سال ۱۶۳ هجری قمری
 سال ۱۶۴ هجری قمری سال ۱۶۲ هجری قمری  | |
| امامت | |
|---|---|
| امام کاظم(ع) (دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| بنی‌عباس در بغداد | مهدی عباسی |
| امویان در اندلس | عبدالرحمن الداخل |
| وقایع مهم | |
| جنگ مسلمانان با رومیان به فرماندهی هارون الرشید | |
| وفات‌ها / شهادت‌ها | |
| ابراهیم بن طهان | |
| حریز بن عثمان | |
| هاشم بن حکیم معروف به مقنع خراسانی | |
سال ۱۶۳ هجری قمری در سال‌شمار هجری قمری، مصادف است با سال ۱۵۸ و ۱۵۹ هجری شمسی و همزمان با پانزدهمین سال از دوره سی و پنج ساله امامت امام کاظم(ع)، زندگانی امام رضا(ع) و ششمین سال خلافت مهدی عباسی.
در سال ۱۶۳ق جنگ بزرگی میان مسلمانان و رومیان به فرماندهی هارون الرشید درگرفت. خودکشی مقنع خراسانی و وفات ابراهیم بن طهان از جمله اتفاقات دیگر این سال است.
معرفی
روز نخست این سال یعنی جمعه، ۱ محرم مصادف است با ۲۹ شهریور سال ۱۵۸ شمسی و ۲۱ سپتامبر سال ۷۷۹ میلادی. روز پایانی این سال سه‌شنبه، ۳۰ ذی‌الحجه نیز مصادف است با ۱۸ شهریور سال ۱۵۹ شمسی و ۹ سپتامبر سال ۷۸۰ میلادی.[۱]
سال ۱۶۳ هجری قمری، پانزدهمین سال از دوره سی و پنج ساله امامت امام کاظم(ع) در زمان حکومت مهدی عباسی بود.[۲]
رویدادها
در سال ۱۶۳ق مهدی عباسی سپاه بزرگی با جمع‌آوری نیرو از خراسان و دیگر مناطق کشور برای جنگ با روم آماده کرد و هارون الرشید را فرمانده آن قرار داد. او برای مشایعت سپاه، فرزندش موسی الهادی را در بغداد جانشین خود کرد و تا منطقه جیحان به همراه سپاه حرکت کرد.[۳] او در راه روم هنگامی که به حلب رسید جمعی از زنادقه را دستگیر کرد و به قتل رساند و کتاب‌های آنان را آتش زد.[۴]
خلیفه عباسی پس از همراهی سپاه برای زیارت بیت المقدس به فلسطین رفت.[۵] لشکر هارون در این جنگ شهرها و دژهای متعددی را تصرف کرد و غنایم زیادی به دست آوردند و تعداد زیادی از اسیران مسلمان را که دربند رومیان بودند، آزاد ساختند.[۶] خلیفه عباسی در این سال عزل و انتصابات متعددی داشت از جمله فرزندش هارون را به حکومت ارمینیه (ارمنستان) و آذربیجان (آذربایجان) گماشت.[۷]
تولد و وفات‌ها
- خودکشی هاشم بن حکیم معروف به مقنع خراسانی که مدعی حلول خدا در جسمش شده بود. او بر ضد عباسیان قیام کرد و به دزدی و راهزنی مشغول شد و اموال مسلمانان را بر پیروان خود مباح کرده بود. او پس از محاصر قلعه‌اش در بخارا توسط سعید حرشی حاکم هرات، زن و فرزندان خود را مسموم کرد و خود را نیز کشت.[۸]
- وفات ابوسعید ابراهیم بن طهمان خراسانی هروی، فقیه، مفسر، متکلم و محدث که از تابعین چون عبدالله بن دینار، عبدالعزیز بن رفیع و ... حدیث شنید؛ چنانکه برخی از احادیث او به ۲ یا ۳ واسطه به پیامبر اکرم(ص) می‌رسد[۹] برخی او را شیعه دانسته‌اند.[۱۰]
- وفات حریز بن عثمان حمصی[۱۱] از نواصب معروف که امام علی(ع) را بر منبر سب می‌کرد.[۱۲] او حدیث انت منی بمنزلة هارون من موسی در فضیلت امام علی را به «انت منی بمنزلة قارون من موسی» تحریف می‌کرد.[۱۳] به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب علی بن ابی‌طالب(ع) را ۷۰ بار لعن می‌کرد.[۱۴]
پانویس
- ↑ «تبدیل تاریخ هجری»، باحساب.
- ↑ جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۳۷۹-۳۸۴.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۴۸.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۴۸؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۲.
- ↑ ابن تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۴۵.
- ↑ ابن تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۴۵؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۶.
- ↑ سجادی، «ابن طهان»، ص۱۵۹.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش، ص۱۴۴.
- ↑ سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.
- ↑ ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.
- ↑ ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.
منابع
- ابن اثیر، ابوالحسن عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۷ق.
- ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره فی ملوک المصر و القاهره، قاهره، وزاره الثقافه و الارشاد القوی، ۱۳۹۲ق.
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دار صادر، بیتا.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
- ترمائینی، عبدالسلام، دائره‌المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، مترجم جمعی از پژوهشگران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- جعفریان، رسول. حیات فکری و سیاسی امامان شیعه. قم: انصاریان، ۱۳۸۱ش.
- حسینی خاتون‌آبادی، عبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، مصحح محمدباقر بهبودی، تهران، کتاب‌فروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- سجادی، جعفر، «ابن طهان»، در دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، تهران، انتشارات مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۰ش.
- سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، تحقیق: عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد، مجلس دائرة المعارف العثمانیه، ۱۳۸۲ق/۱۹۶۲م.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.
| نسب |  | |
|---|---|---|
| فرزندان | امام رضا(ع) • حضرت معصومه • شاهچراغ • حمزه • سید محمد عابد • اسحاق • عبدالله عوکلانی • حکیمه • ابراهیم • قاسم • حسین • زیدالنار • اسماعیل • هارون • فهرست فرزندان امام کاظم(ع) • حمزة بن موسی الکاظم(ع) | |
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| کتاب‌شناسی | ||
| مرتبط | مناظرات امام کاظم(ع) • دعای جوشن صغیر • دعای یا علی یا عظیم • سندی بن شاهک • صریا • کاظمین • حرم کاظمین • سادات موسوی • سید ابراهیم مجاب • واقفیه • نجمه‌خاتون • قیام فخ • بریهه • یحیی برمکی • فضل بن ربیع • علی بن اسماعیل بن جعفر • عیسی بن جعفر • فطحیه • اسماعیلیه • ناووسیه • بشر حافی • کظم غیظ • کنیه‌ها و لقب‌ها • مدفونان در حرم کاظمین | |