اذن دخول
اِذن دُخول یا اذن ورود به معنای اجازه ورود خواستن، از آداب معاشرت و همچنین از آداب زیارت بزرگان دینی به ویژه معصومان است.
آداب معاشرات
اذن دخول بهمعنای اجازه خواستن برای ورود به ملک دیگری، از آداب معاشرت است. در سوره نور از ورود بدون اذن به خانههای دیگران نهی شده است.[۱] همچنین قرآن از ورود بدون اجازه به خانه پیامبر(ص) نهی کرده است.[۲] گفته شده جبرئیل هنگامی که میخواست خدمت پیامبر (ص) برسد، کنار در خانه او میایستاد و از او اجازه ورود میگرفت. برخی باب جبرئیل در مسجدالنبی را همان مکانی میدانند که جبرئیل در آنجا میایستاد و از پیامبر اذن ورود میگرفت.[۳]
آداب زیارت
شیعیان اذن دخول را از آداب زیارت میدانند. آنان هنگام ورود به حرم بزرگان خود بهویژه معصومان دعایی را میخوانند که به اذن دخول مشهور است. بر اساس این دعاها معصومان، زائران را میبینند و اعمال آنان را مشاهده میکنند.[۴] در کتابهای دعا و زیارت برای زیارت معصومان آدابی ذکر شده که اذن دخول از جمله آنهاست. شیخ عباس قمی دعاهایی را به نقل از کفعمی[۵] و مجلسی[۶] در مفاتیح الجنان آورده است.[۷]
متن اذن دخول
در متنهایی که به نام اذن دخول مشهور است زائر از خدا، پیامبر، امامان، فرشتگان مقرب و صاحب قبر اجازه ورود میگیرد معمولا این متنها بر ورودی زیارتگاهها حک یا نصب شده و زائران پس از خواندن آن وارد بقعه میشوند.
اللَّهُمَّ إِنِّي وَقَفْتُ عَلَى بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ بُيُوتِ نَبِيِّكَ، صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، وَ قَدْ مَنَعْتَ النَّاسَ أَنْ يَدْخُلُوا إِلا بِإِذْنِهِ، فَقُلْتَ: ﴿يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاٰ تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلاّٰ أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ﴾، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْتَقِدُ حُرْمَةَ صَاحِبِ هَذَا الْمَشْهَدِ الشَّرِيفِ فِي غَيْبَتِهِ، كَمَا أَعْتَقِدُهَا فِي حَضْرَتِهِ، وَ أَعْلَمُ أَنَّ رَسُولَكَ وَ خُلَفَاءَكَ عَلَيْهِمُ السَّلامُ، أَحْيَاءٌ عِنْدَكَ يُرْزَقُونَ، يَرَوْنَ مَقَامِي، وَ يَسْمَعُونَ كَلامِي، وَ يَرُدُّونَ سَلامِي، وَ أَنَّكَ حَجَبْتَ عَنْ سَمْعِي كَلامَهُمْ، وَ فَتَحْتَ بَابَ فَهْمِي بِلَذِيذِ مُنَاجَاتِهِمْ، وَ إِنِّي أَسْتَأْذِنُكَ يَا رَبِّ أَوَّلا، وَ أَسْتَأْذِنُ رَسُولَكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ثَانِيا، وَ أَسْتَأْذِنُ خَلِيفَتَكَ الْإِمَامَ الْمَفْرُوضَ عَلَيَّ طَاعَتُهُ، فُلانَ بْنَ فُلانٍ؛ (به جای نام صاحب قبر را بگوید)
وَ الْمَلائِكَةَ الْمُوَكَّلِينَ، بِهَذِهِ الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ ثَالِثا، أَ أَدْخُلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ أَ أَدْخُلُ يَا حُجَّةَ اللَّهِ؟ أَ أَدْخُلُ يَا مَلائِكَةَ اللَّهِ الْمُقَرَّبِينَ، الْمُقِيمِينَ فِي هَذَا الْمَشْهَدِ؟ فَأْذَنْ لِي يَا مَوْلايَ فِي الدُّخُولِ، أَفْضَلَ مَا أَذِنْتَ لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ، فَإِنْ لَمْ أَكُنْ أَهْلا لِذَلِكَ، فَأَنْتَ أَهْلٌ لِذَلِكَ.
پس عتبه مبارکه را ببوس و وارد شو و بگو:
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ، وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي، وَ تُبْ عَلَيَّ، إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ.
بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ، وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ ارْحَمْنِي، وَ تُبْ عَلَيَّ، إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ.[۸]
به نام خدا و به خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد)، خدایا مرا بیامرز و به من رحم کن و توبهام را بپذیر، زیرا تویی بسیار توبه پذیر مهربان.
خدایا بر دری از درهای خانههای پیامبرت (درود تو بر او و خاندانش) ایستادهام، تو مردم را از اینکه بدون اجازهاش وارد شوند منع کردهای، در قرآن فرمودی: «ای مؤمنان! به خانههای پیامبر وارد نشوید مگر اینکه به شما اجازه دهند». خدایا، من احترام صاحب این زیارتگاه شریف را در غایب بودنش باور دارم چنانکه در حضورش و میدانم که رسولت و جانشینانت (درود بر آنان باد) همواره زندهاند و نزد تو روزی داده میشوند، محل ایستادنم را میبینند و سخنم را میشنوند و به سلامم پاسخ میدهند، ولی تو گوشم را از شنیدن کلامشان در پرده قرار دادهای و درب فهم مرا به چشیدن لذّت مناجاتشان بازکردهای، من از تو ای پروردگارم، اجازه میخواهم اولاً و از پیامبرت اذن میخواهم ثانیاً و از خلیفهات امامی که اطاعتش را بر من واجب کردهای اجازه میخواهم؛ (به جای نام صاحب قبر را بگوید)
و فرشتگان گماشته شده به این بارگاه مبارک ثالثاً، آیا وارد شوم ای رسول خدا؟! آیا وارد شوم ای حجّت خدا؟ آیا وارد شوم ای فرشتگان مقرّب خدا که در این زیارتگاه اقامت دارید؟ پس مرا برای وارد شدن ای مولایم اجازه ده، به بهترین اجازهای که به یکی از دوستانت دادهای، چنانچه من لایق آن اجازه نیستم ولی تو لایق آنی.
پس عتبه مبارکه را ببوس و وارد شو و بگو:
به نام خدا و به خدا و در راه خدا و بر آیین رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد)، خدایا مرا بیامرز و به من رحم کن و توبهام را بپذیر، زیرا تویی بسیار توبه پذیر مهربان.
پانویس
- ↑ سوره نور، آیات ۲۶-۲۸.
- ↑ سوره احزاب، آیه ۵۳.
- ↑ اذن دخول، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۷۲-۴۷۳.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۷۲-۴۷۳.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۳۷۱.
- ↑ محدث قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۵ش، باب سوم (زیارات)، ص۴۶۵-۴۶۷.
- ↑ کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۴۷۲-۴۷۳؛ محدث قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۵ش، باب سوم (زیارات)، ص۴۶۵.
منابع
- قمی، عباس، مفاتیح الجنان، مؤسسة انصاریان مرکز الطباعة و النشر للمجمع العالمی لاهل البیت، ۱۳۸۵ش/۱۴۲۷ق.
- کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، قم، دار الرضی، ۱۴۰۵ق.
- مجلسی، محمدباقر، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- اذن دخول، مجله فرهنگ زیارت، فروردین ۱۳۸۸، ش۱، انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۳۹۴، بازبینی: ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۶ش.