دعای هشتم صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
[[رده:دعاهای صحیفه سجادیه]] | [[رده:دعاهای صحیفه سجادیه]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||
[[رده:مقاله‌های نسبتا کامل]] | |||
نسخهٔ ۳ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۵۲
| اطلاعات دعا و زیارت | |
|---|---|
| موضوع | پناه بردن بر خدا از کارهای ناپسند و بدی اخلاق |
| مأثور/غیرمأثور | مأثور |
| صادره از | امام سجاد(ع) |
| راوی | متوکل بن هارون |
| منابع شیعی | صحیفه سجادیه |
| دعاها و زیارات مشهور | |
| دعای توسل • دعای کمیل • دعای ندبه • دعای سمات • دعای فرج • دعای ابوحمزه ثمالی • زیارت عاشورا • زیارت جامعه کبیره • زیارت وارث • زیارت امین‌الله • زیارت اربعین | |
دعای هشتم صحیفه سجادیه از دعاهای صحیفه سجادیه که امام سجاد(ع) در آن از کارهای ناپسند و ناملایمات اخلاقی همچون حرص، خشم، تعصب بیجا، پافشاری بر گناه، فریب دادن مردم و ... که موجب هلاکت انسان می‌شود، به خدا پناه می‌برد.
دعای هشتم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان به زبان فارسی و ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.
| نیایش |
|
آموزه‌های دعا
دعای هشتم صحیفه سجادیه دعایی است که حضرت سجاد(ع) در آن از امور رنج‌آور، بدی اخلاق و کارهای ناپسند به خدا پناه می‌برد. امام(ع) در اين دعا به چهل و چهار مسئله كه هر يك علتى براى هلاكت و نابودى انسان است، اشاره می‌کند.[۱] آموزه‌های این دعا که در ۱۰ فراز[۲] از امام سجاد(ع) صادر شده و به سختی‌های و کارهای ناپسند اشاره دارد، به شرح ذیل است:
- طغیان حرص و آز
- تندی خشم
- چیرگی حسد
- سستی صبر (کم صبری)
- قلت قناعت
- سوء خلق
- زیاده‌روی در شهوت
- عصبیت بیجا
- پیروی از هوا و هوس
- مخالفت با هدایت
- خواب غفلت
- اقدام بر تکلف (خود را به سختی انداختن)
- انتخاب باطل بر حق
- پافشاری بر گناه
- کوچک‌شمردن معصیت و سختی و سنگینی در برابر طاعت
- فخر و مباهات به خود و تحقیر تهی‌دستان
- کوتاهی در حق زیردستان خود (بدرفتاری با زیردستان)
- ترك سپاس در برابر خوبى ديگران
- یاری ستمگر و رهاکردن ستمدیده
- طلب آنچه حق انسان نيست
- سخن گفتن از روی نادانی
- فریب دادن مردم (غش با مردم)
- خودپسندی در رفتار و کردار
- دور و درازکردن آرزوها
- زشتی باطن
- كوچك شمردن گناه صغيره
- تسلط شيطان
- غنيمت ندانستن روزگار
- ستم پادشاه
- آلوده‌شدن به اسراف و بلای تنگدستی و زندگی در سختی
- سرزنش دشمنان
- نیازمندی به همنوعان
- مرگ ناگهانی و بدون زاد و توشه
- حسرت و اندوه بزرگ و مصیبت سترگ
- تیره‌بختی و بدفرجامی
- محرومیت از ثواب و فرودآمدن در عذاب[۳]
شرح‌ها
در شرح‌های صحیفه سجادیه، دعای هشتم در ضمن فرازهایی شرح شده است. حسین انصاریان در کتاب دیار عاشقان به صورت مفصل به شرح این دعا پرداخته است.[۴] این دعا همچنین در کتاب‌های شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی،[۵] شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری[۶] و چند کتاب دیگر به زبان فارسی شرح داده شده است.
دعای هشتم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی،[۷] فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه،[۸] ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی[۹] و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله[۱۰] به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح لغوی تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی توضیح داده شده است.[۱۱]
متن و ترجمه دعا
دعای هشتم صحیفه سجادیه
| مـتـن | ترجمه[۱۲] |
|---|---|
| وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام فِی الِاسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَکارِهِ وَ سَیئِ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ (۱) اللَّهُمَّ إِنی أَعُوذُ بِک مِنْ هَیجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَکاسَةِ الْخُلُقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَکةِ الْحَمِیةِ (۲) وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَی، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَی، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِی الْکلْفَةِ، وَ إِیثَارِ الْبَاطِلِ عَلَی الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَی الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِیةِ، وَ اسْتِکبَارِ الطَّاعَةِ. (۳) وَ مُبَاهَاةِ الْمُکثِرِینَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّینَ، وَ سُوءِ الْوِلَایةِ لِمَنْ تَحْتَ أَیدِینَا، وَ تَرْک الشُّکرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا (۴) أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَیسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِی الْعِلْمِ بِغَیرِ عِلْمٍ (۵) وَ نَعُوذُ بِک أَنْ نَنْطَوِی عَلَی غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِی آمَالِنَا (۶) وَ نَعُوذُ بِک مِنْ سُوءِ السَّرِیرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِیرَةِ، وَ أَنْ یسْتَحْوِذَ عَلَینَا الشَّیطَانُ، أَوْ ینْکبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ یتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ (۷) وَ نَعُوذُ بِک مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْکفَافِ (۸) وَ نَعُوذُ بِک مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَی الْأَکفَاءِ، وَ مِنْ مَعِیشَةٍ فِی شِدَّةٍ، وَ مِیتَةٍ عَلَی غَیرِ عُدَّةٍ. (۹) وَ نَعُوذُ بِک مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَی، وَ الْمُصِیبَةِ الْکبْرَی، وَ أَشْقَی الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ (۱۰) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِی مِنْ کلِّ ذَلِک بِرَحْمَتِک وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. |
دعای آن حضرت است در پناه بردن به خدا از امور رنج‌آور و بدی اخلاق و کارهای ناپسند (۱) خدایا! به تو پناه می‌آورم از توفان حرص و تندی و شدّت خشم و چیرگی حسد و ناتوانی صبر و کمی قناعت و ناسازگاری اخلاق و پافشاری و سماجت شهوت و عادت و خوی هواداریِ لجوجانه. (۲) و پیروی از هوای نفس و ناسازگاری و تجاوز از هدایت و خواب غفلت و انجام کار سخت و پرمشقّت و برتری دادن باطل بر حق و پافشاری بر گناه و کوچک شمردن نافرمانی و گناه و سنگین دانستن طاعت. (۳) و فخرفروشی ثروتمندان و تحقیر تهی‌دستان و بدی سرپرستی نسبت به زیردستمان و ترک سپاس نسبت به کسی که به ما احسان و خوبی کرده. (۴) خدایا! به تو پناه می‌آوریم از این که ستمکاری را یاری کنیم، یا ستم دیده‌ای را تنها گذاریم، یا آنچه که برای ما حق نیست، بخواهیم؛ یا بدون آگاهی در امور علمی، سخن گوییم. (۵) و به تو پناه می‌آوریم از این که راه خیانت به کسی را بپیماییم و نسبت به کردارمان خودپسندی کنیم و آرزوهای خود را دور و دراز سازیم. (۶) و به تو پناه می‌آوریم، از بدی باطن و ناچیز شمردن گناه کوچک و این¬که شیطان بر ما چیره شود، یا روزگار ما را به عرصه بلا و نکبت اندازد، یا پادشاه بر ما جور و ستم روا دارد. (۷) و به تو پناه می‌آوریم، از رسیدن به اسراف و از دست دادن آنچه که در زندگی به اندازه و کافی است. (۸) و به تو پناه می‌آوریم از سرزنش دشمنان و از نیاز به هم نوعان و از امرار معیشت در سختی و از مرگ بدون توشه. (۹) و به تو پناه می‌آوریم از حسرت عظیم‌تر و بلای بزرگ‌تر و بدترین بدبختی و بدی بازگشت و محرومیت از ثواب و فرود آمدن کیفر. (۱۰) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و مرا و تمام مؤمنین و مؤمنات را به رحمتت از همۀ این امور زشت پناه ده، ای مهربان‌ترین مهربانان! |
پانویس
منابع
- انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۳ش.
- دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
- فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
- فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
- فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
- مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
- مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
- ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
پیوند به بیرون
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۲۲۵.
- ↑ ترجمه و شرح دعای هفتم صحیفه سجادیه، سایت عرفان.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۲۲۵-۴۱۹؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۴۳۵-۴۵۰.
- ↑ انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۴، ص۲۲۵-۴۱۹.
- ↑ ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۳۵-۴۵۰
- ↑ فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۴۱۵-۴۹۵.
- ↑ مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۲، ص۳۲۵-۴۰۰.
- ↑ مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۱۴۱-۱۵۳.
- ↑ دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۱۲۷-۱۳۲.
- ↑ فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۹۹-۲۵۹.
- ↑ فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۳۳-۳۴.
- ↑ ترجمه از شیخ حسین انصاریان.