آموزش فلسفه (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمدتقی مصباح‌یزدی |
| موضوع | فلسفه اسلامی |
| زبان | فارسی |
| ترجمه به دیگر زبان‌ها | انگلیسی، عربی، بوسنیایی، تایی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | سازمان تبلیغات اسلامی؛ شرکت چاپ و نشر بین‌الملل؛ انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره) |
| محل نشر | ایران |
| تاریخ نشر | ۱۳۶۴ش |
آموزش فلسفه کتابی در زمینه فلسفه اسلامی از محمدتقی مصباح یزدی که شامل مباحثی در زمینه تاریخ فلسفه، شناخت‌شناسی، هستی‌شناسی و خداشناسی است. شیوه کلاسیک آموزشی در نگارش این اثر و نیز نگارش با قلمی روان و رسا در عین علمی بودن، از جمله امتیازات این اثر به شمار آمده است. نگارنده مواردی چون کمبود مواد درسی، نارسایی کیفیت تدریس و وجود برداشت‌های غلط در زمینه فلسفه اسلامی را از جمله انگیزه‌های خود در تدوین این کتاب دانسته است.
این کتاب ابتدا بر اساس گردآوری درس‌های مولف، در سال ۱۳۶۴ش منتشر شد. سپس در سال‌های بعد توسط دیگر ناشران تجدید چاپ گردید. از جمله ترجمه‌های این اثر می‌توان به ترجمه انگلیسی، عربی و تایی آن اشاره کرد.
محتوای کتاب
کتاب آموزش فلسفه، کتابی در زمینه آموزش فلسفه اسلامی است که در دو مجلد به چاپ رسیده و شامل هفت بخش است که سه بخش آن در جلد اول و چهار بخش دیگر در جلد دوم تنظیم گردیده است. در این کتاب طبق بیان مؤلف، به مسائل مورد بحث در محافل غربی اشاره نشده و پاسخگوی شبهات جدید مکاتب الحادی در عصر حاضر نیست.[۱]
محتوای جلد اول
جلد اول، مشتمل بر سی درس است که در بخش اول، ابتدا به مباحث مقدماتی و تاریخ فلسفه اشاره شده و سپس در بخش دوم، مباحث شناخت‌شناسی مطرح گردیده است. آخرین بخش از این جلد را نیز بخش هستی‌شناسی بر عهده دارد.[۲]فراز نخستین کتاب یادآوری این مطلب است که تاريخ تفکر بشر به همراه آفرينش انسان تا فراسوی تاريخ پيش رفته و هرگاه انسانی می‌زیسته، فکر و اندیشه را به‌عنوان یک ویژگی جدایی‌ناپذیر با خود داشته، و هرجا انسانی گام نهاده تعقل و تفکر را با خود برده است.[۳]
محتوای جلد دوم
جلد دوم، مشتمل بر چهل درس است که با بخش چهارم یعنی مسائل مربوط به علت و معلول آغاز شده و سپس در بخش پنجم، مسائل مرتبط با وجود مجرد و مادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش ششم این مجلد، مطالب حول محور وجود ثابت و متغیر، تنظیم شده و بخش پایانی نیز مسائل مربوط به خداشناسی را پوشش می‌دهد.[۴] کتاب با مطالبی درباره توجیه شرور در جهان هستی و تأکید بر این مطلب پایان یافته که شرور و نقايص اين جهان، لازمهٔ جداناپذیر نظام عِلّی و معلولی آن است و خيرات جهان بر شرور عَرَضی آن غالب است و ترک خیر كثیر برای پدید نیامدن شر قلیل، خلاف حكمت و نقض غرض است و همين شرور قلیل و نسبی و عَرَضی هم فوائد زیادی دارد و هرقدر بر دانش بشر افزوده شود، از حکمت‌ها و اسرار این جهان بیشتر آگاه می‌گردد.[۵]
درباره مولف
محمدتقی مصباح یزدی در بهمن ۱۳۱۳ش در شهر یزد متولد شد. وی در دروس فقه و اصول، هشت سال از آیت‌الله بروجردی و امام خمینی، دو سال از آیت‌الله اراکی و پانزده سال از آیت‌الله بهجت بهره برد.[۶] تفسیر و فلسفه در درس علامه طباطبایی حاضر شد و دروس اسفار ملاصدرا و شفا ابن سینا را نزد وی گذراند. در اخلاق و عرفان نیز از محضر علامه طباطبایی، آیت‌الله بهجت و انصاری همدانی استفاده نمود.[۷] محمدعلی نحوی، عبدالحسین عجمین، سیدعلیرضا مدرّسی، میرزا محمد انواری، مرتضی حائری یزدی و شیخ عبدالجواد جَبَل عاملی از دیگر اساتید وی بودند.[۸]
دروس فلسفه، شرح برهان شفاء، شرح الهیات شفاء، شرح اسفار اربعه و شرح نهایةالحکمه را نیز می‌توان از دیگر آثار فلسفی ایشان به‌شمار آورد.[۹]
انگیزه تألیف
کتاب آموزش فلسفه، گردآوری درس‌هایی است که محمدتقی مصباح یزدی آن را در مؤسسه در راه حق بیان داشته و توسط برخی از طلاب این مؤسسه تنظیم گردیده و در سال ۱۳۶۶ش به چاپ رسیده است.[۱۰] کمبود مواد درسی، نارسایی محتوای کتابها در زمینه فلسفه اسلامی،[۱۱] وجود برداشت‌های غلط از مسائل فلسفی، شکستن جزم گرایی فلسفی در میان علاقه‌مندان به فلسفه و توضیح اصطلاحات دشوار فلسفی از جمله مسائلی است که انگیزه نگارنده را در تدوین این کتاب تأمین ساخته است.[۱۲]
امتیاز اثر
به گفته ناشر، امتیاز این اثر را می‌بایست در دو امر جستجو کرد: ابتدا، شیوه کلاسیک آموزشی در نگارش این اثر است که در هر درس، علاوه بر خلاصه مطالب، پرسش‌هایی جهت تمرین دانش‌پژوهان مطرح شده است. دوم، شیوه نگارش با قلمی روان و رسا که از ابهامات و اصطلاحات پیچیده فلسفی دور بوده و در عین علمی بودن مباحث، فهم آن را آسان ساخته است.[۱۳] امروزه، این کتاب به عنوان متن درسی، در برخی از مراکز حوزوی و دانشگاهی نظیر موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۱۴]
چاپ‌ها و ترجمه‌ها
نسخه فارسی این کتاب، برای اولین بار در سال ۱۳۶۴ش به همت سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسید.[۱۵] سپس در سال‌های بعد به همت شرکت چاپ و نشر بین‌الملل[۱۶] و نیز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی بارها تجدید چاپ شد.[۱۷]
این کتاب به زبان‌هایی دیگر نیز ترجمه شده است؛ برخی از آنها عبارت‌است از:
- ترجمه انگلیسی: با عنوان Philosophical Instructions: An Introduction to Contemporary Islamic philosophy به قلم محمد لگنهاوزن و عظیم سرودلیر انجام گرفته که مؤسسه مطالعات فرهنگ جهانی دانشگاه بینگ هامتون نیویورک آن را در سال ۱۹۹۹ میلادی چاپ و منتشر کرده است.[۱۸]
- ترجمه عربی: با عنوان «المنهج الجدید فی تعلیم الفلسفه» به قلم محمدعبدالمنعم الخاقانی انجام گرفته و مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در تاریخ ۱۴۰۹ق آن را منتشر کرده است.[۱۹]
- ترجمه تایی: این ترجمه به همت رایزنی فرهنگی ایران در تایلند انجام شده است.[۲۰]
- ترجمه بوسنیایی: این ترجمه به همت مشترک بنیاد ملاصدرا، بنیاد میراث معنویت و پژوهشگاه جامعه المصطفی العالمیه منتشر شده است.[۲۱]
- ترجمه اسپانیولی: ۱۰ درس مربوط به بخش شناخت شناسی در این کتاب، به عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد در جامعه المصطفی ترجمه شده است.[۲۲]
پانویس
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۲ مقدمه مولف.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۷.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۹.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۷.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۵۲۵.
- ↑ «ابعاد علمی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.
- ↑ «ابعاد علمی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.
- ↑ صنعتی، گفتمان مصباح، ۱۳۸۷ش، ص۴۲ و ۴۳.
- ↑ راهنمای سیر مطالعاتی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶ مقدمه ناشر.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۲۱ مقدمه مولف.
- ↑ مصباح یزدی، آموزش فلسفه، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۱ مقدمه مولف.
- ↑ مصباح یزدی محمد تقی، آموزش فلسفه، ۱۳۶۶ش، ص۱۷ مقدمه ناشر.
- ↑ «تدریس کتاب آموزش فلسفه»، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران؛ «تدریس کتاب آموزش فلسفه»، سایت الثقلین.
- ↑ «آموزش فلسفه»، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
- ↑ «آموزش فلسفه جلد 2»، کتاب بین الملل
- ↑ «آموزش فلسفه جلد 2»، فروشگاه اینترنتی انتشارات موسسه امام خمینی (ره)
- ↑ «ترجمه کتاب «آموزش فلسفه» به زبان تایی منتشر شد»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی.
- ↑ «آموزش فلسفه»، سایت کتابناک.
- ↑ «ترجمه کتاب «آموزش فلسفه» به زبان تایی منتشر شد»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی.
- ↑ «ترجمه «آموزش فلسفه» تألیف آیت الله مصباح یزدی دیپلم افتخار گرفت»، خبرگزاری مهر.
- ↑ «ترجمه 10 درس معرفت شناسی کتاب آموزش فلسفه اسلامی آیت الله مصباح یزدی به اسپانیولی»، سایت ایران داک
منابع
- «آموزش فلسفه»، سایت کتابناک، تاریخ بازدید:۳۰ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «آموزش فلسفه»، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید:۳۰ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «آموزش فلسفه جلد 2»، فروشگاه اینترنتی انتشارات موسسه امام خمینی (ره)، تاریخ بازدید: ۷ اسفند ۱۴۰۱ش.
- «آموزش فلسفه جلد 2»، کتاب بین الملل، تاریخ بازدید: ۷ اسفند ۱۴۰۱ش.
- «ابعاد علمی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ بازدید: ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «ترجمه «آموزش فلسفه» تألیف آیت الله مصباح یزدی دیپلم افتخار گرفت»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۶ اردیبهشت ۱۳۹۲، تاریخ بازدید: ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «ترجمه 10 درس معرفت شناسی کتاب آموزش فلسفه اسلامی آیت الله مصباح یزدی به اسپانیولی»، سایت ایران داک، تاریخ بازدید: ۸ اسفند ۱۴۰۱ش.
- «ترجمه کتاب «آموزش فلسفه» به زبان تایی منتشر شد»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۷، تاریخ بازدید: ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ش.
- «تدریس کتاب آموزش فلسفه»، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تاریخ درج مطلب ۱۲ آذر ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۱ش.
- «تدریس کتاب آموزش فلسفه»، سایت الثقلین، تاریخ درج مطلب ۱۶ آبان ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۱ش.
- صنعتی، رضا، گفتمان مصباح: گزارشی از زندگانی علمی و سیاسی آیت‌الله مصباح یزدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۶ش.
- مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره)، ۱۳۹۱ش.
- «راهنمای سیر مطالعاتی آثار آیت‌الله مصباح یزدی»، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت‌الله مصباح یزدی، تاریخ بازدید ۲۴ آبان ۱۳۹۷ش.