱ (بخش یکم)، ص۸۵.</ref> | ||
== آثار و تألیفات == | ==آثار و تألیفات== | ||
{{اصلی|فهرست آثار شیخ عباس قمی}} | {{اصلی|فهرست آثار شیخ عباس قمی}} | ||
[[پرونده:مجموعه آثار محدث قمی.jpg|200px|بندانگشتی|مجموعه آثار محدث قمی]] | [[پرونده:مجموعه آثار محدث قمی.jpg|200px|بندانگشتی|مجموعه آثار محدث قمی]] | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
نرمافزار مجموعه آثار محدث قمی با هدف نشر آثار شیخ عباس قمی در [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی]] تهیه و تنظیم شده است.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/view/6286 آثار حاج شیخ عباس قمی]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.</ref> | نرمافزار مجموعه آثار محدث قمی با هدف نشر آثار شیخ عباس قمی در [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی]] تهیه و تنظیم شده است.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/view/6286 آثار حاج شیخ عباس قمی]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*احمدیان، مینا، زندگینامه خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، نشریه مسجد، شماره ۶۸، ۱۳۸۰ش. | *احمدیان، مینا، زندگینامه خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، نشریه مسجد، شماره ۶۸، ۱۳۸۰ش. | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101119150017-1212.pdf حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت (۱)] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20101119150017-1212.pdf حاج شیخ عباس قمی، حدیث نجابت (۱)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101119153029-1241.pdf حدیث نجابت (حاج شیخ عباس قمی) (۲)] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20101119153029-1241.pdf حدیث نجابت (حاج شیخ عباس قمی) (۲)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120514174531-7047-82.pdf دغدغههای محدث قمی از گسترش خرافه و تحریف] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120514174531-7047-82.pdf دغدغههای محدث قمی از گسترش خرافه و تحریف] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327181903-3059-85.pdf خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327181903-3059-85.pdf خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20130123120932-9563-10.pdf سهم شیخ عباس قمی در تحریف شناسی تاریخ عاشورا] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/20130123120932-9563-10.pdf سهم شیخ عباس قمی در تحریف شناسی تاریخ عاشورا] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/201012041455ff1ii-0.pdf محدّث قمی و کمیته مجازات] | *[http://www.ensani.ir/storage/Files/201012041455ff1ii-0.pdf محدّث قمی و کمیته مجازات] | ||
{{مورخان شیعه}} | {{مورخان شیعه}} | ||
{{حدیثشناسان شیعه}} | {{حدیثشناسان شیعه}} |