پرش به محتوا

فرسخ شرعی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
خط ۱۶: خط ۱۶:
با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان [[مسافت شرعی|حد شرعی مسافرت]] است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله زنجانی </ref>، ۴۳ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله مکارم </ref>، ۴۴ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات: خویی، تبریزی، وحید، سیستانی.</ref>، و ۴۵ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه‌ای، نوری.</ref> متغیر است.<ref> [http://www.pasokhgoo.ir/node/63872 مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی] </ref><ref> احکام مسافر، ص۲۳.</ref><ref>توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۸۳.</ref>
با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان [[مسافت شرعی|حد شرعی مسافرت]] است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله زنجانی </ref>، ۴۳ کیلومتر<ref> طبق نظر آیت الله مکارم </ref>، ۴۴ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات: خویی، تبریزی، وحید، سیستانی.</ref>، و ۴۵ کیلومتر<ref> طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه‌ای، نوری.</ref> متغیر است.<ref> [http://www.pasokhgoo.ir/node/63872 مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی] </ref><ref> احکام مسافر، ص۲۳.</ref><ref>توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۸۳.</ref>


==احکام مرتبط==
==احکام مرتبط با فرسخ شرعی==
از احکام مرتبط با آن در باب‌هایی نظیر [[نماز]]، [[حج]] و تجارت سخن گفته‌اند.
از احکام مرتبط با فرسخ شرعی در باب‌هایی نظیر [[نماز]]، [[حج]] و تجارت سخن گفته‌اند.


موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:
موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:


# سفر موجب شکسته شدن [[نماز]] و افطار [[روزه]] :پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.
# سفر موجب شکسته شدن [[نماز]] و افطار [[روزه]]: پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.
# فاصله میان دو [[نماز جمعه]]: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.<ref>جواهر الکلام ۱۱/ ۲۴۵.</ref>
# فاصله میان دو [[نماز جمعه]]: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.<ref>جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۴۵.</ref>
# وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام [[معصوم]] (ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.<ref> جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۶۵.</ref>
# وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام [[معصوم]] (ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.<ref> جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۶۵.</ref>



نسخهٔ ‏۲۴ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۳۸

فَرْسَخ واحد قدیمی سنجش فاصله است که مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر است.

علاوه بر این فرسخ که به فرسخ شرعی معروف است، فرسخ‌های دیگری هم متداول بود از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر بوده است. گاهی از فرسخ به فرسنگ نیز تعبیر شده است.

اندازه فرسخ

هر فرسخ شرعی سه میل و هر میل بنابر نظر مشهور فقها چهار هزار ذراع و طول هر ذراع ۲۴ انگشت یا دو وجب شخص معمولی است. بنابر این، فرسخ بر حسب ذراع دوازده هزار ذراع خواهد بود.[۱]

مقدار آن بر حسب کیلومتر به طور تقریبی بین پنج تا پنج و نیم کیلومتر محاسبه شده است.

فرسخ در مکان‌های مختلف اندازه‌های دیگری هم داشته است از جمله فرسخ هندی که حدود ۱۲ کیلومتر و فرسخ رایج در زمان قاجار و پهلوی که حدود شش کیلومتر [۲] و فرسخ خراسانی که دو برابر فرسخ شرعی متداول است.[۳]

هشت فرسخ یا حد شرعی سفر

با توجه به اختلاف تبدیل فرسخ به کیلومتر نزد فقها، هشت فرسخ که همان حد شرعی مسافرت است نیز بین آنها متفاوت و از ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر است: ۴۰ کیلومتر[۴]، ۴۳ کیلومتر[۵]، ۴۴ کیلومتر[۶]، و ۴۵ کیلومتر[۷] متغیر است.[۸][۹][۱۰]

احکام مرتبط با فرسخ شرعی

از احکام مرتبط با فرسخ شرعی در باب‌هایی نظیر نماز، حج و تجارت سخن گفته‌اند.

موارد کاربرد: فرسخ در مواردی برای تعیین مسافت به کار رفته است که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:

  1. سفر موجب شکسته شدن نماز و افطار روزه: پیمودن هشت فرسخ راه تحقق بخش عنوان سفر است و با شرایطی موجب قصر نماز و افطار روزه می‌شود.
  2. فاصله میان دو نماز جمعه: اقامه نماز جمعه در فاصله کمتر از یک فرسخ از محل نماز جمعه قبلی صحیح نیست.[۱۱]
  3. وجوب نماز جمعه: در فرض وجوب نماز جمعه، مانند عصر حضور و بسط ید امام معصوم (ع)، نماز جمعه بر کسانی که فاصله آنان تا محل اقامه نماز جمعه بیش از دو فرسخ است، واجب نیست.[۱۲]

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • جواهر الکلام، شیخ محمد حسن نجفی، دار احیاء التراث، بیروت.
  • فرهنگ دهخدا.
  • احکام مسافر، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، انتشارات فراکاما.
  • توضیح المسائل پانزده مرجع، انتشارات جامعه مدرسین.
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، انتشارات مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی.


  1. منتهی المطلب، ج۶، ص۳۳۵؛ الاوزان و المقادیر، ص۸۶.
  2. دهخدا، ذیل واژه فرسنگ.
  3. فرهنگ فقه فارسی، ج۵، ص۶۸۲.
  4. طبق نظر آیت الله زنجانی
  5. طبق نظر آیت الله مکارم
  6. طبق نظر آیات: خویی، تبریزی، وحید، سیستانی.
  7. طبق نظر آیات : امام، اراکی، فاضل، گلپایگانی، صافی، بهجت، خامنه‌ای، نوری.
  8. مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
  9. احکام مسافر، ص۲۳.
  10. توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۸۳.
  11. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۴۵.
  12. جواهر الکلام، ج۱۱، ص۲۶۵.