خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی |
| ولادت | کوفه |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام صادق(ع) |
| فعالیت‌ها | نقل روایت |
| شاگردان | صفوان بن یحیی، عبدالله بن مسکان و جعفر بن بشیر |
| آثار | نویسنده یکی از اصول اربعمأة |
خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی، راوی ثقه و امامی قرن سوم قمری و از اصحاب امام صادق(ع). نجاشی او را ثقه دانسته است و متأخران نیز به تبع نجاشی او را توثیق کرده‌اند. خالد، بی‌واسطه و با واسطه از امام صادق(ع) روایت نقل کرده است.
نسب
برخی احتمال داده‌اند که نام پدر خالد، بکر بن اشعث باشد[۱] زیرا نجاشی[۲] کنیه بکر را ابواسماعیل یاد کرده است. بنابراین، احتمالا خالد بن ابی اسماعیل همان خالد بن بکر ملقب به طویل است.[۳]
با وجود این چون بکر پدر خالد طویل در زمان امام صادق(ع) درگذشته[۴] و به تصریح نجاشی بکر بن اشعث از امام کاظم(ع) روایت کرده[۵]، اتحاد این دو منتفی است.
روایت
خالد، هم بی‌واسطه و هم با واسطه از امام صادق(ع) روایت کرده است[۶]، لذا احتمالا از اصحاب آن حضرت بوده است. همچنین او صاحبِ یکی از اصول شیعه است که صفوان بن یحیی آن را روایت کرده است.[۷]
ابن بابویه به واسطه خالد از عبدالاعلی مولی آل سام، از اصحاب امام صادق (ع)، روایت کرده است.[۸] صفوان بن یحیی، عبدالله بن مسکان و جعفر بن بشیر نیز از وی حدیث نقل کرده‌اند.[۹]
طُرَیحی[۱۰] و کاظمی[۱۱] معیار تمایز او از راویان مشترک با وی را روایت صفوان از او دانسته‌اند. بنابراین ظاهراً لفظ ابی از سند روایت مذکور در کافی نیز افتاده است.[۱۲]
وثاقت
نجاشی او را ثقه دانسته است[۱۳] و متأخران نیز به تبع نجاشی او را توثیق کرده‌اند.[۱۴] علامه حلّی خالد بن اسماعیل کوفی را ثقه دانسته[۱۵] که احتمالا لفظ ابی از آن ساقط شده است.[۱۶]
پانویس
- ↑ نقدالرجال، ج۲، ص۱۸۰، پانویس۳؛ طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، ج۱، ص۴۵۰؛ تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۳۵، ۶۳، ۱۴۳ـ۱۴۴
- ↑ فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۰۹
- ↑ رجوع کنید به کافی، ج۷، ص۶۱ـ۶۲؛ مَن لایـَحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۱۶۹؛ تهذیب الاحکام، ج۹، ص۲۳۶
- ↑ رجوع کنید به کافی، ج۷، ص۶۱ـ۶۲
- ↑ فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۰۹
- ↑ رجوع کنید به تهذیب الاحکام، ۱۳۹۰، ج۲، ص۳۷۶
- ↑ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۵۰؛ فهرست کتب الشیعة و اصولهم و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، ص۱۷۴؛ قس معالم العلماء، ص۴۶؛ نیز رجوع کنید به الذریعه، ج۲، ص۱۴۸
- ↑ رجوع کنید به مَن لایـَحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۴۴۴
- ↑ جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۸۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۱۰
- ↑ جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال، ص۶۵
- ↑ هدایةالمحدثین الی طریقة المحمدین، ص۵۵
- ↑ رجوع کنید به کافی، ج۵، ص۵۶۹
- ↑ فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۵۰
- ↑ برای نمونه رجوع کنید به کتاب الرجال، ص۸۶؛ جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۸۹؛ تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۳۵؛ قس ذخیرةالمعاد فی شرح الارشاد، ص۲۱۵
- ↑ خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، ص۱۳۸
- ↑ برای تفصیل بیشتر در این باره و احتمال اتحاد این دو رجوع کنید به خاتمة مستدرک الوسائل، ج۴، ص۳۷۸ـ۳۷۹
منابع
- آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، نجف مکتبه صاحب الذریعه العامه، بی‌تا.
- ابن بابویه، مَن لایـَحضُرُه الفقیه، چاپ علی اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
- ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم، بی‌تا.
- ابن شهر آشوب، معالم العلماء، نجف، ۱۳۸۰/۱۹۶۱.
- محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم: مکتبة المحمدی، بی‌تا.
- مصطفی بن حسین تفرشی، نقدالرجال، قم، ۱۴۱۸ق.
- علی اصغر بن محمد شفیع جاپلقی بروجردی، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، چاپ مهدی رجایی، قم، ۱۴۱۰ق.
- ابوالقاسم خویی، معجم رجال الحدیث.
- محمد باقربن محمد مؤمن سبزواری، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، چاپ سنگی تهران ۱۲۷۳ـ۱۲۷۴، چاپ افست قم، بی‌تا.
- فخرالدین بن محمد طریحی، جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال، چاپ محمدکاظم طریحی، تهران، ۱۳۷۴ش.
- محمدبن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، چاپ حسن موسوی خرسان، تهران، ۱۳۹۰ش.
- محمدبن حسن طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، چاپ عبدالعزیز طباطبائی، قم، ۱۴۲۰ق.
- حسن بن یوسف علامه حلّی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم، ۱۴۱۷ق.
- محمدامین بن محمدعلی کاظمی، هدایةالمحدثین الی طریقة المحمدین، چاپ مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۵ق.
- کلینی، الکافی.
- عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ محیی الدین مامقانی، قم، ۱۴۲۳ق.
- احمدبن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
- حسین بن محمدتقی نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، ۱۴۱۵ـ۱۴۲۰ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دانشنامه جهان اسلام