ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
imported>Mohamadpur جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
{{کتاب های فقهی شیعه}} | {{کتاب های فقهی شیعه}} | ||
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن هشتم)}} | {{کتاب‌شناسی شیعه (قرن هشتم)}} | ||
[[رده:کتاب های فقهی شیعه قرن ۸ (قمری)]] | |||
[[رده:کتاب‌های فقهی (عربی)]] | |||
نسخهٔ ۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۱۸
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | محمد بن حسن حلی مشهور به فخرالمحققین |
| موضوع | فقه |
| زبان | عربی |
| قطع | وزیری |
| مجموعه | ۴ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | اسماعیلیان |
| نوع رسانه | مکتوب |
اِیضاح الفَوائِد فی شرح مُشکلات القَواعد کتابی به زبان عربی نوشته فخرالمحققین در موضوع فقه است. ایضاح الفوائد، شرحی بر کتاب قواعدالاحکام علامه حلی(پدر فخرالمحققین) و به دستور علامه حلی به نگارش درآمده و در سال ۷۶۰ق به اتمام رسیده است. به اعتقاد شیخ بهایی این کتاب در زمینه فقه بی‌نظیر است. نام دیگر این کتاب «ثبات الفوائد فی شرح اشکالات قواعد» است.
کتاب دارای چهار جلد و با مقدمه آیت الله مرعشی نجفی آغاز می‌شود. در این کتاب به موضوعات فقهی مانند طهارت، صلاة، خمس، صوم، حج، جهاد، متاجر، دِین، اَمانات، غصب، اجاره، خلع، ظهار، ایلاء، أیمان، نذر، عهود، کفارات، ذبح، اطعمه و اشربه، حدود، دیه پرداخته شده است.
نویسنده
محمد بن حسن حلی معروف به فخرالمحققین(متوفی۷۷۱ق) از علمای شیعه و حوزه علمیه حله و فرزند علامه حلی است. وی کتاب‌های فروان در زمینه فقه،اصول و کلام از جمله ایضاح الفوائد، جامع الفوائد، تحصیل النجاة، شرح مبادی‌الاصول، شرح نهج المسترشدین را نوشته است.[۱]
معرفی و محتوای کتاب
ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد کتابی با موضوع فقهی که در شرح کتاب قواعدالاحکام علامه حلی در چهار جلد به چاپ رسیده است.[۲] ایضاح الفوائد به دستور علامه حلی نوشته شده و به عقیده آقابزرگ تهرانی تا اول کتاب نکاح در زمان حیات علامه نوشته شده است.[۳] فخرالمحقیین نگارش این کتاب را در سال ۷۶۰ق به اتمام رساند.[۴]
شیخ بهایی این کتاب را در بین کتب فقهی استدلالی بی‌همتا دانسته است.[۵] نام این کتاب در ابتدا «ثبات الفوائد فی شرح اشکالات القواعد» بوده که بعدها به «ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد» تغییر یافت.[۶] آیت الله مرعشی نجفی بر این کتاب مقدمه‌ای نوشته است.[۷]
محتوا و ساختار
شیوه نگارش این کتاب براساس دو کلمه قوله(گفته‌است) و أقول (می‌گوییم) بوده و جلد اول و دوم این کتاب شرح جلد اول قواعد و جلد سوم و چهارم، شرح جلد دوم کتاب قواعدالاحکام است.[۸] مباحث مطرح شده در این کتاب بدین شرح است:
جلد اول: طهارت، صلاة، زکات، خمس، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، متاجر.[۹]
جلد دوم: دِین، اَمانات، غصب، اجاره، وقوف، قرض، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفالت، صلح، ودیعه، عاریه، جعاله، مزارعه، مساقات، شرکت، وکالت، اقرار، وصایا.[۱۰]
جلد سوم: نکاح، خلع، ظهار، ایلاء، لعان، عتق، تدبیر، کتابة، استیلاد.[۱۱]
جلد چهارم: اطعمه و اشربه، فرائض، قضاء، حدود، جنایات و دیات، أیمان، نذر و عهود، کفارات، صید و ذباحه.[۱۲]
نسخ خطی و چاپ
به گزارش کتاب الذریعه، عبدالسمیع ابن فیاض الاسدی در سال ۸۷۶ق کتاب را به خط خود نوشت. همچنین نسخه خطی دیگر در مشهد، کتابخانه رضوی به خط عبدالله بن علی موجود بوده که در سال ۸۵۳ق نوشته شده است.[۱۳]
این کتاب توسط علی‌پناه اشتهاردی، عبدالرحیم بروجردی و موسوی کرمانی بررسی، تصحیح و با نسخه‌های دیگر مقابله و در سال ۱۳۸۷ش به چاپ رسیده است.[۱۴]
پانویس
منابع
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن بن علی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق.
- حسینی دشتی، سید مصطفی، معارف ومعاریف، تهران، موسسه آرایه، ۱۳۷۹ش.
- سبحانی، جعفر، موسوعه طبقات الفقهاء، قم، موسسة الامام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق.
- فخرالمحقققین حلی، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، اسماعیلیان، ۱۳۸۷ش.
- ↑ سبحانی، موسوعه طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۱۹۳؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۷، ص۷۴۶.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۶و ۴۹۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۶و ۴۹۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۶و ۴۹۷.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۶.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، بخش مقدمه، ص۳.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۰-۵۲۳.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲-۶۴۸.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲-۶۳۵.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۲-۷۵۲.
- ↑ آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۶و ۴۹۷.
- ↑ فخرالمحققین، ایضاح الفوائد، ۱۳۸۷ش، بخش مقدمه، ص۴.