پرش به محتوا

موکب: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '== پانویس ==↵{{پانویس|۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
خط ۶: خط ۶:
موکب به ایستگاه خدمت‌رسانی گفته می‌شود<ref>«[https://www.blitinja.com/blog/arbein-mukebi/ همه چیز در مورد موکب‌های اربعین]»، بلیط اینجا.</ref> که در مکان‌ها<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/03/19/2726085/ موکب‌داران سراسر کشور از زائران در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) پذیرایی می‌کنند]»، خبرگزاری تسنیم؛ «[https://alkafeel.net/news/index?id=15185&lang=ar مواکبُ الخدمة الحسینیة تفتتح موائدَها الرمضانیة لإفطار الزائرین]»، شبکة الکفیل العالمیة.</ref> یا [[فهرست مناسبت‌های شیعه|مناسبت‌های مذهبی شیعه]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.hamshahrionline.ir/news/696454 برنامه‌های محرم و صفر در منطقه ۱۴]»، همشهری آنلاین (سایت خبری روزنامه همشهری)؛ «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/12/25/2683568 ۲۰۰ موکب مردمی ایام نیمه شعبان در قم به زائران خدمت‌رسانی می‌کنند]»، خبرگزاری تسنیم.</ref> به مردم و [[زائر|زائران]] خدمات رایگان ارائه می‌کند. موکب‌ها در خیمه‌ها، سازه‌های پارچه‌ای یا ساختمان‌ها برپا می‌شود.<ref name=":5">اسحاقی، «پیاده‌روی اربعین»، ص۱۰۰.</ref>  
موکب به ایستگاه خدمت‌رسانی گفته می‌شود<ref>«[https://www.blitinja.com/blog/arbein-mukebi/ همه چیز در مورد موکب‌های اربعین]»، بلیط اینجا.</ref> که در مکان‌ها<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/03/19/2726085/ موکب‌داران سراسر کشور از زائران در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) پذیرایی می‌کنند]»، خبرگزاری تسنیم؛ «[https://alkafeel.net/news/index?id=15185&lang=ar مواکبُ الخدمة الحسینیة تفتتح موائدَها الرمضانیة لإفطار الزائرین]»، شبکة الکفیل العالمیة.</ref> یا [[فهرست مناسبت‌های شیعه|مناسبت‌های مذهبی شیعه]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.hamshahrionline.ir/news/696454 برنامه‌های محرم و صفر در منطقه ۱۴]»، همشهری آنلاین (سایت خبری روزنامه همشهری)؛ «[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/12/25/2683568 ۲۰۰ موکب مردمی ایام نیمه شعبان در قم به زائران خدمت‌رسانی می‌کنند]»، خبرگزاری تسنیم.</ref> به مردم و [[زائر|زائران]] خدمات رایگان ارائه می‌کند. موکب‌ها در خیمه‌ها، سازه‌های پارچه‌ای یا ساختمان‌ها برپا می‌شود.<ref name=":5">اسحاقی، «پیاده‌روی اربعین»، ص۱۰۰.</ref>  
===پیشینه===
===پیشینه===
واژه موکب در فرهنگ شیعیان عرب برای اشاره به [[هیئت عزاداری|هیئت]]،<ref>اسحاقی، «موکب»، ص۴۸۱.</ref> [[دسته عزاداری (آیین)|دسته عزاداری]]<ref>نگاه کنید به «[https://imamhussain.org/arabic/35713 بمشارکة أکثر من ۲۰۰ موکب عزاء.. عتبات کربلاء]»، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref> و دیگر حرکت‌های گروهی که به صورت [[سوگواری|عزاداری]] و راهپیمایی انجام می‌شود، به‌کار می‌رود.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۵.</ref>{{یادداشت|در برخی کتاب‌های لغت قرن چهارم و پنجم قمری، موکب به معنای «گروهی که سواره یا پیاده در حرکتند» دانسته شده است. (ابن درید، جمهرة اللغة، ذیل واژه وکب، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۳۷۸؛ ابن سیده، المحکم و المحیط الاعظم، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۱۵۳.) برخی برای اشاره به کاروان امام حسین(ع) نیز، از عبارت «الموکب الحسینی» استفاده کرده‌اند. (نقدی، زینب الکبری، منشورات مکتبة المفید، ص۹۳.) به دسته عزاداری [[حسینیه اعظم زنجان]] که هر سال در [[۸ محرم|هشتم محرم]] حرکت می‌کند نیز، «موکب عزادارن حسینه اعظم زنجان» گفته می‌شود. («روایتی دیگر از عشق و دلدادگی زنجانی در یوم العباس»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.)}} در کتاب [[ادب الطف (کتاب)|ادبُ الطَّف]] که حدود سال [[سال ۱۳۴۷ هجری شمسی|۱۳۴۷ش]] نگاشته شده،<ref>اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۱۷۸.</ref> از موکب‌هایی (هیئت‌های عزاداری) گزارش شده که در روزهای نزدیک به [[اربعین حسینی|اربعین]] از مناطق مختلف، به اطراف [[کربلا]] می‌آمدند، خیمه برپا می‌کردند و از زائران پذیرایی می‌کردند.<ref>شبر، ادب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۲.</ref>  
واژه موکب در فرهنگ شیعیان عرب برای اشاره به [[هیئت عزاداری|هیئت]]،<ref>اسحاقی، «موکب»، ص۴۸۱.</ref> [[دسته عزاداری (آیین)|دسته عزاداری]]<ref>نگاه کنید به «[https://imamhussain.org/arabic/35713 بمشارکة أکثر من ۲۰۰ موکب عزاء.. عتبات کربلاء]»، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref> و دیگر حرکت‌های گروهی که به صورت [[سوگواری|عزاداری]] و راهپیمایی انجام می‌شود، به‌کار می‌رود.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۵.</ref>{{یاد|در برخی کتاب‌های لغت قرن چهارم و پنجم قمری، موکب به معنای «گروهی که سواره یا پیاده در حرکتند» دانسته شده است. (ابن درید، جمهرة اللغة، ذیل واژه وکب، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۳۷۸؛ ابن سیده، المحکم و المحیط الاعظم، ۱۴۲۱ق، ج۷، ص۱۵۳.) برخی برای اشاره به کاروان امام حسین(ع) نیز، از عبارت «الموکب الحسینی» استفاده کرده‌اند. (نقدی، زینب الکبری، منشورات مکتبة المفید، ص۹۳.) به دسته عزاداری [[حسینیه اعظم زنجان]] که هر سال در [[۸ محرم|هشتم محرم]] حرکت می‌کند نیز، «موکب عزادارن حسینه اعظم زنجان» گفته می‌شود. («روایتی دیگر از عشق و دلدادگی زنجانی در یوم العباس»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.)}} در کتاب [[ادب الطف (کتاب)|ادبُ الطَّف]] که حدود سال [[سال ۱۳۴۷ هجری شمسی|۱۳۴۷ش]] نگاشته شده،<ref>اسفندیاری، کتابشناسی تاریخی امام حسین(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۱۷۸.</ref> از موکب‌هایی (هیئت‌های عزاداری) گزارش شده که در روزهای نزدیک به [[اربعین حسینی|اربعین]] از مناطق مختلف، به اطراف [[کربلا]] می‌آمدند، خیمه برپا می‌کردند و از زائران پذیرایی می‌کردند.<ref>شبر، ادب الطف، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۲.</ref>  


بر اساس کتاب فرهنگ سوگ شیعی که در سال [[سال ۱۳۹۵ هجری شمسی|۱۳۹۵ش]] چاپ شده، در [[عراق]] به خیمه‌ها و مکان‌هایی که در ایام اربعین از زائران پذیرایی می‌کنند نیز، موکب می‌گویند.<ref>اسحاقی، «پیاده‌روی اربعین»، ص۱۰۰.</ref> در این کشور برای فرق گذاشتن بین موکبی که به معنای هیئت و دسته عزاداری است و موکبی که برای خدمات به‌کار می‌رود، از واژگان «موکبُ الْعَزاء؛ موکب عزاداری» و «موکبٌ خِدْمی؛ موکب خدماتی» استفاده می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://alkafeel.net/news/index?id=15998&lang=ar العتبةُ العبّاسیة المقدّسة ترفد مواکب الخدمة الحسینیة بموادّ غذائیة]»،‌ شبکة الکفیل العالمیة.</ref>  
بر اساس کتاب فرهنگ سوگ شیعی که در سال [[سال ۱۳۹۵ هجری شمسی|۱۳۹۵ش]] چاپ شده، در [[عراق]] به خیمه‌ها و مکان‌هایی که در ایام اربعین از زائران پذیرایی می‌کنند نیز، موکب می‌گویند.<ref>اسحاقی، «پیاده‌روی اربعین»، ص۱۰۰.</ref> در این کشور برای فرق گذاشتن بین موکبی که به معنای هیئت و دسته عزاداری است و موکبی که برای خدمات به‌کار می‌رود، از واژگان «موکبُ الْعَزاء؛ موکب عزاداری» و «موکبٌ خِدْمی؛ موکب خدماتی» استفاده می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://alkafeel.net/news/index?id=15998&lang=ar العتبةُ العبّاسیة المقدّسة ترفد مواکب الخدمة الحسینیة بموادّ غذائیة]»،‌ شبکة الکفیل العالمیة.</ref>  


فرهنگ برپاسازی موکب در دهه نود شمسی، از کشور عراق به ایران منتقل شد؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.irna.ir/news/82692360 راه‌اندازی ۱۰۰ موکب پذیرایی هیات‌های مذهبی ایلام در اربعین ۹۶]»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)؛ «[https://www.mehrnews.com/news/4171171 هزینه ۶۰ میلیارد تومانی موکب‌داران خوزستانی در ایام اربعین]»، خبرگزاری مهر.</ref> البته پیش از آن، «ایستگاه صلواتی»{{یادداشت|ایستگاه صلواتی: محل خاصی از جنبه مذهبی که در آنجا مواد خوراکی را با گفتن صلوات، بدون پرداخت وجهی دریافت می‌کنند. (معین، فرهنگ فارسی معین، ج۱ (آ-ح)، ۱۳۸۴ش، ذیل واژه ایستگاه.)}} با کاربردی مشابهِ موکب وجود داشت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «در سالروز رحلت امام خمینی»، ص۱۹۹.</ref> دو واژه «موکب» و «ایستگاه صلواتی» بین فارسی‌زبانان ایران، به جای یکدیگر به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/142164 این موکب ۶۰ روز میزبان بی‌خانمان‌هاست]»، سایت روزنامه همشهری؛ «[https://www.farsnews.ir/hamedan/news/14010614000206 لیست ایستگاه‌های صلواتی همدان]»، خبرگزاری فارس.</ref>
فرهنگ برپاسازی موکب در دهه نود شمسی، از کشور عراق به ایران منتقل شد؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.irna.ir/news/82692360 راه‌اندازی ۱۰۰ موکب پذیرایی هیات‌های مذهبی ایلام در اربعین ۹۶]»، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)؛ «[https://www.mehrnews.com/news/4171171 هزینه ۶۰ میلیارد تومانی موکب‌داران خوزستانی در ایام اربعین]»، خبرگزاری مهر.</ref> البته پیش از آن، «ایستگاه صلواتی»{{یاد|ایستگاه صلواتی: محل خاصی از جنبه مذهبی که در آنجا مواد خوراکی را با گفتن صلوات، بدون پرداخت وجهی دریافت می‌کنند. (معین، فرهنگ فارسی معین، ج۱ (آ-ح)، ۱۳۸۴ش، ذیل واژه ایستگاه.)}} با کاربردی مشابهِ موکب وجود داشت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «در سالروز رحلت امام خمینی»، ص۱۹۹.</ref> دو واژه «موکب» و «ایستگاه صلواتی» بین فارسی‌زبانان ایران، به جای یکدیگر به‌کار رفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://newspaper.hamshahrionline.ir/id/142164 این موکب ۶۰ روز میزبان بی‌خانمان‌هاست]»، سایت روزنامه همشهری؛ «[https://www.farsnews.ir/hamedan/news/14010614000206 لیست ایستگاه‌های صلواتی همدان]»، خبرگزاری فارس.</ref>


== خدمات ==
== خدمات ==
خط ۳۱: خط ۳۱:


== موکب در کشورهای شیعه‌نشین ==
== موکب در کشورهای شیعه‌نشین ==
جز عراق و [[ایران]]، در برخی از دیگر کشورهای شیعه‌نشین نیز، مکان‌هایی با کاربری موکب برپا می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.dawn.com/news/1577099 Holding on to the tradition of setting up sabeels]»، DAWN.</ref> در [[پاکستان]] و [[هند]] به این مکان‌ها وقتی نوشیدنی پخش می‌کنند، «سَبیل»<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.dawn.com/news/1577099 Holding on to the tradition of setting up sabeels]»، DAWN؛ «[https://dailyaag.com/phase2/al-husseins-day-celebrated-the-sabbath-place-in-the-city-on-the-other-hand/ امام حسین کے یوم ولاد ت پر شہر میں جگہ جگہ ہوا سبیلوں کا اہتمام]»، اخبار آپ کا.</ref> و وقتی غذا تقسیم می‌کنند، «نیازِ حسین»<ref>برای نمونه نگاه کنید «[https://en.dailypakistan.com.pk/10-Sep-2019/trend-of-niaz-distribution-on-ashura-still-alive-across-country Trend of ‘Niaz’ distribution on Ashura still alive across country]»، Daily Pakistan؛ «[https://www.dawn.com/news/1704150/ashura-observed-peacefully-in-khyber-pakhtunkhwa Ashura observed peacefully in Khyber Pakhtunkhwa]»، DAWN.</ref> می‌گویند.{{یادداشت|در پاکستان به مکان‌هایی که غذا پخش می‌کنند، «لنگرِ حسین» نیز گفته می‌شود. («[https://www.dawn.com/news/1704150/ashura-observed-peacefully-in-khyber-pakhtunkhwa Ashura observed peacefully in Khyber Pakhtunkhwa]»، DAWN.)}} [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز در پاکستان در [[محرم (ماه)|ایام محرم]] سبیل و نیاز برپا می‌کنند.<ref>«[https://theazb.com/swat-organized-a-sabeel-on-the-10th-of-muharram/ SWAT organized a Sabeel on the 10th of Muharram»]، Daily Azb.</ref> حلیم و بریانی از جمله غذاهایی است که در این ایام در پاکستان پخش می‌شود.<ref>«[https://en.dailypakistan.com.pk/10-Sep-2019/trend-of-niaz-distribution-on-ashura-still-alive-across-country Trend of ‘Niaz’ distribution on Ashura still alive across country]»، Daily Pakistan.</ref>  
جز عراق و [[ایران]]، در برخی از دیگر کشورهای شیعه‌نشین نیز، مکان‌هایی با کاربری موکب برپا می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.dawn.com/news/1577099 Holding on to the tradition of setting up sabeels]»، DAWN.</ref> در [[پاکستان]] و [[هند]] به این مکان‌ها وقتی نوشیدنی پخش می‌کنند، «سَبیل»<ref>برای نمونه نگاه کنید به «[https://www.dawn.com/news/1577099 Holding on to the tradition of setting up sabeels]»، DAWN؛ «[https://dailyaag.com/phase2/al-husseins-day-celebrated-the-sabbath-place-in-the-city-on-the-other-hand/ امام حسین کے یوم ولاد ت پر شہر میں جگہ جگہ ہوا سبیلوں کا اہتمام]»، اخبار آپ کا.</ref> و وقتی غذا تقسیم می‌کنند، «نیازِ حسین»<ref>برای نمونه نگاه کنید «[https://en.dailypakistan.com.pk/10-Sep-2019/trend-of-niaz-distribution-on-ashura-still-alive-across-country Trend of ‘Niaz’ distribution on Ashura still alive across country]»، Daily Pakistan؛ «[https://www.dawn.com/news/1704150/ashura-observed-peacefully-in-khyber-pakhtunkhwa Ashura observed peacefully in Khyber Pakhtunkhwa]»، DAWN.</ref> می‌گویند.{{یاد|در پاکستان به مکان‌هایی که غذا پخش می‌کنند، «لنگرِ حسین» نیز گفته می‌شود. («[https://www.dawn.com/news/1704150/ashura-observed-peacefully-in-khyber-pakhtunkhwa Ashura observed peacefully in Khyber Pakhtunkhwa]»، DAWN.)}} [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز در پاکستان در [[محرم (ماه)|ایام محرم]] سبیل و نیاز برپا می‌کنند.<ref>«[https://theazb.com/swat-organized-a-sabeel-on-the-10th-of-muharram/ SWAT organized a Sabeel on the 10th of Muharram»]، Daily Azb.</ref> حلیم و بریانی از جمله غذاهایی است که در این ایام در پاکستان پخش می‌شود.<ref>«[https://en.dailypakistan.com.pk/10-Sep-2019/trend-of-niaz-distribution-on-ashura-still-alive-across-country Trend of ‘Niaz’ distribution on Ashura still alive across country]»، Daily Pakistan.</ref>  


== پانویس ==
== پانویس ==
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش