احکام تأسیسی یا ابتدایی،[۱] در مقابل احکام امضائی، آن دسته از احکامی است که برای نخستین بار و بدون آنکه سابقه‌ای پیش از اسلام داشته باشد در شریعت اسلامی جعل شده است.[۲]درواقع این احکام از ابداعات و ابتکارات اسلام محسوب می‌گردد.
 | در متن این مقاله از هیچ منبع و مأخذی نام برده نشدهاست. شما میتوانید با افزودن منابع برطبق اصول اثباتپذیری و شیوهنامهٔ ارجاع به منابع، به ویکیشیعه کمک کنید. مطالب بدون منبع ممکن است در آینده مورد چالش قرار گیرند و زدوده شوند. |
درباره حکم تأسیسی و حکم امضایی بحث روشنی در کتب فقهی و اصولی وجود ندارد و این دو عنوان با بیان مصداق‌هایی شناخته می‌شوند.[۳] بسیاری از احکام پنج‌گانه تکلیفی همچون نماز، روزه و ارث و نیز احکام کیفری، همچون قطع انگشتان دست دزد از جمله احکام تأسیسی به حساب میآیند.[۴]هم‌چنین پاره‌ای ا ز احکام شریعت‌های سابق که در اسلام با تغییراتی مورد تأیید قرار گرفته و امضا شده نیز از احکام تأسیسی برشمرده شده‌اند.[۵]
پانویس
- ↑ نوری، «تأسیسی»، ص۲۶۹.
- ↑ جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۰۴؛ محقق داماد یزدی، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۶.
- ↑ مکارم شیرازی، دائرة المعارف فقه مقارن،۱۴۲۷ق، ج۱، ص۵۶۱.
- ↑ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۳۹۲–۱۳۹۵ش، ج۳، ص۳۵۴.
- ↑ مکارم الشیرازی، موسوعة الفقه الاسلامي المقارن، تهيه و تنظيم جمعى از فضلاء، ج۱، ص۵۲۵.
جستارهای وابسته
منابع
- نوری، سید مسعود، «تأسیسی»، دانشنامه جهان اسلام(ج۶)، تهران، مؤسسه دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۸۸ش.
- جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۹ش.
- محقق داماد یزدی، سید مصطفی، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۴۰۶ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، قم، مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۴۲۷ق.
- مکارم الشیرازی، ناصر، موسوعة الفقه الاسلامي المقارن، تهيه و تنظيم جمعى از فضلاء، چاپ قم، بی تا، بی نا.
- مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بيت(ع)، ۱۳۹۲–۱۳۹۵ش.