من هدی القرآن (کتاب)
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید محمدتقی مدرسی |
| تاریخ نگارش | ۱۳۹۸ق |
| موضوع | تفسیر قرآن |
| سبک | اجتهادی و اجتماعی |
| زبان | عربی |
| مجموعه | ۱۸ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار محبّی الحسین(ع) |
| تاریخ نشر | ۱۴۱۹ق |
مِنْ هُدَی القُرْآن تفسیر قرآن به زبان عربی اثر سید محمدتقی مدرسی از عالمان شیعه در قرن پانزدهم قمری است. این تفسیر در ۱۸ جلد چاپ شده و شامل همه آیات قرآن است. سبک تفسیر، تربیتی و تحلیلی است و مفسر، ایده‌های اصیل و نوینی درباره زندگی اجتماعی ارائه می‌دهد. مدرسی در الفاظ قرآنی از مجمع البیان، بهره فراوان برده است.
درباره مؤلف
سید محمدتقی مدرسی از اندیشمندان، محققان و مراجع تقلید شیعه در قرن پانزدهم هجری و ساکن کربلاست.
شکل‌گیری تفسیر
مدرسی، ثبت تأملات قرآنی خود را در یکی از مساجد کشور کویت، در سال ۱۳۹۸ق آغاز نمود. او در مسجد، با قرآن کریم خلوت می‌کرد تا دریافت‌های خود را با بهره‌گیری مستقیم از آیات الهی، برای آغاز بنای تفسیر خویش به ثبت برساند. نگارش این تفسیر ۱۱ سال بعد، در سال ۱۴۰۹ق پایان یافت.[۱]
روش مفسر
مؤلف در آغاز تفسیر، به مقدمه‌ای در علوم قرآن اشاره دارد.
شیوه طرح مطالب و ورود به تفسیر این گونه است که نخست، مجموعه‌ای از آیات را ذکر می‌کند و آن‌گاه پس از شرح پیام کل آن مجموعه، قسمت به قسمت جملات آیات را توضیح می‌دهد. هر قسمت از آیات به موضوعی اختصاص یافته و عنوان‌گذاری شده است. به جنبه‌های تدبری و تعقلی تفسیر تکیه کرده و از خود آیات استنباط شده و به سراغ اقوال دور از ذهن و احتمالات بعید نرفته و یا کمتر رفته است.[۲]
ویژگی‌ها
تفسیر من هدی القرآن در استخراج معانی، از مجمع البیان اثر طبرسی بهره گرفته و کمتر به بحث‌های فنی و آکادمیک تفاسیر سنتی گرایش پیدا کرده است.[۳]
این تفسیر، با بهره‌گیری از آیات الهی به واقعیت‌های اجتماعی و تربیتی پل می‌زند و روش ویژه‌ای را در تفسیر قرآن کریم و تدبّر در آیات آن ارائه می‌نماید، که چگونگیِ تعامل با وضعیت اجتماعی را از آن برمی‌گیرد. نویسنده همچنین در این تفسیر، سعی نموده از مطرح ساختن مسائل پیچیده‌ای که شرایط نهضت اسلامی هیچ نیازی بدان ندارد، فاصله گیرد. همین امر، ویژگی خاصی به این تفسیر داده، که آن را از دیگر تفاسیر متمایز می‌سازد.[۴]
نگاهی به محتوا
نخستین فصل کتاب به تعریفی از قرآن و علت فراخواندن مردمان به آن اختصاص دارد. نویسنده در این فصل در معرفی قرآن، به ده‌ها آیه از قرآن استشهاد کرده که به معرفی خود پرداخته است. ویژگی‌هایی مانند: نور، رحمت، بصائر، کتاب مبین، صراط مستقیم و در ادامه به پاره‌ای از روایات در معرفی قرآن پرداخته است. نخستین روایت از عبدالله بن سنان به نقل از امام صادق(ع) است که فرمود: خداوند متعال را سه حُرمت است که هیچ چیز [در حرمت] مانند آنها نیست: کتاب او که آن حکمت و نور اوست، خانه او که آن را قبله مردم قرار داده و روی‌کردن به غیر آن را از هیچ‌کس نمی‌پذیرد و عترت پیامبر.[۵]
پایان‌بخش تفسیر مطالبی درباره چگونگی پناه بردن به خداوند از شر وسوسه‌های شیطان است. نویسنده ۵ راه را برای این کار، توصیه کرده که عبارتند از:
- توشه برگرفتن از روشنگری‌های وحی برای کسب معرفت و بکار بستن راه دین برای تعلیم و تعلم.
- دریافت مواعظ از کسانی که شایستگی آن را دارند مانند: علمای ربانی، دعوتگران جهادکننده و بندگان صالح خداوند.
- پرهیز از اندیشه‌ها و افکار گمراهان ودورشدن از نشست‌ها و کتاب‌ها و نشانه هایشان.
- اندیشه پیوسته در امور دین و تد بر در کتاب خدا و پرهیز از داوری عجولانه در امور.
- درخواست از خداوند برای رهنمون شدن به صراط مستقیم و واگذار نشدن به خویشتن حتی برای لحظه‌ای.[۶]
ترجمه و چاپ
ترجمه فارسی این تفسیر را حمیدرضا آژیر در ۷ جلد به‌نام «پرتوی از هدایت قرآن» توسط مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی انجام گرفته و منتشر گردیده است.[۷] ترجمه دیگری از احمد آرام و گروه مترجمان در ۱۸ جلد با عنوان «تفسیر هدایت» به‌همت بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی منتشر شده است.[۸]
یکی از چاپها در سال ۱۴۰۵ق در تهران چاپ و نشر گردید و این کار توسط ناشران مختلف، انجام گرفت.
دیگر چاپ این تفسیر از طرف انتشارات دار محبّی الحسین(ع) است که در سال ۱۹۹۸م مطابق با ۱۳۷۷ش در ۱۸ جلد در بیروت منتشر شد.[۹]
پانویس
- ↑ زندگی‌نامه سید محمدتقی مدرسی، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۶.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۶۶.
- ↑ زندگی‌نامه سید محمدتقی مدرسی، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۳۳-۳۹.
- ↑ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۲۹ق، ج۱۲، ص۴۳۵.
- ↑ پرتوی از هدایت قرآن، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
- ↑ تفسیر هدایت؛ تلاشی برای فهم قرآن از طریق مسائل تربیتی و اخلاقی، خبرگزاری ایکنا.
- ↑ من هدی القرآن، کتابخانه دیجیتال نور.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان - ناهید، ۱۳۷۷ش.
- پرتوی از هدایت قرآن، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: ۷ دی ۱۳۹۹ش.
- زندگی‌نامه سید محمدتقی مدرسی، سایت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۵.
- من هدی القرآن، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۷ دی ۱۳۹۹ش.
پیوند به بیرون