فاطمه دختر امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) اصلاح لینک |
Khoshnoudi (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات زندگینامه | {{ جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = فاطمه دختر حسن بن علی | | عنوان = فاطمه دختر حسن بن علی | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی = | |سرشناسی = | ||
|نام = | |نام = | ||
|نام کامل = | |نام کامل = | ||
|نام مستعار = | |نام مستعار = | ||
|لقب/کنیه = ام‌عبدالله و ام‌محمد | |لقب/کنیه = ام‌عبدالله و ام‌محمد | ||
|مذهب = | |مذهب = | ||
|شهرت = | |شهرت = | ||
|نسب = | |نسب = | ||
|خویشاوندان سرشناس= همسر [[امام سجاد(ع)]] و مادر [[امام باقر(ع)]] | |خویشاوندان سرشناس= همسر [[امام سجاد(ع)]] و مادر [[امام باقر(ع)]] | ||
|زادروز = | |زادروز = | ||
|زادگاه = | |زادگاه = | ||
|محل زندگی = | |محل زندگی = | ||
|وفات = | |وفات = | ||
|شهادت = | |شهادت = | ||
|محل دفن = | |محل دفن = | ||
|تحصیلات = | |تحصیلات = | ||
|محل تحصیل = | |محل تحصیل = | ||
|استادان = | |استادان = | ||
|شاگردان = | |شاگردان = | ||
|آثار = | |آثار = | ||
|تخصص = | |تخصص = | ||
|مهارت = | |مهارت = | ||
|پیشه = | |پیشه = | ||
|زمینه فعالیت = | |زمینه فعالیت = | ||
|فعالیت‌ها = حضور در [[واقعه کربلا]] و [[اسیر|اسارت]] | |فعالیت‌ها = حضور در [[واقعه کربلا]] و [[اسیر|اسارت]] | ||
|منصب = | |منصب = | ||
|جوایز = | |جوایز = | ||
|وبگاه = | |وبگاه = | ||
|مرتبط = | |مرتبط = | ||
}} | }} | ||
{{دیگر کاربردها|فاطمه (ابهام‌زدایی)}} | {{دیگر کاربردها|فاطمه (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''فاطمه دختر امام حسن(ع)'''، همسر [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] و مادر [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] است. او از راویان حدیث است و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نسبت به او فرمود که از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد. فاطمه در [[واقعه کربلا]] حضور داشت و به [[اسیران کربلا|اسارت]] رفت. | '''فاطمه دختر امام حسن (ع)'''، همسر [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد (ع)]] و مادر [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر (ع)]] است. او از راویان حدیث است و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق (ع)]] نسبت به او فرمود که از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد. فاطمه در [[واقعه کربلا]] حضور داشت و به [[اسیران کربلا|اسارت]] رفت. | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ='''[[امام صادق(ع)]] دربارهٔ مادربزرگش ام‌عبدالله:'''{{سخ}}{{قلم رنگ۱|سورمه ای|کانَت صِدّیقةً لَم تُدرَک فی آلِ الحَسَنِ امرَأَةٌ مِثلُها.}}{{سخ}} '''ترجمه''': {{سخ}} ام‌عبدالله چنان شخصیت راستگو و درست‌کرداری بود که در میان خاندان امام حسن (ع) زنی چون او دیده نشده است.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[بحارالانوار]]، ج۴۶، ص۲۱۵؛ [[اصول کافی]]، ج۲، ص۴۴۶.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۷۰px| اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#FFF2F2| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |||
== معرفی == | == معرفی == | ||
فاطمه | فاطمه ام‌عبدالله،<ref>بحارالانوار، ج۴۶، ص۲۱۵.</ref> پدرش [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن (ع)]] و مادرش أم اسحاق دختر طلحة بن عبیدالله التیمی است<ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۲۰.</ref> ام‌محمد،<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۷۰، ص۲۶۱.</ref> یا ام عبده<ref>اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۹۰.</ref> از دیگر کنیه‌های او است. در [[حدیث|روایتی]]، [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر]] می‌گوید نام مادران [[امامان شیعه|ائمه]] را در [[مصحف فاطمه(س)|صحیفه فاطمه]] دیده است. در این روایت، او ام‌عبدالله دختر حسن بن علی بن ابی‌طالب را مادر [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر (ع)]] می‌داند.<ref>بحارالانوار، ج۳۶، ص۱۹۴.</ref> | ||
او از راویان حدیث است و در منابع روایی، حدیثی از فاطمه بنت الحسن از پدرش امام حسن(ع)، نقل شده است.<ref>سید ابن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۳۸.</ref> | او از راویان حدیث است و در منابع روایی، حدیثی از فاطمه بنت الحسن از پدرش امام حسن (ع)، نقل شده است.<ref>سید ابن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۳۸.</ref> | ||
امام صادق(ع) نسبت به مقام او فرمود که او از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.<ref>تواریخ النبی و الآل، الشیخ محمدتقی تستری، ص۹۰.</ref> | امام صادق (ع) نسبت به مقام او فرمود که او از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.<ref>تواریخ النبی و الآل، الشیخ محمدتقی تستری، ص۹۰.</ref> | ||
در منابع تاریخی زمان وفات و محل دفن او مشخص نیست. | در منابع تاریخی زمان وفات و محل دفن او مشخص نیست. | ||
<div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه امام سجاد}}</div> | <div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه امام سجاد}}</div> | ||
== ازدواج== | == ازدواج == | ||
فاطمه ام‌عبدالله با پسر عموی خود، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] ازدواج کرد و این اولین ازدواج یک علوی با علوی دیگر بود.<ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ص ۲۱۷</ref> | فاطمه ام‌عبدالله با پسر عموی خود، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد (ع)]] ازدواج کرد و این اولین ازدواج یک علوی با علوی دیگر بود.<ref>طبری آملی، دلائل الامامة، ص ۲۱۷</ref>به نقل ناسخ التواریخ، فاطمه تنها همسری است که به عقد دائمی امام سجاد (ع) درآمد.<ref>ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰.</ref> ازدواج فاطمه با [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن الحسین (ع)]] باعث شد نسل آنان از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر (ع)]] به بعد، از طرف مادر از [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی (ع)]] و از طرف پدر از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین (ع)]] باشند. این ازدواج سبب شد به امام باقر (ع) لقب ''هاشمی بین هاشمیین''، ''علوی بین علویین'' یا ''فاطمی بین فاطمیین'' بدهند.<ref>اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۹۰؛ بحارالانوار، ج۴۶، ص۲۱۵ ؛ منتهی الامال، ج۲، ص۱۷۳.</ref> | ||
ثمره این ازدواج فرزند دیگری به نام [[عبدالله بن علی بن حسین|عبداللّه]] بود<ref>ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، دارصادر، ج۵، ص۳۲۵؛ خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، ج۱۱، ص۲۸۳.</ref> که به دلیل حُسن جمال و درخشندگی رخسار «باهر» لقب گرفت.<ref>منتهی الامال، ج۲، ص۱۰۱؛ ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰</ref> عبدالله از برادرش امام محمد باقر (ع) بزرگتر بود و تولی اوقاف پیغمبر (ص) و امام علی (ع) بود.<ref>منتهی الامال، ج۲، ص۱۰۱؛ ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰</ref> | |||
== حضور در واقعه کربلا == | |||
فاطمه بنت الحسن، در [[واقعه کربلا]] حضور داشت و همراه باقی‌ماندگان خانواده [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین (ع)]] به [[اسیران کربلا|اسارت]] رفت.<ref>نک: ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۰، ص۲۶۱.</ref> | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*ابن حجر عسقلانی، | * ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، بیروت، دارصادر، بی تا. | ||
*ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، تحقیق علی شیری، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | * ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، تحقیق علی شیری، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | ||
*امین، محسن، أعیان الشیعة، تحقیق حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، بی‌تا. | * امین، محسن، أعیان الشیعة، تحقیق حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، بی‌تا. | ||
*خوئی، أبو القاسم، معجم رجال | * خوئی، أبو القاسم، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة. | ||
*طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص ۲۱۷، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | * طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص ۲۱۷، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | ||
*قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، | * قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، مؤسسه انتشارات هجرت. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه حسن | * کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه حسن حسن‌زاده آملی، قم، قائم آل محمد، ۱۳۸۷ش. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار (ع)، تصحیح جمعی از نویسندگان، بیروت، دار احیاء التراث العربی. | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار (ع)، تصحیح جمعی از نویسندگان، بیروت، دار احیاء التراث العربی. | ||
*مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق موسسة آل البیت لاحیاء التراث، قم، المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۳۷۲ ش. | * مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق موسسة آل البیت لاحیاء التراث، قم، المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۳۷۲ ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{زنان اهل بیت}} | {{زنان اهل بیت}} | ||
{{اسیران کربلا}} | {{اسیران کربلا}} | ||
{{زنان | {{زنان تأثیرگذار از نگاه شیعه}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۲: | ||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||
[[ar:فاطمة بنت الحسن (ع)]] | [[ar:فاطمة بنت الحسن (ع)]] | ||
[[ur: | [[ur:فاطمه بنت حسن]] | ||
[[en:Fatima bt. al-Imam al-Hasan (a)]] | [[en:Fatima bt. al-Imam al-Hasan (a)]] | ||
[[fr:Fâtima bt. al-Imam al-Hasan al-Mujtabâ (a)]] | [[fr:Fâtima bt. al-Imam al-Hasan al-Mujtabâ (a)]] | ||
نسخهٔ ۱۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۲
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| لقب/کنیه | ام‌عبدالله و ام‌محمد |
| خویشاوندان سرشناس | همسر امام سجاد(ع) و مادر امام باقر(ع) |
| اطلاعات دیگر | |
| فعالیت‌ها | حضور در واقعه کربلا و اسارت |
برای دیگر کاربردها فاطمه (ابهام‌زدایی) را ببینید.
فاطمه دختر امام حسن (ع)، همسر امام سجاد (ع) و مادر امام باقر (ع) است. او از راویان حدیث است و امام صادق (ع) نسبت به او فرمود که از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد. فاطمه در واقعه کربلا حضور داشت و به اسارت رفت.
امام صادق(ع) دربارهٔ مادربزرگش ام‌عبدالله:
کانَت صِدّیقةً لَم تُدرَک فی آلِ الحَسَنِ امرَأَةٌ مِثلُها.
ترجمه:
ام‌عبدالله چنان شخصیت راستگو و درست‌کرداری بود که در میان خاندان امام حسن (ع) زنی چون او دیده نشده است.
بحارالانوار، ج۴۶، ص۲۱۵؛ اصول کافی، ج۲، ص۴۴۶.
معرفی
فاطمه ام‌عبدالله،[۱] پدرش امام حسن (ع) و مادرش أم اسحاق دختر طلحة بن عبیدالله التیمی است[۲] ام‌محمد،[۳] یا ام عبده[۴] از دیگر کنیه‌های او است. در روایتی، جابر می‌گوید نام مادران ائمه را در صحیفه فاطمه دیده است. در این روایت، او ام‌عبدالله دختر حسن بن علی بن ابی‌طالب را مادر امام باقر (ع) می‌داند.[۵]
او از راویان حدیث است و در منابع روایی، حدیثی از فاطمه بنت الحسن از پدرش امام حسن (ع)، نقل شده است.[۶] امام صادق (ع) نسبت به مقام او فرمود که او از زنان مؤمنه، پرهیزکار و نیکوکار بود و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.[۷] در منابع تاریخی زمان وفات و محل دفن او مشخص نیست.
ازدواج
فاطمه ام‌عبدالله با پسر عموی خود، امام سجاد (ع) ازدواج کرد و این اولین ازدواج یک علوی با علوی دیگر بود.[۸]به نقل ناسخ التواریخ، فاطمه تنها همسری است که به عقد دائمی امام سجاد (ع) درآمد.[۹] ازدواج فاطمه با علی بن الحسین (ع) باعث شد نسل آنان از امام باقر (ع) به بعد، از طرف مادر از امام حسن مجتبی (ع) و از طرف پدر از امام حسین (ع) باشند. این ازدواج سبب شد به امام باقر (ع) لقب هاشمی بین هاشمیین، علوی بین علویین یا فاطمی بین فاطمیین بدهند.[۱۰]
ثمره این ازدواج فرزند دیگری به نام عبداللّه بود[۱۱] که به دلیل حُسن جمال و درخشندگی رخسار «باهر» لقب گرفت.[۱۲] عبدالله از برادرش امام محمد باقر (ع) بزرگتر بود و تولی اوقاف پیغمبر (ص) و امام علی (ع) بود.[۱۳]
حضور در واقعه کربلا
فاطمه بنت الحسن، در واقعه کربلا حضور داشت و همراه باقی‌ماندگان خانواده امام حسین (ع) به اسارت رفت.[۱۴]
پانویس
- ↑ بحارالانوار، ج۴۶، ص۲۱۵.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۲۰.
- ↑ تاریخ مدینه دمشق، ج۷۰، ص۲۶۱.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۹۰.
- ↑ بحارالانوار، ج۳۶، ص۱۹۴.
- ↑ سید ابن طاووس، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص ۱۳۸.
- ↑ تواریخ النبی و الآل، الشیخ محمدتقی تستری، ص۹۰.
- ↑ طبری آملی، دلائل الامامة، ص ۲۱۷
- ↑ ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۹۰؛ بحارالانوار، ج۴۶، ص۲۱۵ ؛ منتهی الامال، ج۲، ص۱۷۳.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، دارصادر، ج۵، ص۳۲۵؛ خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، ج۱۱، ص۲۸۳.
- ↑ منتهی الامال، ج۲، ص۱۰۱؛ ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰
- ↑ منتهی الامال، ج۲، ص۱۰۱؛ ناسخ التواریخ امام سجاد علیه السلام، ج۸، ص۴۰
- ↑ نک: ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۰، ص۲۶۱.
منابع
- ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، بیروت، دارصادر، بی تا.
- ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، تحقیق علی شیری، دارالفکر، ۱۴۱۵ق.
- امین، محسن، أعیان الشیعة، تحقیق حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، بی‌تا.
- خوئی، أبو القاسم، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی الإسلامیة.
- طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص ۲۱۷، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
- قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، مؤسسه انتشارات هجرت.
- کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه حسن حسن‌زاده آملی، قم، قائم آل محمد، ۱۳۸۷ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار (ع)، تصحیح جمعی از نویسندگان، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، تحقیق موسسة آل البیت لاحیاء التراث، قم، المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، ۱۳۷۲ ش.