خواجه‌ربیع: تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Aliabadi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Aliabadi جز + رده:یاران امام علی (هاتکت) |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
[[رده:مدفونان در مشهد]] | [[رده:مدفونان در مشهد]] | ||
[[رده:زاهدان هشتگانه]] | [[رده:زاهدان هشتگانه]] | ||
[[رده:یاران امام علی]] | |||
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۰۴
ربیع بن خُثَیم كوفى با شهرتخواجه ربیع از جمله فرمانداران و سپاهیان امام على(ع) است. وی از یاران و دوستان نزدیک عبدالله بن مسعود به شمار میامد. در میان زهاد ثمانیه نام او ذکر شده است. خودداری او در جنگ صفین از رویارویی با معاویه شیعه بودن وی را نزد برخی از محققین مورد تردید قرار داده است. مقبره‌ای در مشهد منسوب به وی است.
شخصیت شناسی
ربیع بن خثیم را یکى از زهاد ثمانیه مشهور صدر اسلام به شمار آورده‌اند.[۱] وی از یاران عبدالله بن مسعود بوده است.[۲] ربیع بن خثیم به فضل و برتری امام علی(ع) معترف بود.[۳] ابن خثیم با وجود حضور در سپاه امام علی(ع) به دلیل تردید در حقانیّت نبرد صفین از امام درخواست کناره گیری و نبرد با مشرکان در مرزهای اسلامی کرد. در پی این درخواست، امام على(ع) او را به فرماندهى گروهى از قاریان به اطراف قزوین و ری فرستاد. [۴] این درخواست به عنوان نقطه ضعفی برای او عنوان می‌شود. طبق نقلی وی در سال ۶۱ق یا ۶۳ق در منطقه نوغان طوس وفات یافت.[۵]
جایگاه رجالی و حدیثی
درباره شخصیت وی نظرات مختلفی وجود دارد. کشّی نقل می کند که فضل بن شاذان، ربیع را از جمله اصحاب نزدیک امام علی(ع) و زهاد ثمانیه می‌داند. [۶] از شیخ بهائی نیز منقول است که ربیع با توجه به یک روایت منسوب به امام رضا(ع) و همچنین مشارکت وی در شورش علیه عثمان، از نزدیکان امام علی(ع) بوده است.[۷] در مقابل، آیت الله خوئی خواجه ربیع را با وجود زهد بسیار انسان با تقوایی نمی‌دانند.[۸]این عده با استناد به تردید وی در جنگ صفین و همچنین یاری نکردن امام حسین(ع) در کربلا وی را مورد تخطئه قرار داده‌اند.[۹] در زمینه حدیث از وی روایات فراوانی نقل نشده است. از این رو مورد بررسی علما رجال واقع نگردیده است. اما از وی روایتی نقل شده که حکایت از نگرش عمیق وی در زمینه حدیث دارد.[۱۰]
مدفن خواجه ربیع
با توجه به وجود اختلاف درباره محل زندگی و مرگ ربیع، به طور دقیق نمی‌توان برای آن محلی را مشخص کرد. از نظر بعضی قبر او همان مقبره خواجه ربیع در مشهد است[۱۱] اما بعضی این قبر را منتسب به یکی از یاران امام صادق(ع) با همین نام می دانند.[۱۲]
پانویس
منابع
- افندى اصفهانى، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به تحقیق: سیّد احمد حسینى، قم، مطبعة الخیام، ۱۴۰۱ق؛
- ابن کثیر دمشقی، أبو الفداء اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
- ب‍وح‍ی‍ان ال‍ت‍وح‍ی‍دی، البصائر و الذخائر،بیروت، دار صادر، چاپ چهارم، ۱۴۱۹ق.
- خویی،سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، م‍رک‍ز نشر آث‍ار شیعه، ۱۳۶۹ش
- ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟، اسلام کوئست،۱۰آبان ۱۳۹۶ش
- دینورى، ابو حنیفه احمد بن داود، الاخبار الطوال، به تحقیق:عبد المنعم عامر، قم، منشورات الرضى، ۱۳۶۸ش
- شوشترى، قاضى نور الله، مجالس المؤمنین، تهران، کتاب‌فروشى اسلامیه، ۱۳۵۴ش
- کشى، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق
- محمدى ری‌شهرى، محمد، دانش نامه امیر المؤمنین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، به ترجمه عبدالهادى مسعودى،قم، مؤسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ سوم، ۱۳۸۹ش.
- مدرس تبریزی، محمدعلی ، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، خیام، چاپ سوم، ۱۳۶۹ش
- موسوی خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، چاپ اول، ۱۳۹۰ش
- نصر بن مزاحم، وقعة صفین، به تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق
- ↑ اب‍وح‍ی‍ان ال‍ت‍وح‍ی‍دی، البصائر و الذخائر، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۱۱۴
- ↑ نصر بن مزاحم، وقعة صفین، ۱۴۰۴ق، ص۱۱۵؛ ابن کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۱۷.
- ↑ نصر بن مزاحم،وقعة صفّین، ص۱۱۵؛ دینورى، الاخبار الطوال، به تحقیق عبدالمنعم عامر، ۱۳۶۸ش ، ص۱۶۵
- ↑ افندى اصفهانى، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق،ج۲، ص۲۸۷؛ شوشترى، مجالس المؤمنین، ۱۳۵۴ش، ج۱، ص۲۹۷
- ↑ مدرس تبریزی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ۱۳۶۹ش،ج۲،ص۱۶۸
- ↑ کشى، محمد بن عمر، إختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، ۱۴۰۹ق ، ص۹۷
- ↑ موسوی خوانساری، روضات الجنات،۱۳۹۰ش، ج۳، ص۳۳۳
- ↑ خویی، معجم رجال الحدیث،مؤسسة الخوئي الإسلامية، ج۸، ص۱۷۵
- ↑ افندی، ریاض العلماء، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۸۶ .خویی، معجم رجال الحدیث،مؤسسة الخوئي الإسلامية، ج۸، ص۱۷۵
- ↑ ربیع بن خیثم(خثیم) کیست؟
- ↑ موسوی خوانساری، روضات الجنات ،۱۳۶۶ش، ج۳، ص۳۳۳
- ↑ محمدى ری‌شهرى، دانش نامه امیرالمؤمنین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ۱۳۸۲ش، ۱۳۸۹ش، ج۱۳، ص۱۹۲، .