خانه اَرْقَم بْن اَبی‌اَرْقَم خانه‌ای که پیامبر اسلام در ابتدای دعوت به اسلام در آنجا، مردم را به اسلام دعوت کرده و مسلمانان را تعلیم می‌داد. پیامبر(ص) و مسلمانان، به صورت مخفیانه در آنجا حضور پیدا کرده و خداوند را عبادت می‌کردند تا اینکه تعداد آن‌ها به چهل مرد رسید، از آنجا خارج شده و دین خود را آشکار کردند. این خانه در مکه، کنار کوه صفا قرار داشت.
این خانه در تاریخ اسلام به صورت یک مقطع تاریخی در آمد و حوادث دوران مکه در کتاب‌های سیره با ذکر اینکه قبل از خانه ارقم رخ داده یا بعد از آن، مشخص می‌شود.
ارقم بن ابی‌ارقم
ارقَم بن ابی‌ارقم صحابی پیامبر(ص) و براساس نقلی، هفتمین مسلمان بود.[۱] پیامبر(ص) پس از هجرت، بین او و زید بن سهل پیمان برادری بست.[۲] وی در غزوه بدر، احد و دیگر غزوات شرکت داشت.[۳] ارقم در هشتاد و چند سالگی در مدینه در زمان معاویه درگذشت.[۴]
خانه ارقم
خانه ارقم در مکه، کنار کوه صفا قرار داشت.[۵] پیامبر اسلام در ابتدای دعوت به اسلام در خانه ارقم، مردم را به اسلام دعوت کرده و مسلمانان را تعلیم می‌داد.[۶] پیامبر و مسلمانان در خانه ارقم به‌صورت مخفیانه خداوند را عبادت می‌کردند.[۷] هنگامی که تعداد آن‌ها به چهل مرد رسید، از آنجا خارج شده و دین خود را آشکار کردند.[۸]
خانه ارقم به جهت نقشی که در ابتدای دعوت به اسلام داشت «دارالاسلام؛ خانه اسلام» خوانده می‌شد.[۶] این خانه در تاریخ اسلام به صورت یک مقطع تاریخی در آمد و حوادث دوران مکه در کتاب‌های سیره با ذکر اینکه قبل از خانه ارقم رخ داده یا بعد از آن، مشخص می‌شود.[۹]
ارقم بعدها خانه خود را به عنوان صدقه قرار داد که قابلیت خرید و فروش ندارد.[۱۰] به همین جهت فرزندانش که در آن ساکن می‌شدند، مالی را به عنوان اجاره پرداخت می‌کردند.[۱۱] تا اینکه منصور عباسی فرزندان ارقم را مجبور کرد خانه را به او بفروشند و او نیز آن‌را به فرزندش مهدی هدیه داد[۱۲]
بعدها مهدی آن خانه را به همسرش خیزران بخشید.[۱۳] خیزران نیز در این مکان مسجدی ساخت.[۱۲] این خانه تا مدت‌ها به «دار الخیزران؛ خانه خیزران» معروف بود.[۵] این خانه در سال ۱۳۷۵ق در توسعه‌ای که زمان سعود بن عبدالعزیز صورت گرفت، داخل مسجد الحرام قرار داده شد.[۹]
پانویس
- ↑ ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۷.
- ↑ ابن‌سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۸۵.
- ↑ ابن‌حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۹۸.
- ↑ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۵.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابة، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۹۳.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ابن‌سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۸۳-۱۸۴.
- ↑ صالحی دمشقی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۳۱۹.
- ↑ ابن‌قانع بغدادی، معجم الصحابة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۴۹.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۷.
- ↑ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۷۹.
- ↑ ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۸۰.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ صفدی، الوافی بالوفیات، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۳۶۳.
- ↑ ابن‌جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۳۰.
منابع
- ابن‌اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
- ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، محقق: محمد عبدالقادر عطا، مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
- ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوة، محقق: ابراهیم محمد رمضان، سعید محمد لحام، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۲۳ق.
- ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبدالموجود، علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
- ابن‌سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- ابن‌قانع بغدادی، عبدالباقی، معجم الصحابة، محقق: خلیل ابراهیم قوتلای، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۴ق.
- ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابة، تحقیق محمدحسن اسماعیل شافعی، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۹ق.
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، محقق: ریتر، هلموت، بیروت، دار النشر، ۱۴۰۱ق.
پیوند به بیرون