ملا عبدالله زنوزی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| محل زندگی | تهران |
| تاریخ وفات | ۱۲۵۷ق |
| شهر وفات | تهران |
| خویشاوندان سرشناس | آقا علی مدرس |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | ملاعلی نوری، سید محمد مجاهد، سید محمد باقر شفتی و میرزای قمی |
| شاگردان | آقا علی مدرس، میرزا ابوالقاسم تهرانی، محمد طاهر تنکابنی |
| محل تحصیل | کربلا، قم، اصفهان |
| تألیفات | انوار جلیه، حاشیه بر اسفار، رساله علیه و لمعات الهیه |
| سایر | تدریس فلسفه و حکمت در مدرسه علمیه مروی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | پایه‌گذاری مکتب فلسفی تهران |
ملا عبدالله زَنوزی (درگذشت ۱۲۵۷ق) حکیم و فیلسوف شیعی در قرن سیزدهم قمری و معاصر با فتحعلی شاه قاجار بود. او در فلسفه پیرو ملاصدرا بود و در مدرسه علمیه مروی در تهران ،فلسفه و حکمت تدریس می‌کرد. زنوزی از شاگردان ملا علی نوری بود. او را پایه‌گذار مکتب فلسفی تهران و از مروجان فلسفه صدرایی می‌دانند.
زندگی‌نامه
عبدالله فرزند بیرمقلی (بایرام قلی) ملقب به باباخان زنوری، در روستای زنوز، از توابع شهر مرند در تبریز به دنیا آمد و در سال ۱۲۵۷ق (۱۲۲۰ش) در تهران درگذشت. فرزندش آقاعلی مدرس طهرانی از مدرسان فلسفه در مدرسه سپهسالار بود.[۱]
فعالیت علمی
ملا عبدالله در اوایل زندگی به خوی رفت. علوم عربی و ادبیات را در آنجا فرا گرفت و به ملا عبدالله نحوی معروف شد. سپس در حوزه علمیه کربلا نزد سید محمد مجاهد و سید محمد باقر شفتی به تحصیل فقه و اصول پرداخت. وی پس از آن به ایران بازگشت و در قم نزد میرزای قمی در اصول شاگردی کرد، سپس به اصفهان رفت و در حکمت و فلسفه از شاگردان ملاعلی نوری گردید. پس از تأسیس مدرسه مروی در تهران در حکومت فتحعلی شاه قاجار، ملا علی نوری برای تدریس به آنجا فراخوانده شد اما او ملا عبدالله زنوزی را برای تدریس به آنجا فرستاد. زنوزی از در ۱۲۳۷ق تا پایان عمر به مدت ۲۰ سال در این مدرسه تدریس می‌کرد.[۲]
زنوزی را پایه گذار مکتب فلسفی تهران و از مروجان فلسفه صدرایی دانسته‌اند.[۳]
شاگردان
آثار
- انوار جلیه؛ در شرح حدیث حقیقت از کمیل بن زیاد.
- حاشیه بر اسفار ملاصدرا
- رساله علیّه در چگونگی غضب خداوند بر گنهکاران
- لمعات الهیه در اثبات واجب الوجود و صفات او.[۶]؛ این کتاب به روش کتاب اسفار، تألیف شده است. دانشگاه تهران آن را با تعلیقه آقاعلی مدرس طهرانی و مقدمه انگلیسی سید حسین نصر چاپ کرده است. اصل نسخه خطی کتاب لمعات الهیه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است.
ارتباط با قاجاریه
ملاعبدالله که در سال ۱۲۳۷ق از اصفهان به تهران آمد، مورد توجه فتحعلی شاه قاجار قرار داشت.[۷] وی دو کتاب انوار جلیه و لمعات الهیه را به درخواست فتحعلی شاه قاجار نوشت و در آغاز و پایان آن، فتحعلی شاه را ستوده است.
مطالعه بیشتر
حسین محمدزاده صدیق، حکیم ملا عبدالله زنوزی و زنوزیه مکتبی؛ در شرح حال و معرفی آثار ملا عبدالله زنوزی و پیروان مکتب فلسفی او به زبان ترکی.[۸]
پانویس
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۹۰.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش، ج۲، صص۳۹۱-۳۹۰.
- ↑ الهی، مکتب تهران، ۱۳۸۹ش، ص۲۰.
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۳۶۹؛ نامه دانشوران ناصری، ۱۳۳۸ش، ج۲، ص۳۶۴.
- ↑ امینی، میرزاطاهر تنکابنی، ۱۳۵۳، ص۱۳۳.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۹۱.
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۳۹۱.
- ↑ حکیم ملا عبدالله زنوزی و زنوزیه مکتبی، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران.
منابع
- آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳ق.
- الهی، امیر سعید، مکتب تهران، مجله اطلاعات حکمت و معرفت”، بهمن ۱۳۸۹ - شماره ۵۹
- امینی، نصرت اللّه، میرزاطاهر تنکابنی، راهنمای کتاب، سال ۱۷،ش ۱۳ (فروردین خرداد ۱۳۵۳).
- مدرس تبریزی، میرزا محمدعلی، ریحانة الادب، انتشارات خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش.
- نامه دانشوران ناصری، قم، دارالفکر، ۱۳۳۸ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله : دانشنامه جهان اسلام