سال ۱۵۸ هجری قمری

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از ۱۵۸ق)
سال ۱۵۸ هجری قمری
 
امامت
امام کاظم(ع)
(دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
عباسیان در عراقمهدی عباسی
امویان در اسپانیاعبدالرحمن داخل
باوندیان بر بلندی‌های طبرستانشروین اول ابن سرخاب دوم
وقایع مهم
آغاز خلافت مهدی عباسی
حبس گروهی از نوادگان امام علی(ع) در مکه
همه‌گیری وبا
وفات‌ها / شهادت‌ها
منصور عباسی
عطاء بن سالم قَیْسی جعفری
ابو اسحاق سَبیعی
معاویة بن صالح اندلسی


سال ۱۵۸ هجری قمری یکصد و پنجاه و هشتمین سال از سال‌شمار هجری قمری و مصادف با امامت امام کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.

در این سال، با درگذشت منصور عباسی از سلسله عباسیان، فرزندش مهدی عباسی به خلافت رسید و بر عراق حکومت می‌کرد. عبدالرحمن داخل از دودمان امویان نیز، بر اسپانیا حکومت می‌کرد.

روز نخست این سال، یعنی جمعه ۱ محرم، مصادف است با ۲۴ آبان سال ۱۵۳ هجری شمسی و ۱۵ نوامبر سال ۷۷۴ میلادی. روز پایانی سال، یعنی دوشنبه ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با ۱۱ آبان سال ۱۵۴ هجری شمسی و ۳ نوامبر سال ۷۷۵ میلادی.[۱]

امامت

سال ۱۵۸ق، با سال‌های ۱۵۳ و ۱۵۴ هجری شمسی مطابق است.[۲] این سال یکی از سال‌های امامت ۳۵ سالهٔ امام کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان بود.[۳] امام کاظم(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود.[۴] در این سال فرزندش امام رضا(ع)، در حدود هشت سال داشت.[۵]

حکومت‌ها

در سال ۱۵۸ق، با درگذشت منصور عباسی (حکومت ۱۳۶-۱۵۸ق)، خلیفه دوم از سلسله عباسیان، خلافت او پایان یافت[۶] و فرزندش مهدی عباسی به خلافت رسید.[۷] عباسیان در این دوران بر عراق به پایتختی بغداد حکومت می‌کردند.[۸] گستره حکومت آنها در این دوران شامل مدینه،[۹] مکه،[۱۰] طائف،[۱۱] اِفریقیه (تقریبا تونس[۱۲] مصر،[۱۳] اَرمینیه (تقریبا ارمنستان[۱۴] آذربایجان،[۱۵] مغرب،[۱۶] موصل،[۱۷] جزیره،[۱۸] خراسان[۱۹] کرمان، سند،[۲۰] اهواز، فارس[۲۱] و بحرین[۲۲] نیز می‌شد.

امویان نیز با حکومت عبد الرحمن اوّل ابن معاویه، ملقب به داخل (حکومت ۱۳۸-۱۷۲ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا)، به پایتختیِ قُرْطُبه حکومت می‌کردند.[۲۳]

در این سال، شروین اول ابن سرخاب دوم (حکومت: ۱۵۵-پیش از ۲۰۱ق) از سلسله باوندیان بر بلندی‌های طبرستان و گیلان حکومت می‌کرد.[۲۴]

رویدادها

سیاسی

طبیعی

  • همه‌گیری وبا.[۲۷]

درگذشت‌ها

پانویس

  1. تبدیل تاریخ، با حساب.
  2. تبدیل تاریخ، با حساب.
  3. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۳۸۵.
  4. سبط ابن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۴۶۱، ۴۶۴ و ۴۶۵.
  5. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۲۷.
  6. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۳۴.
  7. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
  8. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳.
  9. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۵۳.
  10. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۳۶.
  11. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۵.
  12. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۶، ص۱۲.
  13. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۵۳.
  14. ترمانینی، أحداث التاریخ الإسلامی، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹۳۶.
  15. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۶.
  16. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۲۳.
  17. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۵.
  18. ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۳۲.
  19. ابن تغری، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۵۰.
  20. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۵۳.
  21. طبری، تاریخ الطبری، بیروت، ج۸، ص۵۳.
  22. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۱۳.
  23. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ص۳۳۸ و ج۸، ص۸۶.
  24. باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۳۱۶.
  25. دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۵.
  26. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۳۵.
  27. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۳۶.
  28. دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۵.
  29. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۶۰.
  30. استرآبادی، منهج المقال، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۲۶۰.
  31. نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲۶، ص۲۰۰.
  32. ابن ندیم، الفهرست، دار المعرفه، ص۲۸۵.
  33. ابن عماد، شذارت الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۲۶۱.
  34. ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۱۱.
  35. تفرشی، نقد الرجال، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۵۹.
  36. زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۵، ص۸۱.
  37. ابن قانع بغدادی، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۲۴۵.
  38. نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲۷، ص۱۲۸.
  39. ابن قانع بغدادی، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۲۱۰۱.
  40. تفرشی، نقد الرجال، ۱۳۷۷ش، ج۴، ص۲۴۲.
  41. طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۲۸۸.
  42. ابن قانع بغدادی، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۷۰.
  43. حموی، معجم الادباء، ۱۹۹۳م، ج۳، ص۱۲۱۹.
  44. ابن ندیم، الفهرست، دار المعرفه، ص۴۴؛ ابن قانع بغدادی، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۷۰.

منابع

  • ابن اثیر، علی بن محمد بن محمد بن عبدالکریم شیبانی جزری، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، ۱۳۸۵ق.
  • ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، به تحقیق جمال‌الدین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری‏، به تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏، ۱۴۱۰ق.
  • ابن قانع بغدادی، عبد الباقی‏، معجم الصحابة، به تحقیق خلیل ابراهیم قوتلای، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۴ق.
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا.
  • استرآبادی، محمد بن علی‏، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۴۲۲ق.
  • باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
  • ترمانینی، عبد السلام، أحداث التاریخ الإسلامی بترتیب السنین؛ یشمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی مع ترجمة لأشهر الأعلام و تعریف بالمواقع و البلدان، دمشق، طلاس، ۱۴۰۸ق.
  • تفرشی، مصطفی بن حسین‏، نقد الرجال‏، به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، ۱۳۷۷ق.
  • جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ:سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق، به تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
  • حموی، یاقوت بن عبدالله‏، معجم الأدباء، به تحقیق احسان عباس، بیروت، دار الغرب الإسلامی‏، ۱۹۹۳م‏.
  • دینوری، احمد بن داود، الأخبار الطوال، به تصحیح جمال‌الدین شیال، به تحقیق محمد عبدالمنعم عامر، قم، الشریف الرضی، ۱۳۷۳ش.
  • زرکلی، خیر الدین، الأعلام‏، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م.
  • سبط ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص من الأمة بذکر خصائص الأئمة، به تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعة و النشر، ۱۴۲۶ق.
  • شوشتری، محمدتقی‏، قاموس الرجال‏، به تحقیق مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه‏، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۴۱۰ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، به تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت(ع)، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
  • طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری:تاریخ الرسل والملوک وصلة تاریخ الطبری، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
  • طوسی، محمد بن حسن‏، رجال الطوسی، به تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، ۱۳۷۳ش.
  • نوری، حسین بن محمدتقی‏، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ‏به تحقیق مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث‏، بیروت، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۲۹ق.