سال ۱۹۶ هجری قمری
 سال ۱۹۷ هجری قمری سال ۱۹۵ هجری قمری  | |
| امامت | |
|---|---|
| امام رضا(ع) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| عباسیان در عراق | امین عباسی |
| اغلبیان در اِفریقیه (تقریبا برابر با تونس) | ابراهیم اول بن اغلب |
| امویان در اسپانیا | حکّام اول بن هشام اول |
| ادریسیان در مراکش | ادریس دوم (الاصغر) |
| شاهان یزیدی در ارمنستان و آذربایجان | یزید بن مَزْیَد شِیبانی |
| وقایع مهم | |
| خلع امین عباسی از خلافت و بازگشت او به خلافت | |
| وفات‌ها / شهادت‌ها | |
| ابونواس اهوازی | |
| اسباط صوفی | |
| ابوالشّیص محمد بن رَزین | |
| محمد بن خازم ضریر کوفی | |
| سلم بن سالم بلخی | |
سال ۱۹۶ هجری قمری یکصد و نود و ششمین سال از سالشمار هجری قمری و مصادف با زندگانی امام جواد(ع) و امامت امام رضا(ع) است.
روز نخست این سال، یعنی سه‌شنبه ۱ محرم، مصادف است با ۵ مهر سال ۱۹۰ هجری شمسی و ۲۷ سپتامبر سال ۸۱۱ میلادی. روز پایانی سال، یعنی جمعه ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با ۲۳ شهریور ۱۹۱ هجری شمسی و ۱۴ سپتامبر سال ۸۱۲ میلادی.[۱]
در سال ۱۹۶ق، امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، از سلسله عباسیان، بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد و خلع و بازگشت او به خلافت از رویدادهای این سال است. ولادت واثق عباسی (حکومت:۲۲۷–۲۳۲ق)، از سلسله عباسیان و درگذشت ابونواس اهوازی، شاعر عرب‌زبان ایرانی از دیگر رویدادهای این سال است.
وضعیت کلی
سال ۱۹۶ق، با سال‌های ۱۹۰ و ۱۹۱ هجری شمسی مطابق است. این سال یکی از سال‌های امامت ۲۰ سالهٔ امام رضا(ع) امام هشتم شیعیان است.[۲] امام رضا(ع) در این دوران در مدینه ساکن است. فرزند او محمد، معروف به امام جواد(ع) نیز در حدود یک سال دارد.[۳]
در این سال، حاکمیت یک‌پارچه‌ای در سرزمین‌های اسلامی وجود ندارد؛ ولی حاکمیت در مناطق مرکزی جهان اسلام در اختیار امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق) است، که بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد.[۴] ادریس دوّم (حکومت: ۱۸۷–۲۱۳ق)؛ از سلسله شیعهٔ ادریسیان بر مراکش حکومت کرده[۵] و ابراهیم بن اغلب (حکومت: ۱۸۴–۱۹۷ق)؛ سرسلسله اغلبیان (۱۸۴–۸۰۹ق) در اِفریقیه (تقریبا برابر با کشور تونس) حکومت می‌کرد.[۶] امویان با حکومت حکام اوّل بن هشام اوّل (حکومت: ۱۸۰–۲۰۶ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا) حکومت می‌کردند[۷] و یزید بن مَزْیَد شِیبانی (حکومت: ۱۸۳–۲۰۵ق)؛ سرسلسله شاهان یزیدی والی ارمنیّه (تقریبا ارمنستان)،[۸] و شِرْوان (بخشی از جمهوری آذربایجان) بود.[۹][۱۰]
رویدادها
برخی از رویدادهای سال ۱۹۶ق، در ممالک اسلامی چنین بوده است:
- درگذشت حسین بن علی بن عیسی؛ (او به دست سپاه امین عباسی در ۱۵ رجب کشته شد.)[۱۱]
- خلع امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، از سلسله عباسیان، از خلافت و بازگشت او به خلافت در ماه رجب.[۱۲]
- انتصاب عَبّاد بن محمد بلخی به حکومت مصر توسط مأمون عباسی در ماه رجب.[۱۳]
- جنگ طاهر ذو الیمینین با امین عباسی در بغداد.[۱۴]
- جنگ سپاه امین عباسی به فرماندهی محمد بن یزید مهلّبی با سپاه مأمون به فرماندهی طاهر بن حسین.[۱۵]
- انتصاب عبدالملک بن صالح عباسی، به حکومت جزیره و شام توسط امین عباسی.[۱۶]
- ولادت واثق عباسی (حکومت:۲۲۷–۲۳۲ق)، از سلسله عباسیان. (به گفته برخی او در سال ۱۹۷ق به دنیا آمده است)[۱۷]
- درگذشت حسن بن هانی، مشهور به ابونواس اهوازی؛[۱۸] شاعر عرب‌زبان ایرانی، که در ستایش امام رضا(ع)[۱۹] و خلفای عباسی شعر سروده است. (در مذهب او اختلاف است)[۲۰]
- درگذشت اسباط صوفی؛ از متقدّمان صوفیه.[۲۱]
- درگذشت ابوالشّیص محمد بن رَزین؛ شاعر.[۲۲]
- درگذشت ابومعاویه محمد بن خازم ضریر کوفی؛ راوی و شاگرد سفیان ثوری.[۲۳]
- درگذشت سلم بن سالم بلخی، از راویان امام صادق(ع)، در ماه ذی‌الحجه؛ او از اهل سنت و مرجئه دانسته شده است.[۲۴]
پانویس
- ↑ «تبدیل تاریخ»، باحساب.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۴۱–۴۲.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، ص۹۱.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۴۳؛ همچنین نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، دار التراث، ج۸، ص۴۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۷۷.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۸۵.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۵۳.
- ↑ لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۶ و ۱۹۷.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۹.
- ↑ لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۳.
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، دار صادر، ج۶، ص۲۶۱.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۱.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۳.
- ↑ حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش، ص۱۵۵، به نقل از مروج الذهب.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۱.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۱.
- ↑ همچنین نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، دار التراث، ج۹، ص۱۵۱.
- ↑ حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ص۶۰.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، دار التعارف، ج۲، ص۳۰.
- ↑ غلامعلی‌زاده، «تحلیلی نو بر گرایش مذهبی و سیاسی حسن بن هانی (ابونواس)»، ص۱۴۵.
- ↑ حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش، ص۱۵۵، به نقل از نفحات ملاّ جامی.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۲.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۵۲.
- ↑ غلامعلی، تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۹.
منابع
- ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، تخقیق جمال‌ادلین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی. المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
- ابن کثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
- امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف، بی‌تا.
- باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
- «تبدیل تاریخ»، باحساب.
- حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق)، تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
- طبرسی، فضل بن الحسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسة آل البیت لأحیاء التراث، ۱۳۷۶ش.
- حسینی خاتون‌آبادی، وقایع السنین و الاعوام یا گزارش‌های سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، تصحیح محمدباقر بهبودی، مقدمه ابوالحسن شعرانی و شهاب‌الدین مرعشی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، بی‌تا.
- غلامعلی‌زاده، جواد، «تحلیلی نو بر گرایش مذهبی و سیاسی حسن بن هانی (ابونواس)»، در مجله زبان و ادبیات عربی (مجله ادبیات وعلوم انسانی سابق)، شماره ۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش.
- غلامعلی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ، قم، انتشارات دار الحدیث، ۱۳۹۳ش.
- لسترنج، گی، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی: بین‌النهرین، ایران و آسیای مرکزی از زمان فتوحات مسلمین تا ایام تیمور، ترجمه محمود عرفان، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
| بستگان | امام کاظم(ع) (پدر) • نجمه (مادر) • سبیکه (همسر) • امام جواد (فرزند) • فاطمه معصومه(س) (خواهر) • حمزة بن موسی (برادر) • شاهچراغ (برادر) • سید میر محمد عابد (برادر) • قاسم بن موسی (برادر) • زید النار (برادر) | .jpg) |
|---|---|---|
| القاب | ||
| کنیه‌ها | ||
| سخنان | ||
| مناظرات | ||
| اصحاب | ||
| خلفای معاصر | ||
| مسیر حرکت | ||
| شعر و هنر مرتبط | ||
| مکان‌ها و بناهای مرتبط و منسوب | حرم • قدمگاه نیشابور • صریا • سناباد • بقعه هارونیه • نوقان • مدرسه رضویه • مسجد فرط • قدمگاه فراشاه • مسجد بیرون • مسجد توران‌پشت • آرامگاه علی بن مهزیار | |
| کتاب‌شناسی | ||
| وابسته | ||