تخریب حرم عسکریین
 تخریب حرم عسکریین در سال ۱۳۸۶ش | |
| شرح ماجرا | منفجر کردن حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) |
|---|---|
| زمان | ۳ اسفند ۱۳۸۴ش و ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ش |
| مکان | سامرا |
| علت | تعصبات مذهبی |
| عاملان | گروه‌های تکفیری |
| نتایج | تخریب حرم |
| واکنش‌ها | اعتراض مراجع تقلید و تعطیلی حوزه‌های علمیه و بازارهای شیعیان در ایران و عراق |
| مرتبط | تخریب بقیع و تخریب حرم امام حسین(ع) |
تخریب حرم عسکریین به انفجار و تخریب حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) به‌دست تروریست‌های تکفیری در سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش اشاره دارد. این اقدام، واکنش مراجع تقلید و شیعیان را در مناطق مختلف جهان در پی داشت و آن را محکوم کردند.
ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران طی سال‌های ۱۳۸۹ش تا ۱۳۹۴ش حرم عسکریین(ع) را بازسازی کرد.
حرم عسکریین
حرم عسکریین، آرامگاه امام هادی(ع) (شهادت ۲۵۴ق) امام دهم و فرزندش امام حسن عسکری(ع) (شهادت ۲۶۰ق) امام یازدهم شیعه است که زیارتگاه شیعیان در شهر سامرا است.[۱]
تخریب اول
۲۳ محرم سال ۱۴۲۷ق برابر با ۳ اسفند سال ۱۳۸۴ش تروریست‌های وابسته به القاعده، با کارگذاری مواد منفجره، آن را منفجر کردند.[۲] در نتیجه این بمبگذاری، پوشش آجری و طلاکاری گنبد و کاشی‌کاری دیوارهای آن، فرو ریخت با این حال پایه‌های گنبد و دیوارها سالم ماند.[۳]
واکنش‌ها
به دنبال این حادثه، مراجع تقلید و علمای حوزه‌های علميه ایران و عراق دروس خود را تعطيل كردند.[۴] همچنین در ایران و عراق بازارها تعطیل و عزای عمومی اعلام شد.[۵] در ایران گردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید و علمای حوزه‌های علمیه قم در مسجد اعظم انجام شد.[۶] همچنین آیت‌الله خامنه‌ای و دیگر شخصیت‌های سیاسی ایران و عراق با صدور بیانیههایی این اقدام را محکوم کردند.[۷]
برخی از مقامات عالیرتبه کشورهای اسلامی، دولت‌های اروپایی و نیز دبیرکل وقت سازمان ملل متحد نیز این اقدام را محکوم کردند.ě
تخریب دوم
در ۲۷ جمادی‌الاول سال ۱۴۲۸ق برابر با ۲۳ خرداد سال ۱۳۸۶ شمسی دو انفجار در حرم عسکریین به وقوع پیوست. در این انفجارها گلدسته‌های آن به طور کامل تخریب شد.[۸]
پیش از این نیز از جمله در سال ۱۳۵۵ق و ۱۳۵۶ق به حرم حمله و اموال آن به سرقت رفته بود.[۹]
انگیزه‌های عاملان
کامیار صداقت‌ثمر حسینی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایران، انگیزه تکفیری‌ها از تخریب حرم عسکریین را سیاسی و مذهبی می‌داند. به گفته او جنبه سیاسی این حرکت با هدف ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی و در راستای اهداف کشورهای امریکا، انگلیس و اسرائیل انجام شده است و جنبه مذهبی آن به عقاید وهابیان درباره زیارت و بنای بر قبور برمی‌گردد.[۱۰] ابن‌تیمیه بنای بر قبور را حرام و تخریب آنها را واجب می‌داند.[۱۱] وهابیان با همین انگیزه و استناد به فتوای مفتیان خود در سال ۱۳۴۴ق همه آثار تاریخی قبرستان بقیع را ویران کردند.[۱۲]البته اعتقادات وهابیان در این باره برخلاف دیدگاه مسلمانان است.[۱۳]
بازسازی
پس از تخریب، به دلیل اینکه گنبد حرم عسکریین در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده بود قرار بر این بود كه بازسازی حرم زیر نظر یونسكو انجام شود؛ اما عمليات بازسازی به كُندی صورت گرفت و دولت عراق اين مسئولیت را به ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران واگذار كرد.[۱۴]
عملیات بازسازی حرم امامین عسکریین(ع) در شهریور ۱۳۹۴ش به پایان رسید. به گفته رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات ایران، این عملیات، شامل چندین فاز از جمله ساخت گنبد و طلاکاری و نصب آن، کاشی‌کاری، آیینه‌کاری، معرق‌کاری و سنگ‌کاری داخل حرم بوده است.[۱۵]
ضریح جدید
همچنین به جهت تسریع در بازسازی، دفتر آیت‌الله سیستانی از مراجع تقلید شیعه ساخت ضریح حرم عسکریین(ع) را بر عهده گرفت.[۱۶] کارگاه ساخت ضریح امامین عسکریین در سال ۱۳۸۹ش در قم و زیر نظر سید جواد شهرستانی نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران دایر شد. به گفته لاجوردی، مسئول پروژه ساخت ضریح امامین عسکریین، در این پروژه ۴ هزار و ۵۰۰ کیلو نقره، ۷۰ کیلو طلا و ۱۱ هزار کیلو چوب ساج استفاده شده است.[۱۷]
ساخت ضریح عسکریین در سال ۱۳۹۳ش به پایان رسید[۱۸] و در بهمن ۱۳۹۵ش به سامرا منتقل شد و در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ش از آن رونمایی گردید.[۱۹] همچنین صندوقچه‌های قبور امام هادی(ع)، امام حسن عسکری(ع)، نرجس‌خاتون و حکیمه دختر امام جواد نیز طی دو سال در شیراز ساخته شد.[۲۰]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۲۹.
- ↑ صحتی سردرودی، گزیده سیمای سامرا، ۱۳۸۸ش، ص۶۸.
- ↑ خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۲۹ و ۳۰.
- ↑ خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۳۲.
- ↑ العتبة العسکریة المقدسة، پایگاه اینترنتی حرمین عسکریین.
- ↑ «گزارش، سالروز تخریب بارگاه ملکوتی امامین عسکریین»، خبرگزاری حوزه.
- ↑ آخرین مراحل بازسازی حرم و ضریح امام هادی(ع)، خبرگزاری حج.
- ↑ خامه‌یار، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، ۱۳۹۳ش، ص۳۰.
- ↑ صحتی سردرودی، گزیده سیمای سامرا، ۱۳۸۸ش، ص۶۷.
- ↑ «تخریب حرمین عسکریین(ع)؛ طرح تروریست برای تقویت خشونت کور مذهبی تکفیری‌هاست»، خبرگزاری شبستان.
- ↑ ابن تیمیه، اقتضاء الصراط المستقیم، ۱۴۰۷ق٬ ص۱۰۸-۱۱۰.
- ↑ ماجری، البقیع قصة التدمیر، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۳-۱۳۹.
- ↑ مدنی، التاریخ الأمین، ۱۴۱۸ق، ص۴۳۱-۴۵۰.
- ↑ تصاویر جدید از بازسازی حرمین عسکریین در سامرا، خبرگزاری حج.
- ↑ عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا.
- ↑ آخرین وضعیت ساخت ضریح حرمین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
- ↑ «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)»، خبرگزاری فارس.
- ↑ آخرین وضعیت ساخت ضریح حرمین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
- ↑ رونمایی از ضریح حرم مطهر امامین عسکریین(ع)، خبرگزاری ابنا.
- ↑ عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا.
منابع
- ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، اقتضاء الصراط المستقیم، بیروت، دارالکتب العلمیه٬ ۱۴۰۷ق.
- العتبة العسکریة المقدسة پایگاه اینترنتی حرمین عسکریین
- خامه‌یار، احمد، تخریب زیارتگاه‌های اسلامی در کشورهای عربی، قم، دارالإعلام لمدرسة اهلالبیت(ع)، ۱۳۹۳ش.
- آخرین مراحل بازسازی حرم و ضریح امام هادی(ع)، خبرگزاری حج، انتشار: ۲۹ مهر ۱۳۹۲ش، مشاهده:« ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- تصاویر جدید از بازسازی حرمین عسکریین در سامرا، خبرگزاری حج، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۴ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- تخریب قبور امامین عسکریین(ع) در سامرا، سایت مشرق‌نیوز، انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۳ش.
- عملیات بازسازی گنبد حرم امامین عسکریین پایان یافت، خبرگزاری ایلنا، انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۴ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- صحتی سردرودی، محمد، گزیده سیمای سامرا سینای سه موسی، مشعر، تهران، ۱۳۸۸ش.
- بلاغی، محمدجواد، الردّ علی الوهابیة، تحقیق سید محمدعلی الحکیم، بیروت، مؤسسة اهل البیت لإحیاء التراث، ۱۴۱۹ق/۱۹۹۸م.
- ماجری، یوسف، البقیع قصة التدمیر، بیروت، مؤسسة بقیع لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.
- مدنی، عبدالعزیز، التاریخ الامین لمدینة سید المرسلین، قم، مطبعة الأمین، ۱۴۱۸ق.
- «تخریب حرمین عسکریین(ع)؛ طرح تروریست برای تقویت خشونت کور مذهبی تکفیری هاست»، خبرگزاری شبستان، ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «آخرین وضعیت پروژه ساخت ضریح حرم امامین عسکریین(ع)»، خبرگزاری فارس، انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۱ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «گزارش، سالروز تخریب بارگاه ملکوتی امامین عسکریین»، اخبار شیعیان، ش۱۶، اسفند ۱۳۸۵ش، مشاهده ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «محکومیت جهانی تخریب بارگاه ملکوتی حضرات عسکریین»، خبرگزاری حوزه، انتشار ۹ آذر ۱۴۰۰ش، مشاهده ۱۹ شهریور ۱۴۰۱ش.
پیوند به بیرون