آل بریدی

آل‌ بریدی

اطلاعات کلی
وجه نام‌گذاری	انتساب ابوعبدالله محمد بریدی
بنیانگذار	ابوعبدالله محمد بریدی
مذهب	شیعه
مکان استقرار	واسط، اهواز، بصره
حکومت
شروع حکومت	اواخر حکومت عباسیان
گستره حکومت	واسط، اهواز، بصره
حاکمان	ابوعبدالله احمد، ابوالحسین عبدالله (علی)، ابویوسف یعقوب

آل بَریدی خاندانی شیعه منسوب به ابوعبدالله محمد بریدی بودند فرمان راندند. بریدیان در دوران خلافت عباسی که در حال تضعیف و ضعف قرار داشت، زمانی که امیرالامراها برای رسیدن به قدرت و تسلط بر بغداد در حال کشاکش و رقابت بودند، پرچم استقلال برافراشتند و حتی بغداد را تصرف کردند. خاندان بریدی از سال ۳۱۶ق/۹۲۸م تا ۳۳۸ق/۹۴۹م بر شهرهای واسط، اهواز و بصره حکومت کردند.

آل بریدی حکومتی متشکل از سه برادر به نام‌های ابوعبدالله احمد، ابوالحسین عبدالله (علی)، ابویوسف یعقوب، به علاوه ابوالقاسم، پسر ابوعبدالله بریدی مقطع بود. لقب «مقطع»، که در برخی منابع ذکر شده، می‌تواند نشان‌دهندهٔ اقطاع‌داری (اختیار دادن زمین و درآمد آن به کسی برای مدیریت و بهره‌برداری) این خاندان باشد. اگرچه ابوعلی مسکویه در تاریخ ۳۱۱ق/۹۲۳م از ابوعبدالله احمد، برادر بزرگ‌تر یاد می‌کند، اما او از سال ۳۱۶ق/۹۲۸م وارد عرصه سیاست شد.

برخی معتقدند تاریخ ۲۰ سالهٔ خاندان بریدی، مانند بسیاری از دولت‌های پراکنده در قرون چهارم و پنجم هجری، سرشار از ستمگری، نیرنگ و چپاول مردم بود. برای نمونه، پس از عزل آن‌ها از حکومت اهواز، خلیفه ۴۰۰۰ دینار طلب کرد و آن‌ها فوراً پرداخت کردند تا به کار خود بازگردند، که نشان‌دهندهٔ مهارتشان در غارت و چپاول بود.

گفته شده آن‌ها مالیات‌ها را در قلمرو خود نگه می‌داشتند و به بغداد نمی‌فرستادند. پس از تسلط بر بغداد، با تهدید نیم میلیون دینار از خلیفه گرفتند و با وضع مالیات‌ها و عوارض سنگین، به ظلم و ستم گسترده‌ای علیه مردم ادامه دادند..

به گفته پژوهشگران این خاندان در خیانت و نیرنگ چنان بی‌پروا بودند که نه تنها سرپرست خود، یاقوت، را کشتند، بلکه در میان اعضای خود نیز خونریزی کردند: ابوعبدالله برادرش ابویوسف را کشت و ابوالحسین علیه ابوالقاسم شورید. فتوای علمای بغداد دربارهٔ ابوالحسین بازتابی از ستمگری‌ها و چپاول‌های آنان بود.

پیوند به بیرون

• منبع مقاله: دایرة المعارف بزرگ اسلامی