چپ‌تعزیه (آیین)
| آیین‌ها | |
|---|---|
 مراسم چپ‌تعزیه در پاکستان | |
| زمان‌برگزاری | ۸ ربیع‌الاول |
| مکان برگزاری | خیابان‌ها |
| گستره جغرافیایی | کشورهای آسیای جنوبی |
| وجه نمادین | تعزیه رسیدن اسیران کربلا به مدینه |
| آیین‌های مهم | |
| سینه‌زنی • افطاری • تشییع جنازه • تعزیه خوانی سایر آیین‌ها | |
چُپْ‌تَعزیه مراسم عزاداری‌ای است که در هشتم ربیع‌الاول (سالروز شهادت امام عسکری(ع)) در کشورهای عموماً آسیایی برگزار می‌شود. خاستگاه این مراسم، هند بود و در پاکستان هم برگزار می‌شود. در این مراسم، عزاداران به‌صورت دسته‌های عزاداری، در خیابان‌ها به سمت امام‌باره‌ها و حسینیه‌ها حرکت می‌کنند. این مراسم، یادبود بازگشت اسیران واقعه کربلا به مدینه و همین‌طور عزاداری برای امام حسن عسکری(ع) و آغاز غیبت صغریٰ نیز دانسته شده است.
آیین‌شناسی و گستره جغرافیایی
چپ‌تعزیه، آئینی عزاداری است که در هند و پاکستان اجرا می‌شود. در این مراسم، دسته‌های عزاداری با رسوم و کیفیتی خاص، به خیابان‌ها آمده و مسیر خود را تا اِمام‌ْباره‌ها و حسینیه‌ها ادامه می‌دهند. در میان راه نیز از عزاداران پذیرایی صورت می‌گیرد. این عزاداری در روز هشتم ربیع‌الاول (سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع)) برگزار می‌شود.[۱][۲] این مراسم به نوعی تداعی‌کننده ورود بازماندگان واقعه کربلا از جمله امام زین‌العابدین(ع) به مدینه است بر اساس باورهای موجود در منطقه، در این تاریخ، کاروان اسیران واقعه کربلا به مدینه رسیده است.[۳]
این مراسم، آخرین مراسم سالانه عاشورایی شیعیان در هند است که پس از عزاداری دو ماه محرم و صفر برگزار می‌شود. علاوه بر هندوستان، در برخی کشورهای جنوبی آسیا نیز این مراسم گزارش شده است. با توجه به محدودیت‌های قانونی در هندوستان برای تجمع‌های مذهبی، این دسته عزاداری در کنار هشت دسته دیگر، تنها مراسم عمومی آزاد در هند به‌شمار می‌آیند.[۴] از برگزاری این مراسم در کشورهای غیرآسیایی همچون کانادا نیز گزارش‌هایی منتشر شده است.[۵]
تاریخچه و نامگذاری
برخی منابع، قدمت مراسم چپ‌تعزیه را به دوران احمدعلی‌خان شوکت، یک از نوادگان باهو بیگم، دانسته‌اند.[۶] بر اساس این گزارش‌ها، احمدعلی‌خان که متهم به قتل بود، نذر کرده بود که اگر آزاد شود، دسته‌ای عزاداری برای امام حسین(ع) برگزار کند. او پس از پایان ماه محرم و صفر آزاد شد و برای ادای نذر خود، دسته عزاداری را به‌مناسبت سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) ترتیب داد. دولت وقت هند نیز به شرط راهپیمایی سکوت و نبود مراسمی چون زنجیرزنی و سینه‌زنی، مجوز برگزاری این مراسم را صادر کرد. از همین رو این مراسم «چپ‌تعزیه» به معنای «تعزیه خاموش» یا «تعزیه ساکت» نامگذاری شد. برخی دلیل نامگذاری این مراسم را به «چپ‌تعزیه» آغاز دوران غیبت صغریٰ و شروع سکوت امام مهدی(ع) دانسته‌اند.[۷]
در برگزاری این مراسم در هند؛ از آنجا که دسته عزاداری شیعیان از محله‌های سنی‌نشین عبور می‌کند؛ در برخی موارد باعث درگیری میان شیعه و سُنی شده‌است. از جمله این درگیری‌ها در ۲۶ می ۱۹۶۹م بود که پس از عبور دسته عزاداری از کنار مسجدی از اهل‌سنت، باعث ایجاد درگیری و قتل شد.[۸]
پانویس
- ↑ «مختلف شهرن ۾ چپ تعزيي جا جلوس برآمد، سيڪيورٽي سخت»، تایم نیوز.
- ↑ «Chup Tazia processions being taken out today across country»، jasarat.
- ↑ «اهلبيت جي مديني واپسي: چپ تعزيي جو ماتمي جلوس برآمد»، تایم نیوز.
- ↑ «Explained: Chup Tazia, A Silent Procession Taken Out During Muharram»، indiatimes.
- ↑ «98 Fotos und hochauflösende Bilder zu Chup Tazia»، gettyimages.
- ↑ «“Chup Tazia” procession in Lucknow: A religious and cultural tradition»، twocircles.
- ↑ «Explained: Chup Tazia, A Silent Procession Taken Out During Muharram»، indiatimes.
- ↑ «Explained: Chup Tazia, A Silent Procession Taken Out During Muharram»، indiatimes.
منابع
- «اهلبيت جي مديني واپسي: چپ تعزيي جو ماتمي جلوس برآمد»، تایم نیوز، تاریخ درج مطلب: ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳م، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۳ش.
- «مختلف شهرن ۾ چپ تعزيي جا جلوس برآمد، سيڪيورٽي سخت»، تایم نیوز، تاریخ درج مطلب: ۱۶ اکتبر ۲۰۲۱م، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۳ش.
- «“Chup Tazia” procession in Lucknow: A religious and cultural tradition»، twocircles, data:23 February 2010, Visited in 26 september 2024
- «Explained: Chup Tazia, A Silent Procession Taken Out During Muharram»، indiatimes, data:6 august 2022, Visited in 26 september 2024
- «98 Fotos und hochauflösende Bilder zu Chup Tazia»، gettyimages, Visited in 26 september 2024
- «Chup Tazia processions being taken out today across country»، jasarat, data:13 september 2024, Visited in 26 september 2024